• “Organizmlarning xilma
  • O’zbekiston Respublikasi Xalq




    Download 1,48 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet25/118
    Sana22.01.2024
    Hajmi1,48 Mb.
    #143313
    1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   118
    Bog'liq
    Biologiya o‘qitish metodikasi (o‘quv qo‘llanma)

    9-sinf biologiya darsligi 
    Darslikning asosiy bо‘limlari organik olamning xilma-xilligi
    sitologiya 
    asoslari, 
    organizmlarning 
    kо‘payishi va individual 
    rivojlanishi, genetika, seleksiya asoslari hisoblanadi. Darslik 14 bobdan 
    49 paragrafdan tashkil topgan.
    Darslikda 
    hujayraning 
    tashqi, 
    ichki 
    tuzilishi 
    ayniqsa 
    organoidlarning tuzilishi, funksiyasi, hujayraning kimyoviy tarkibi – 
    anorganik moddalar, organik moddalar, oqsillar, uglevodlar, yog‘lar, 
    nuklein kislotalar, moddalar va energiya almashinuvi haqida 
    ma’lumotlar berilgan. Organizmlarning kо‘payishi va individual 
    rivojlanishi bо‘limida esa jinssiz, jinsiy kо‘payish, hujayralarning mitoz, 
    meyoz bо‘linishi, organizmlarning embrional, postembrional rivojlanishi 
    haqida bilimlar keltirilgan. Genetika va seleksiya asoslari bо‘limida esa 
    genetik tushunchalar, irsiyat qonunlari, о‘zgaruvchanlik qonunlari, odam 
    genetikasi, 
    uning 
    о‘rganish metodlari, о‘simliklar, hayvonlar
    mikroorganizmlar seleksiyasi tо‘g‘risidagi ma’lumotlar yoritilgan. 
    Darslikda 75 ta rasm berilgan. Ularning kо‘pchiligi rangli rasmlardir.
    Har bir paragraf sо‘ngida bilimni tekshirish uchun savollar, test 
    topshiriqlar berilgan.
    Darslik birinchi marotaba nashr qilinganligi sababli unda bir 
    qancha yetishmovchiliklar mavjud. Avvalo uning strukturasi monografik 
    shaklda ifodalanganligini aytib о‘tish joiz. Darslikda bir-biriga zid 
    fikrlar uchraydi. Bir tomondan darslik mualliflari tiriklikning molekula 
    darajasini e’tirof etib, hayotning hujayrasiz shakllariga misol qilib 
    viruslarni oladilar va ularning tuzilishi, hayot siklini tushuntiradilar. 
    Ikkinchi tomondan esa “viruslar tirik organizm hisoblanmaydi, chunki 


    57 
    ular hayotning xususiyatlarini о‘zida namoyon qilmaydi” deb о‘zlariga 
    о‘zlari qarshi fikrda bо‘ladilar. 
    Darslikning boshqa sahifalarida ham ilmiy kamchiliklar uchraydi. 
    Irsiy belgilar nukleotidlarda joylashgan (15 b) odatda xipchinsiz oddiy 
    tuzilgan (15 b) о‘simliklar va hayvonot dunyosining yashashini belgilab 
    beradi (22 b). Yadroli organizmlarning barcha hujayralari yuksak 
    tuzilishga ega bо‘lib, kislorod bilan oziqlanishga moslashgan (36 b) va 
    boshqa shu kabi iboralar bunga yaqqol misoldir. Bunday kamchiliklar 
    darslikning boshqa sahifalarida ham uchraydi. Chamasi darslik 
    mualliflari rus tilidagi darslik matnlarni о‘zbek tiliga tarjima 
    qilayotganlarida bunday chalkashliklarga yо‘l qо‘yganlar. Darslikning 
    о‘quv materialini 14 bobga bо‘lish ham notо‘g‘ridir. Ba’zi boblar bitta 
    yoki ikkita paragrafdan tuzilganligi bunga yaqqol misoldir. Odatda 
    darslik boblari mantiqiy jihatdan bir-biriga yaqin bо‘lgan о‘quv 
    materialini qamrab olishi kerak. Darslik “Organizmlarning xilma-

    Download 1,48 Mb.
    1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   118




    Download 1,48 Mb.
    Pdf ko'rish