tashlaganda mashq tugagan hisoblanadi.
Mashqlar turlicha o’tishi mumkin. Ba’zan guruhga vazifa yechilmaguncha
o’ttiz martagacha takrorlash talab qilinadi, ba’zan to’rt-besh marta yetarli bo’ladi. Har
qanday holatda ham, mashq muhokama qilish uchun boy ma’lumotlar beradi.
Chigilni yechish.
Qatnashchilar doira shaklida turadilar.
Yo’riqnoma: «Kelinglar, bir-birimizga yaqinroq turib olamiz,
kichikroq doira
hosil qilib, barchamiz qo’llarimizni doira o’rtasiga cho’zamiz. Mening ishoram bilan
hammamiz bir vaqtda qo’llarimizni ushlaymiz. Shunday ushlashimiz kerakki, har
birimizni qo’limiz orasida yana kimnidir qo’llari bo’lishi kerak. Shuning uchun
yonimizdagi kishi qo’lini emas, keyingi qarshimizdagi odamnikini ushlashga harakat
qilaylik. Ikkala qo’lingiz bilan bir odamning ikkala qo’lini ushlamang — bir qo’lingiz
bilan bir ishtirokchining, ikkinchi qo’lingiz bilan esa ikkinchi ishtirokchining qo’lini
ushlang. Shunday qilib boshlaymiz. Bir, ikki, uch».
Shundan so’ng trener barcha qo’llar bir-birini ushlashganiga ishonch hosil
qilganidan so’ng, guruh qatnashchilariga qo’llarini qo’yib yubormay, mashqni
boshlash, ya’ni «chigalni yozishni» taklif qiladi.
Trener ham bevosita mashqda
qatnashadi, ammo bu paytda turli yechimlar taklif etmaydi. Mashq bajarish davomida,
guruhda mashqni yechish qiyinligi yoki mumkin emasligi to’g’risida turli fikrlar
aytiladi. Bunday paytda trener xotirjamlik bilan, bu hal qilinishi mumkin bo’lgan
vazifa ekanligini, chigal yechilishi mumkinligini ta’kidlashi kerak.
Mashq uch
variantning biror ko’rinishida ijro etilishi mumkin.
Guruhning barcha qatnashchilari bir doira ichida turadilar. Bu paytda kimdir
orqasiga, yana kimdir yoniga qarab turishi mumkin, asosiysi doira holati saqlanib
qolishi kerak.
Agar guruh katta bo’lsa, unda ikki
yoki undan ortiq mustaqil
doiralar tashkil qilinishi mumkin.
Guruh qatnashchilari zanjir bo’lib, bir-birlariga bog’lanib doira hosil qiladilar.
Bu mashqni bajarish uchun guruh qatnashchilariga vaqtni 3-5 minutdan 20
minutgacha belgilash mumkin. Ba’zan guruhlar zanjirni yechishdan bosh tortishlari
mumkin.
Mashq yakunlangandan so’ng, guruhga bunday savollar bilan murojaat qilinadi:
«Mashqni bajarishga nima yordam berdi?», yoki «Mashqni tezroq bajarish uchun
yana nima qilsa bo’lardi?». «Bu mashqni tezroq bajarish uchun nima xalaqit berdi?».
Bizning nazarimizda bunday savollar berish maqsadga muvofiqdir. Odatda
ishtirokchilar, o’yin muxokamasida shunday fikrga keladilar: «Bunday mashqni
muvaffaqiyatli
hal etish uchun hamkorlik, bir-biriga hurmat bilan munosabatda
bo’lish, barcha o’zini erkin his etishi, barcha kishini fikrlarini inobatga olish va mashq
jarayonini diqqat bilan kuzatib borish kerak ekan». Bu mashq guruhni biriktirishga,
shuningdek og’ir kechgan kunni maroqli yakunlash imkonini beradi. Mashqni
ehtiyotkorlik
bilan bajarish talab qilinadi, chunki u ishtirokchilar orasida jismoniy
bog’lanishni taqozo etadi. Agar trener o’yin davomida biror qatnashchining
toliqqanini sezsa, uni o’yindan ozod qilishi mumkin.
