mavzu: Quvurlarni gaz alangasida aylantirmay uchma-uch payvandlash
Reja
Quvurlarni payvandlashga tayyorlash, gaz alangasini sozlash 2.Gaz alangasida quvurlarni aylantirmay uchma uch payvandlash. 3.Payvand chokini tekshirish. Nuqsonlarni bartaraf qilish
Payvandlash jarayonida qizish harorati, asosan, material xossasiga va payvandlash rejimiga bog liq bо‘ladi. Payvandlash oralig’ida mexanikaviy tebranishni bir xillashtirish va biriktirilayotgan detallarning qizdirilgan yuzalarini jiðslashtirish uchun detallarni payvandlash asbobi 4 va tayanch 6 orasida P kuch bilan eziladi. Plastmassani ultratovushli payvandlash sxemasi. UTGga Metallarni ultratovushli payvandlashda yuqori chastotali tebranishlar yuqori chastotali gorizontal mexanik siljish ko rinishida perpendikular holda ishchi asbobga beriladi. Plastmassani payvandlashda esa mexanik tebranishlar va bosim bir xil yo nalishda, ya ni payvandlanayotgan yuzaga perpendikular yo nalishda beriladi. Bunda elektr tebranishlar magnitli tebratkich yordamida mexanikaviy tebranishlarga o zgartiriladi. Bu magnitning siljitish effektiga asoslangan. Bu effektning mazmuni shundan iboratki, ferromagnit materialdan tayyorlangan sterjenga qo zg atuvchi sim o rami o ralgan bo lib, undan khz chastotali o zgaruvchan tok o tkazilsa, shunday chastotada sterjen ham tebranadi. Ultratovushli payvandlashning asosiy ko rsatkichlari quyidagilardan iborat bo ladi: tebratuvchi uchining tebranishlar amplitudasi E; tebranishlar chastotasi ξ; 4 P 16 ultratovushni berish davomiyligi payvandlash vaqti t; bosim kattaligi P. Ularning qiymatini tо‘g’ri tanlab olish payvandlangan birikma mustahkamligiga ta sir etadi. Tebranishlar amplitudasining optimaldan ortishi payvandlanayotgan materialning qizishiga, ezilishiga va defekt hosil bo lishiga olib keladi, natijada chokning mustahkamligi kamayadi. Òebranishlar amplitudasining optimaldan kamayishi esa chokning mustahkamligini kamaytiradi, bunda chokka yetarlicha energiya berilmagan bo ladi. Ultratovushli payvandlashda ishchi bosqich, ya ni payvandlash bosimini o rnatish, ultratovushni ulash, payvandlash, ultratovushni uzish, bosimni olish ketmaketligini aniq bajarish asosiy rol o ynaydi. Ultratovushli payvandlash jihozi
quyidagilardan iborat: elektr tebranishlar generatori, uning tebranishlar quvvati va chastotasi detal turi va o lchamiga bog liq holda olinadi; tebratish tizimi, uning tarkibiga magnitli titratkich, tebratish transformatori, to lqin uzatuvchi asbob kiradi; siqish mexanizmi, u prujinali, yukli, pnevmatik, gidravlik bo lishi mumkin; impuls vaqtini boshqaruvchi vaqt relesi; payvandlanayotgan detal va asbobni biriktiruvchi qurilma; nazorat qurilmasi. Payvandlash ultratovushli generatorning chiqish quvvati va chastotasining oralig ida aniqlanadi, ya ni 40 2,5 W va khz (mos ravishda). Ultratovushli payvandlashda quyidagi plastmassalarni ham payvandlash mumkin: poliamid, qattiq va yumshoq polietilen, poliðropilen, polistirol va h.k., plastmassalar, ya ni 33% shisha tolasidan iborat bo lgan termoplastik materiallar. Ularni payvandlashda quyidagi ko rsatkichlarni tanlab olinadi: umumiy payvandlash vaqti t = 0,15 6 s (payvandlashning davomiyligi t S = 0,05 3 s), uzlukli payvandlanadi; uzluksiz payvandlashda v S = sm/min, umumiy vaqt t = 0,15 1 s (payvandlash davomiyligi t S = 0,1 0,5 s). Plazmali payvandlash :Yer sharoitida har qanday moddani uchta holatga (qattiq, suyuq, gaz) o tkazish mumkin. Modda o ta yuqori haroratgacha qizdirilsa, u plazma holatiga o tadi. Modda K haroratgacha qizdirilsa, uning atomining xossalari o zgarib, yangi jarayon hosil qiladi. Ma lumki, modda atomlari yadrosi atrofida aylanuvchi tashqi elektronlar yadroga ancha bo sh tortilib turadi. Atomlar to qnashishi natijasida tashqi elektronlar boshqa atomlarga o tib ketadi, natijada atomlar musbat zaryadlangan zaryadlarga aylanadi, ya ni ionlashish hodisasi sodir bo ladi. Plazma K va undan yuqori haroratdagi moddaning bir holati hisoblanadi va u past haroratli plazma deyiladi. Yuqori haroratli plazma uchun harorat K va undan yuqori bo ladi. Laboratoriya sharoitida past haroratli plazmani gazlarda har xil elektr razryadlaridan: chaqmoq razryadidan, elektr yoyidan, yorug lik lampalari razryadidan olish mumkin. Payvandlash va qirqish uchun plazma-yoy olish qurilmasining sxemasi a, b rasmlarda keltirilgan. Plazma oqimini olish uchun unda maxsus gorelka yoki plazmatron qo llaniladi. Plazma oqimini to g ri ta sir ettirib payvandlashda payvandlanayotgan mahsulot payvand zanjiriga ulanadi. Plazma oqimini urinma yo nalishda ta sir ettirib payvandlashda mahsulot zanjirga ulanmaydi. Plazma-yoy olish qurilmasi.
Sxema bo yicha payvandlashdan tashqari, boshqa turdagi ishlov berishni ham amalga oshirish mumkin. Masalan, kesish, kavsharlash, termik ishlov berish. Bunda metall va qotishmalar bilan birga metallmaslarga, keramika va shishalarga ham ishlov berish mumkin. Plazma oqimini to g ri ta sir ettirib payvandlash usuli quyidagicha ishlaydi: plazmatronga plazma hosil qiluvchi gaz oqimi 3 yuboriladi. Volframli elektrod 2 va soplo 4 orasidagi yordamchi yoy yoqiladi (o zgaruvchan tokli yuqori chastotali generator yordamida). Yordamchi yoyning tokini qarshilik 7 yordamida rostlash mumkin. Asosiy ishchi yoyi elektrod 2 va mahsulot 6 orasida hosil qilinadi. Yoyning siqilgan ustuni soploda gaz oqimini haydash orqali hosil qilinadi. Plazma hosil qiluvchi gaz sifatida argon, geliy, azon, vodorod va bu gazlar aralashmasi qo llaniladi. Mahsulotni oddiy sharoitda va suvda qirqish uchun havo va suv bug i qo llaniladi. Hozirgi vaqtda yangi texnologiyalar ishlab chiqarilmoqda. Shulardan biri mikroplazmali payvandlash texnologiyasidir. Volframli uchi o tkir elektrod 1 (0,8 2 mm diametrda) uning diametriga mos keluvchi, suv bilan sovitiladigan soplo 2 ichiga o rnatilgan. Elektrod soploga chiqish diametri masofasida aniq qilib o rnatiladi. Elektrod va soplo orasidan plazma hosil qiluvchi gaz yuboriladi. Yordamchi manba 6 yordamida
soplo va elektrod orasida doim yonib turuvchi kichik amperli yoy hosil qilinadi. Plazma hosil qiluvchi gazni haydash orqali soplo teshigida plazma oqimi chiqariladi. Mahsulot 4 ga 1 2 mm masofada gorelkani olib kelinib, asosiy tok manbayi 5 yordamida ishchi yoyi hosil qilinadi.
Nazorat savollari:
Quvurlarni payvandlash uchun qanday tayyorlashadi va gaz alangasini sozlashni tushuntirib bering
Gaz alangasida quvurlarni aylantirmay uchma uch payvandlash jarayoni ketma- ketligini tushuntirib bering.
Payvand choki qanday tekshiriladi. Nuqsonlarni bartaraf qilish yо‘llarini aytib bering
|
