O‘zbеkistоn rеspublikаsi оliy vа o‘rtа mаxsus tа’lim vаzirligi




Download 1,42 Mb.
Pdf ko'rish
bet18/34
Sana27.05.2024
Hajmi1,42 Mb.
#254733
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   34
Bog'liq
GF4nZhkCOAqWyKdoTbQ1Jk6hOl9PY18iIKcSATyj

Birinchi shart-ko’nikma nima maqsadda shakllantirilishini anglashdir. Har 
qanday ko’nikma-avtomatlashgan darajaga etkazilgan harakatlar tizimidir. Agar 
talaba o’quv materialini o’zlashtirishda ularning ahamiyatini tushunmasa, bu 
harakatlarni shakllantirish qiyin bo’ladi. Masalan: tikuv mashinasi kiyimni qaysi 
qismlarini tikishga mo’ljallanganligini va buning uchun kiyim materialiga mos 
ravishda ip va ignalar tanlanishi tartibini bilmasa, shu ishlarni bajarishdagi 
harakatlarni shakllantirish qiyin bo’ladi. 
Ikkinchi shart-mashqlarning tizimli bo’lishi. Odatda, ko’nikmalarni 
egallashdagi kamchiliklarga o’quv mashqlari tizimini tashkil etish va o’tkazishdagi 
kamchiliklar sabab bo’ladi, ya’ni mashqlarni o’tkazish uchun kerakli vositalar 
bilan ta’minlanmaganligi. 
Uchinchi shart-amaliy harakatlarni anglagan holda bajarish. Talabalar 
harakatlarning muayyan fikriy rejasiga asoslanishlari, ish jarayonlarining 
izchilligini yaxshi tushunishlari zarur. Ularni mexanik tarzda takrorlashga va 
yodlab olishga yo’l qo’ymaslik kerak. 


To’rtinchi shart-dastlabki amaliy harakatlar va jarayonlarga puxta 
tayyorlanish. Ular ongli ravishda reja asosida bajarilsa, ko’nikma tezroq, 
muvaffaqiyatliroq shakllanadi. Buning uchun talabalar nazariy bilimlarni yaxshi 
egallashlari kerak. 
Beshinchi shart-mashqlarni mustaqil bajarish va o’zini o’zi nazorat qilish. 
Talaba ko’nikmani mustaqil bajara boshlaganida u o’z harakatlarini nazorat qiladi. 
O’qituvchi talabaga o’z-o’zini nazorat qilish usullarini o’rgatishi zarur. Masalan, 
talaba kiyimni bironta detaliga bezak berish jarayonini amaliy o’rgangandan keyin, 
uyda o’zi mustaqil ravishda bajarishga va baho berishga o’rganadi. 
Oltinchi shart-bajarilgan mashqlar, amaliy ishlar tahlili va ularni baholash. 
O’quv ko’nikmalari va malakalarida ijobiy va salbiy jihatlar bo’ladi. Talabalar yo’l 
qo’yadigan tipik xatolar namoyon bo’ladi. Lekin o’quv xonasida yaxshi ishlarni 
namoyish qilish, rag’batlantirish kerak. Ijobiy namuna asosida o’qitish afzalroqdir. 
Agar ko’nikmani shakllantirish shartlariga rioya qilinsa, o’qitishning amaliy 
metodlari o’quv materialining muvaffaqiyatli egallanishiga olib keladi. 
Amaliy metodlarga mashqlar, instruktaj (yo’llanma)lar, o’quv qo’llanmalar 
bilan ishlash, laboratoriya tajribalari, kasbiy ko’nikma va malakalarni 
shakllantirish kiradi. 
Mashqlar – ta`lim jarayonini tadqiq qilish har bir yangi operatsiyani qisqa 
muddatli (5-15 minut) mashqlardan boshlash maqsadga muvofiqdir. Bu mashqlarni 
shartli ravishda ta`limiy mashqlar deyiladi. Amaliy ishlarni bajarish jarayonida 
talabalar har xil buyumlar tayyorlar ekan, mehnat usullari va harakatlarini bajarish 
bo’yicha mashq qilishni davom ettiradilar. Bunday mashqlarni tayyorgarlik 
mashqlari deyiladi. 
Amaliy metod hisoblangan mashq talabalarning ko’nikma va malakalar hosil 
qilish maqsadida muayyan amallarni ko’p marta va ma’lum maqsadni ko’zlab 
bajarilishini ko’zda tutadi. Umumkasbiy va maxsus fanlarni o’rganishga tadbiqan 
olganda, mashqlardan ko’zlangan asosiy maqsad talabalarning bilimlarini 
mustahkamlash hamda takomillashtirish, ularda olingan bilimlarni har xil ishlab 
chiqarish masalalarini echishga tatbiq etish ko’nikmalari hosil qilishdan iborat. 


Mashqlar odatda, dars davomida o’tkaziladi, ular o’quv faoliyatining barcha 
bosqichlari uchun xos bo’lib, o’quv jarayonidagi o’rniga qarab har xil didaktik 
vazifalarga ega bo’ladi va muayyan pedagogik talablarga javob berishi kerak. 
Mashqlarga nisbatan qo’yiladigan zarur talablardan biri ularning ma’lum 

Download 1,42 Mb.
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   34




Download 1,42 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



O‘zbеkistоn rеspublikаsi оliy vа o‘rtа mаxsus tа’lim vаzirligi

Download 1,42 Mb.
Pdf ko'rish