96
harakatlar uslubidan kuchli vakolat va kuchga ega bo‘lgan kuchli
iroda egasi foydalanishi mumkin.
Bundan
tashqari, raqobatbardosh uslub quyidagi hollarda
mos keladi:
- nizo obyekti noyob va bo‘linmas;
- nizo natijasi siz uchun juda muhim;
- siz boshqa ilojingiz yo‘qligini his qilasiz va yo‘qotadigan
hech narsangiz yo‘q;
- siz zudlik bilan javob berishni talab qiladigan tanqidiy
vaziyatdasiz.
- qaror tezda qabul qilinishi kerak va buning uchun sizning
kuchingiz yyetarli;
- sizda yyetarlicha kuch va vakolat bor, siz
taklif qilayotgan
yechim eng yaxshi ekanligi sizga ayon bo‘lib tuyuladi ;
- mashhur bo‘lmagan qarorni qabul qilishi kerak va siz ushbu
qadamni tanlash uchun yyetarli vakolatga egasiz;
- avtoritar uslubni afzal ko‘rgan bo‘ysunuvchilar bilan o‘zaro
aloqada bo‘lasiz.
Raqobat yoki raqobat uslubi ziddiyatli vaziyatda o‘zini tutish
uchun eng xarakterlidir. Statistik ma’lumotlarga ko‘ra, ziddiyat-
dagi barcha holatlarning 70% dan ortig‘i bir tomonlama yutuqqa
intilish, g‘alaba qozonish va birinchi navbatda o‘z manfaatlarini
qondirishdir. Bu sherikka bosim o‘tkazish, o‘z manfaatlarini
zo‘rlash, boshqa tomonning manfaatlarini e’tiborsiz qoldirish
istagiga olib keladi.
Ammo shuni yodda tutish kerakki, ushbu strategiya kamdan-
kam hollarda uzoq muddatli
natijalarga olib keladi, chunki
yutqazgan tomon uning irodasiga qarshi qilingan qarorni qo‘llab-
quvvatlamasligi yoki hatto uni buzib tashlashga urinishi mum-
kin. Bundan tashqari, bugun yutqazgan kishi ertaga hamkorlik
qilishdan bosh tortishi mumkin.
Ushbu
uslubni yaqin, shaxsiy munosabatlarda ishlatmaslik
kerak, chunki begonalashish tuyg‘usidan tashqari, endi u hech
narsani keltirib chiqara olmaydi.
97
Shuningdek, siz ushbu uslubni o‘zingizning kuchingiz yet-
maydigan vaziyatda ishlatmasligingiz kerak. Ba’zi
masalalar
bo‘yicha sizning nuqtai nazaringiz xo‘jayinning nuqtai nazaridan
farq qiladi va sizda buni isbotlash uchun yyetarli dalillar mavjud
emas.
Qochish (qochish) strategiyasi.
Konfliktli vaziyatda o‘zini tutishning ushbu uslubi nizoli
vaziyatdan qochish, uni hal qilmaslik, o‘z manfaatiga bo‘ysun-
maslik, shuningdek, o‘z manfaatlarini
himoya qilmaslik bilan
tavsiflanadi.
Panjara ko‘rsatganidek, qochish uslubidan foydalanuvchi
shaxs mustaqil, individual, lekin ayni paytda passiv harakat
qiladi.
Metafora nuqtai nazaridan ushbu
xatti-harakat uslubini
«oxurdagi it» deb ta’riflash mumkin. Va bir qator vaziyatlarda
mojaroni hal qilmasdan qochish, mojaro obyekti raqibga borma-
ganligi va raqib o‘z manfaatlarini himoya qila olmagan-
ligi sababli mojarodan qochganga g‘alaba keltiradi.
Ushbu uslub odatda nizo tomonlarning
bevosita manfaat-
lariga ta’sir qilmasa, amalga oshiriladi. Yoki yuzaga kelgan
muammo tomonlar uchun unchalik muhim bo‘lmaganda va ular
o‘z huquqlarini himoya qilishlariga hojat qolmasa yoki partiya
yechimini topish uchun hech kim bilan hamkorlik qilmasa, lekin
bunga aralashish nizoning rivojlanishiga ta’sir qilmaydi yoki
