III-BOB. BIOLOGIYANI O’QITISH METODLARI VA




Download 1,48 Mb.
Pdf ko'rish
bet34/118
Sana22.01.2024
Hajmi1,48 Mb.
#143313
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   118
Bog'liq
Biologiya o‘qitish metodikasi (o‘quv qo‘llanma)

III-BOB. BIOLOGIYANI O’QITISH METODLARI VA 
ULARNING TASNIFI 
11-§. BIOLOGIYANI О‘QITISHDA FOYDALANILADIGAN 
METODLAR 
Ma’lumki, ta’lim jarayoni о‘quvchilarning bilim olish, kо‘nikma 
va malakalarni egallash, ularning ilmiy dunyoqarashi, ijodiy 
izlanishlarini rivojlantirish maqsadiga yо‘g‘rilgan о‘qituvchi va 
о‘quvchilarning о‘zaro hamkorligi sanaladi. Boshqacha aytganda, ta’lim 
mazmunining о‘qitish metodlari yordamida о‘zlashtirilishiga erishishdir.
Metod sо‘zi umumiy ma’noda muayyan maqsadga erishish 
usulidir. О‘qitish metodlari tom ma’noda о‘qituvchining bilimlarni 
о‘quvchilar ongiga yetkazish va ayni paytda ularni о‘quvchilar 
tomonidan о‘zlashtirib olish usulidir. Didaktikada о‘qitish metodlari 
quyidagi metodologik va nazariy qoidalarga asosan ta’riflanadi: О‘qitish 
metodi о‘qitish jarayonining о‘ziga xos pedagogik sharoitida obyektiv 
reallikni bilish metodlarining ifodasi sanaladi, ya’ni о‘qitish metodlari 
yordamida 
о‘quvchilarning bilish faoliyati tashkil etiladi va 
boshqariladi. 
О‘qitish metodlari о‘quvchilarni о‘qitish, tarbiyalash va rivojlanti-
rish maqsadida qо‘llaniladi. Bu ularning asosiy funksiyalari sanaladi
shuningdek, 
mazkur 
metodlarning 
undovchi, 
rag‘batlantiruvchi, 
uyushtiruvchi va nazorat qiluvchi funksiyalari ham mavjud. 
О‘qitish metodlari yagona ta’lim jarayonining ikkita subyekti 
bо‘lgan о‘qituvchining pedagogik va о‘quvchilarning о‘quv-bilish 
faoliyatini uyg‘unlashtiruvchi, hamkorligini ta’minlovchi faoliyat 
usulidir. О‘qitish metodlari о‘qitishning moddiy vositalari bо‘lgan 
darslik, kо‘rgazmali, didaktik va tarqatma materiallar bilan uzviy 
bog‘langandir. О‘qitish metodlari aniq о‘qitish usullaridan tarkib topadi 
va pedagogik jarayonga qо‘llaniladi. 
О‘qitish metodlari о‘zaro bog‘langan faoliyat usullari sifatida 
darsning barcha bosqichlari, tashkiliy qism, о‘quvchilarning bilish 
motivlarini faollashtirish, yangi mavzuni о‘rganish, о‘quvchilarning 
bilish faoliyatini tashkil etish va boshqarish, о‘quvchilarning 


72 
о‘zlashtirgan bilimlarini nazorat qilish va baholash, olingan natijalarni 
tahlil qilish, uy vazifasini berishda foydalaniladi. 
Darsda о‘qitish metodlari doimo muayyan birikma holida 
qо‘llaniladi. Darsning har bir bosqichida metodlarning u yoki bu 
birikmalaridan 
foydalaniladi. 
Mazkur 
bosqichdagi 
vazifalarni 
muvaffaqiyatli hal etishni ta’minlovchi metod ustunlik qiluvchi yetakchi 
tizim hosil qiluvchi metod hisoblanadi, qolgan metodlar unga 
bо‘ysunadi. Biologiyani о‘qitishda aksariyat hollarda kо‘rgazmali metod 
yetakchi о‘rinni egallaydi, boshqa metodlar unga bо‘ysunadi yoki singib 
ketadi. 
Inson faoliyati metodlarining о‘zgarishi, о‘qitish metodlarining 
boyishiga va yangilanishiga olib keladi. Axborotlarning globallashuvi 
sharoitida dasturli о‘qitish, EHM dasturlari vositasida о‘qitish va boshqa 
metodlar vujudga keldi. Didaktikada о‘qitish metodlarini tasniflash 
munozarali masala bо‘lib, tasniflash turli asoslar bо‘yicha amalga 
oshirilgan. Akademik I.D.Zverev metodlarni о‘qitish manbalari va 
о‘quvchilar faollik darajasiga kо‘ra quyidagicha tasniflashni tavsiya 
etgan.
1-jadval 

Download 1,48 Mb.
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   118




Download 1,48 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



III-BOB. BIOLOGIYANI O’QITISH METODLARI VA

Download 1,48 Mb.
Pdf ko'rish