Pedagogik konfliktologiya f. M. Qo ‘ chqarova pedagogik




Download 3 Mb.
Pdf ko'rish
bet37/79
Sana04.06.2024
Hajmi3 Mb.
#259988
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   79
Bog'liq
pedagogik konfilikt

2. Eshitish turlari. 
Tinglashning bir necha turlari mav-
jud. Ularning asosiylari aks etuvchi (faol) va aks ettirmaydi-
gan (passiv).
Reflektiv bo‘lmagan tinglash quyidagi holatlarda eng foyda-
lidir: 
1) suhbatdosh o‘z nuqtai nazarini, biror narsaga munosa-
batini bildirishga intiladi, chunki ilgari bunday imkoniyatga ega 
bo‘lmagan; 
2) suhbatdosh o‘z his-tuyg‘ularini faol ravishda ifoda etadi, 
og‘riqli masalalarni muhokama qilishni istaydi, u salbiy yoki 
ijobiy his-tuyg‘ularni boshdan kechiradi: xavotirlangan, xafa 
bo‘lgan, norozi, quvonch bilan hayajonlangan; 
3) suhbatdosh uchun uni bezovta qiladigan narsani so‘z bilan 
ifodalash qiyin, suhbatga har qanday aralashish unga yanada 
katta qiyinchiliklar tug‘diradi. Siz unga faqat bitta ibora bilan 
yordam berishingiz mumkin: «Sizni bezovta qiladigan narsa 
bormi?» yoki «Siz baxtli odamga o‘xshaysiz!»; 
4) suhbatdosh uyatchan, o‘ziga ishonchsiz, unga odamlar bilan 
emas, balki texnologiyalar bilan «muloqot qilish» osonroq. Bu 
ko‘pincha bo‘ysunuvchilar bilan suhbatlarda zarurdir, chunki 
odamlar o‘zaro munosabatlarni buzishdan qo‘rqib, boshliqlari bilan 
gaplashishga jur'at etmaydilar. 
Reflektiv bo‘lmagan tinglashda siz o‘zingizni tushunishingiz-
ni, qo‘llab-quvvatlayotganingizni, suhbatda ishtirok etishingizni 
boshingizni silkitib, xayrixoh tabassum bilan, tanani suhbat-
doshga qaratib, shuningdek, «ha, ha», «yaxshi» kabi so‘zlar bi-
lan ifodalashingiz kerak: “yaxshi, davom eting”, “men sizni 
tinglayapman”, «men tushunaman», «haqiqatan ham?». 
Biroq, ba’zi hollarda aks ettirmaydigan tinglash samarasiz: 
a) suhbatdoshning gapirish istagi kam yoki umuman bo‘lma-
ganda: u o‘zini ochiq namoyon etishdan qochadi yoki ma’lu-
motni ataylab yashiradi; 


132 
b) sukunatni rozilik deb noto‘g‘ri talqin qilish xavfi tug‘il-
ganda. Bunday holda, tushunmovchiliklarga yo‘l qo‘ymaslik 
uchun o‘zaro kelishmovchilik haqida halol va ochiq aytishingiz 
kerak; 
d) ma’ruzachi yanada faolroq va mazmunli qo‘llab-quvvat-
lash va ma’qullashga intilganda; 
e) passiv tinglash tinglovchining manfaatlariga zid bo‘lsa, 
uning o‘zini o‘zi oshkor qilishiga xalaqit beradi. Suhbatdoshin-
gizning shunchaki odob- axloqi tufayli cheksiz suhbatlarini 
tinglamang. Bunday holatlarda siz shunday deyishingiz mumkin: 
«Men hozir juda bandman, kechirasiz!» yoki so‘rang: «Eng 
asosiysi nima?», So‘ngra muloyimlik bilan suhbatni o‘z yo‘na-
lishiga qaytaring.

Download 3 Mb.
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   79




Download 3 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Pedagogik konfliktologiya f. M. Qo ‘ chqarova pedagogik

Download 3 Mb.
Pdf ko'rish