184
teng. Biroq bozor portfelining (birjadagi barcha aksiyalar yigʻindisidan
iborat portfel)
standart chetlanishi
taxminan 20%ga teng va
grafikda bu toʻgʻri shtrixli gorizontal chiziq bilan ifodalangan. Ushbu
chiziqgacha boʻlgan riskni portfel shakllantirib diversifikatsiyalab
boʻlmaydi va aksiyaning ushbu diversifikatsiyalanmaydigan (yoki
tizimli) riski – bozor riski deb nomlanadi.
Chunki bozor riskini
vujudga keltiradigan omillar sifatida siyosiy nobarqarorlik, inflyatsiya,
retsessiya va yuqori foiz stavkalar kabi tashqi omillar qatnashadi.
Aksiya diversifikatsiyalanadigan riski – kompaniyaga xos yoki
tizimsiz risk deyiladi. Ushbu riskni paydo boʻlishiga sababchi omillar
sifatida quyidagilarni keltirish mumkin:
sudlashuv jarayoni, ish
tashlashlar, muvaffaqiyatli va muvaffaqiyatsiz marketing dasturlari,
yirik shartnomani qoʻlga kiritish yoki boy
berish va boshqa shu kabi
alohida firma uchun xos boʻlgan hodisalar. Bir firmaning bunday
yomon hodisalari boshqa bir firmaning
yaxshi hodisalari bilan
diversifikatsiya yordamida bartaraf etish mumkin.
