|
Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta‘limi vazirligi navoiy davlat pedagogika instituti fizika – matematika fakultetiBog'liq Majmua IVRT 1-SEMestr 123To„rtinchi avlod
(1970—1980 yillar) EHMlarida bir kremniy kristallida o‗n minglab
o‗tkazgich elementlar bo‗lgan katta integral sxemalar (BIS — Bol‘shaya integral‘naya sxema)
qo‗llaniladi. Bir kremniy kristallida butunlay joylashadigan EHM protsessorining yaratilishi XX
asrning ajoyib yutug‗i bo‗ldi. Bunday bir kristalli protsessorlar mikroprotsessorlar degan nomni
oldi. Natijada bitta platada EHM barcha qurilmalari elektron sxemalarini joylashtirish mumkin
bo‗lib, o‗ttiz yil ilgari katta zalni egallagan EHMning o‗zi esa hajmi va narxi bo‗yicha
foydalanuvchining ish joyida yakka tartibda qo‗llashga imkon yaratib berdi. Natijada shaxsiy
EHMlar, cho‗ntak va stol mikro kal‘kulyatorlari paydo bo‗ldi.
Hozirgi paytda ishlash tezligi, xotira sig‗imi va boshqa xususiyatlari buyicha eng yuqori
bo‗lgan "Super EHM" mashinalari tayyorlash imkoniyati paydo bo‗ldi. Bunday EHMlar eig
zamonaviy elementlar bazasida tayyorlanib, juda qimmat narxli, lekin bu mashinalar fan va
texnikaning turli sohalarida tengi yo‗qdir. Ularning tezligi sekundiga 100 mingdan to bir necha
million arifmetik amalga ega, ular jumlasiga hozirgi paytda ishlab chiqarishda keng
qo‗llanilayotgan Macintosh, Pentium va boshqalar kiradi.
Beshinchi avlod
kompyuterlari optik elementlar asosida yaratilgan bo‗lib, ular
kelajak mahsuli hisoblanadi. Bunda elektr toki lazer nurlari bilan almashtiriladi. Natijada
kompyuterning tuzilishi ham tubdan o‗zgaradi. Uning asosiy xususiyatlaridan biri faqat sonli
hisoblash emas (buni hozirgi EHMlar bajaradi), balki u axborotni kiritishda tahlil qilish usuli
bilan fikrlanadigan axborotlarni ham bajarish imkoniyatiga ega, ya‘ni kompyuter bilan
muloqot tabiiy tilda amalga oshiriladi. Bundan tashqari, kompyuterlar maxsus bilimga ham ega
bo‗lmog‗i kerak. Xulosa qilib aytganda, beshinchi avlod kompyuterlarining ishlash printsipi
inson tafakkurining faoliyatiga iloji boricha yaqinlashuvi lozim. Demak, ushbu avlod
kompyuterlarining operativ xotirasi sun‘iy intellektda tasvirlanishi kerak.
Bundan ko‗rinadiki, beshinchi avlod EHMlarini faqatgina bizga ma‘lum bo‗lgan
hisoblash jarayonlari uchun emas, balki inson faoliyatining turli sohalarida ham keng ko‗lamda
qo‗llash mumkin bo‗ladi.
Ularning tezligi yorug‗lik tezligiga yaqin bo‗lib, bunday kompyuterlar loyihasi ichida
yapon loyihalari birinchi o‗rinni egallaydi.
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta‘limi vazirligi navoiy davlat pedagogika instituti fizika – matematika fakulteti
|
