• Qoplash koeffitsiyenti.
  •  Spetsifik (oʻziga xos) risklar




    Download 4,09 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet100/225
    Sana23.06.2024
    Hajmi4,09 Mb.
    #265242
    1   ...   96   97   98   99   100   101   102   103   ...   225
    Bog'liq
    Moliya-bozori-va-moliyaviy-texnologiyalar-26.01.2022

    4. Spetsifik (oʻziga xos) risklar. 
    Maxalanobis tafovuti. 
    1927 yilda hind statistigi Chandra 
    Maxalanobis tomonidan bosh chanogʻining oʻxshashligini tekshirish 
    uchun ishlab chiqilgan modeldan Kritsman va Li moliya bozoridagi 
    nobarqarorlikni aniqlash uchun foydalanilgan. Ushbu 
    – 
    “nobarqarorlik indeksi” quyidagicha aniqlanadi: 

    bu yerda, – t davr uchun aktivlar daromadliligining vektori; 
    – oldingi davrlarning oʻrtacha daromadlilik vektori
    oldingi davrlar daromadliliklarining kovariatsion matritsasi. 
    Ushbu indeks aktivlar daromadliligining tarixiy oʻrtacha daro-
    madlilikdan chetlanishga moyilligini oʻzida aks ettiradi. Olib borilgan 
    tadqiqotlar natijasida 
    oʻzgarishi moliya bozorining muvozanat-
    sizligiga olib keladigan hodisalar bilan mos kelishi aniqlandi. 
    Qoplash koeffitsiyenti. 
    2010 yilda Kritsman va Li tomonidan 
    tizimli riskni oʻlchash boʻyicha yana bir statistik instrument taqdim 
    (taklif) qilindi. Ushbu yondashuv asosida asosiy komponentlar usuli 
    (Principal ComponensAnalysis, PSA) yotadi. Bunda maksimal 
    maʼlumot sonini saqlagan holda maʼlumotlar hajmini qisqartirish 
    qoʻllaniladi. RSA dastlabki koʻrsatkichlar (asosiy komponentlar)ning 


    181 
    kovariatsion matritsasini umumiy variatsiyaning ulushi boʻlgan oʻz 
    qiymatlari boʻyicha yoyishga asoslanadi.
    Mualliflar qoplash koeffitsiyentini vaqt oraliqlarining oʻzaro 
    bogʻliqligi koʻrsatadigan oʻlchov birligi sifatida ishlatishni taklif 
    qilishadi. koeffitsiyent quyidagi koʻrinishga ega: 

    bu yerda: 
    – oʻz vektorlari guruhi bilan ifodalanadigan (qoplanadigan) 
    umumiy variatsiya ulushi; 
    – kamayib borish tartibi boʻyicha kovariatsion 
    matritsaning oʻz vektorlari
    – matritsa rangi. 
    AR qiymatining ortishi koʻchmas mulk bozorida pufak hosil 
    boʻlayotgani va xavf yaqinlashayotgani haqida ogohlantiradi. Keyingi 
    qadamda koeffitsiyentning standart oʻzgarishini hisoblash koʻriladi: 

    bu yerda: 
    AR(15days) va AR(1year)– mos ravishda ARning 15 kunlik va 1 
    yillik oʻrtacha qiymatlari; 

    – ARning oldingi hisobot davridagi standart chetlanishi. 
    AQSH fond bozorining qulashini bir oy oldin bashorati doim AR 
    koʻrsatkichini bir birlik sigma ogʻishiga olib kelgan.

    Download 4,09 Mb.
    1   ...   96   97   98   99   100   101   102   103   ...   225




    Download 4,09 Mb.
    Pdf ko'rish