Pedagogik konfliktologiya f. M. Qo ‘ chqarova pedagogik

84 
yatlar, mustaqil fikr, siyosiy islohot, muhit, ma’naviy mezon, 
fazilat, intizom, pedagogik jarayon, pedagogik muloqot madani-
yati, mimik, pantomimik, notiqlik san’ati, ta’sir o‘tkazish, shirin-
suxanlik, ochiq chehralik, muosharat odobi. 
Bizning tashqi xulq-atvorimizda bizning tashqi va ichki 
dunyomizga xos ko‘p narsalar namoyon bo‘ladi. Faqatgina ush-
bu holatlar tanib olish imkoniyatiga ega bo‘lishi kerak. 
Qo‘llar, ko‘zlar, holatning deyarli sezilmaydigan ko‘ri-
nishlari ortida sherigingizning kayfiyati, istagi, fikrlarini ko‘rish 
muhimdir. Shaxsni o‘rganish vazifasi aynan shu ko‘rinishlarni 
ko‘rish va umumlashtirishdir. Qabul qilingan ma’lumotlarga 
asoslanib, insonning xarakterini anglash va uning shaxsiy xusu-
siyatlarining munosabatlarini o‘rnatish mumkin. 
Insonning fe’l-atvorini tushunish uchun siz ushbu muammoni 
qiziqtirgan har bir kishi uchun mavjud bo‘lgan shaxsni o‘rga-
nishda ba’zi metodik usullarga ega bo‘lishingiz kerak. 
Ochiqlik.
Buni ifoda etadigan ko‘plab imo-ishoralar orasida ochiq 
qo‘llar mavjud. Ko‘pincha ular yelkalarini ko‘tarish bilan birga, 
palmalar oldinga qarab ochiladi: «Mendan nima istaysiz?» 
Yana bir xarakterli imo - bu tugmachali ko‘ylagi (ko‘ylagi va 
boshqalar). Sizga ishongan odam sizning huzuringizda tugma-
chani ochadi yoki hatto olib tashlaydi. Zip qilmang - va sizning 
maqsadlaringiz osonroq amalga oshiriladi! 
«Birgalikda yurish» imo-ishoralari klasteri: odamlar tugma-
chalarni ochmasdan o‘tirishadi, qo‘llarini va oyoqlarini kesmas-
dan, ajratuvchi stol orqali sherigiga qarab harakat qilishadi. 
Himoya.
Xarakterli imo-ishora – bu ko‘kragiga kesib o‘tgan qo‘l-
lar. Ushbu imo-ishora boshqalarga qattiq ta’sir qiladi. To‘rt yoki 
undan ortiq kishilik guruhda siz ularning barchasini qo‘lla-
ringizni kesib o‘tib ta’sir qilishingiz mumkin. Natijada aloqa 
uzilib qoladi. 
Boshqa keng tarqalgan imo-ishora – bu kesib o‘tgan oyoq-
lar. Oyoq-qo‘lli odamlar sizga eng ko‘p raqobatdosh bo‘lganlar 

85 
va shuning uchun ko‘proq e’tibor talab etiladi. Agar bir vaqtning 
o‘zida qo‘llar kesib o‘tilsa, siz haqiqiy raqib oldida turibsiz. Agar 
ayol, oyoqlari bir-biriga bog‘langan bo‘lsa, tepalikni silkitsa, u 
vaziyatdan zerikadi. 
Baholash.
Eng noto‘g‘ri talqin qilinadigan imo-ishoralar – bu minnat-
dorchilik imo-ishoralari deb atashadi, ular pensivlik, tafakkur 
bilan bog‘liq. 
«Tanqidiy baholash» imo-ishoralarining klasteri: iyak kaftga 
suyanadi, ko‘rsatkich barmog‘i yonoq bo‘ylab cho‘zilgan, 
qolganlari og‘iz ostiga joylashgan. Agar bunda sherikning tanasi 
qiyshayishi bo‘lsa, ohangdor, salbiy ohangni taxmin qiling. 
Oyoqdan qo‘lga imo-ishora odamning biror narsa haqida 
o‘ylash holatida bo‘lishini anglatadi. 
Boshni bir tomonga burish qiziqish bilan bog‘liq. 
Jag‘ni tarash - fikrlash, qaror qabul qilish jarayoni davom 
etmoqda. 
Ko‘zoynakli imo-ishoralar. Salbiy narsalardan biri - ko‘zoy-
nakka qarash: «Xo‘sh, yana nima bor?» Boshqa imo-ishoralar 
vaqtni sotib olishning bir usuli: ko‘zoynakni yaxshilab artish va 
hk. 
Burundan chimchilash harakati, ko‘zni yumish bilan birgalik-
da, qabul qilinayotgan qarorga katta konsentratsiyani ko‘rsatadi. 

Download 3 Mb.