• Porshen barmog‘i
    		•

    Pedagogik innovatsiyalar, professional




    Download 19,16 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet133/216
    Sana24.05.2024
    Hajmi19,16 Mb.
    #252024
    1   ...   129   130   131   132   133   134   135   136   ...   216
    Bog'liq
    O\'zbekiston respublikasi

    Porshen xalqalari.
    Porshen xalqalar o‘zining vazifasiga ko‘ra 
    kompression va moy sidirgichli bo‘ladi. Kospression xalqalar porshenning 
    silindrda jipsligini ta’minlaydi. Natijada porshen yuqorisidagi gazlarni karterga 
    o‘tishidan saqlaydi. 
    Moy sidirgich xalqalar silindr yuzasidagi ortiqcha moylarni sidirib 
    karterga qayta tushiradi. Shu bilan moylarni yonish kamerasiga o‘tib ketishidan 
    saqlaydi. Porshen xalqalari maxsus cho‘yandan tayyorlanadi. Ayrim hollarda 
    po‘latdan ham tayyorlanishi mumkin.
    Yuqoridagi kompression xalqa o‘ta qizigan gazlar zonasida ishlaydi. 
    Shuning uchun birinchi xalqani qattiqligini, yeyilishga chidamliligini oshirish 
    maqsadida uning tashqi yuzasi g‘avaksimon xrom bilan qoplanadi. Pastki 
    kompression xalqalarning yuzasi esa yupka kalay bilan qoplanadi. 
    Ba’zi dvigatellarda (ZIL-130) moy sidirgich xalqalar bir necha 
    qismdan tashkil topgan bo‘lib, ya’ni ular ikkita po‘latdan tayyorlangan yupka 
    disksimon xalqa, o‘q bo‘ylab kengaytirgich va radial kengaytirgichdan tashkil 
    topgan. Porshen xalqalari silindrda qadalib qolmasdan, elastik xususiyatga ega 
    bo‘lgan holda ishlashini ta’minlash uchun ularni maxsus kesik (qulfli) qilib 
    tayyorlanadi. Xalqalar silindrga o‘rnatilganda qulfdagi zazor 0,2 ... 0,5 mm bo‘ladi. 
    Porshen barmog‘i
    . Porshen barmog‘i porshen bilan shatunni o‘zaro 
    sharnirli holda biriktirib turadi. Porshen barmog‘ini nisbatan yengil bo‘lishligi 
    uchun uni kavakli qilib tayyorlanadi.
    Shatun va shatun podshipniklar.
    Shatun 
    porshenni tirsakli valning shatun bo‘yni bilan birlashtiradi. Shatun, shuningdek 
    porshenning tug‘ri chiziqli ilgarilama-qaytma xarkatini tirsakli valning aylanma 

    219 
    xarkatiga o‘zgartirib berishda ham xizmat qiladi. Shatun 
    asosan 
    kuyidagi 
    elementlardan iborat (2-rasm, b).
    Shatunning pastki golovkasiga yupka, ishqalanishni kamaytiradigan 
    antifriksion qotishma quyilgan vkladыshlar o‘rnatiladi. Vkladыshlar po‘lat lenta 
    (karburatorli dvigatellarda 1,3…1,8 mm, dizel dvigatellarida 2…3,6 mm 
    kalinlikda) yuzasiga yupqa antifriksion qatlam (karburatorlida-0,25…0,40 mm, 
    dizelda – 0,3…0,7 mm) qoplaniladi. Antifriksion, qatlam sifatida karburatorli 
    dvigatellarda qalay-aluminiyli qotishma (30 % qalay) va dizellarda qo‘rg‘oshinli 
    bronza (30 % bronza) ishlatiladi. Vkladыshlarni shatunning pastki golovkasiga 
    aniq o‘rnatish uchun chiqiq yasalgan.

    Download 19,16 Mb.
    1   ...   129   130   131   132   133   134   135   136   ...   216




    Download 19,16 Mb.
    Pdf ko'rish