Rivojlantiruvchi ta’lim texnologiyasining etakchi tamoyillari




Download 0,52 Mb.
Pdf ko'rish
bet16/37
Sana16.05.2024
Hajmi0,52 Mb.
#237383
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   37
Bog'liq
1pedagogik texnologiyalar (1)

Rivojlantiruvchi ta’lim texnologiyasining etakchi tamoyillari sifatida kuyidagilarni 
kursatish mumkin: 
-
inkorporatsiya (tizimli faoliyat kursatish) aso sida turli fanlarga oid bilimlarni 
umumlashtirish; 
-
moslanuvchanlik ta’lim shakli, metodi va usullarining turli ta’lim muassalarida 
kullanuvchanligi; 
-
uygunlik — muayyan ukuv predmetiga oid ukuv materiali mazmunining shaxsini
rivojlantirish shakli, metodi va usulari bilan uygun tarzda 
borlanishi; 
-
yaratuvchanlik — turli ukuv muassasalari pedagoglarining pedagogik texnologiyalarni 
yaratish imkoniyatlari; 
- tabiiylikni xis etish — shaxsning genetik va ijtimoiy 
jixatlariga 
asoslangan
xolda ukuvchilarning uziga xosligi, shaxsiy xususiyatlarini xisobga olish. 
Bizga ma’lumki, ta’lim — tarbiya jaraeni uzida uchta uzaro alokador uchlik — ta’lim, 
tarbiya va shaxs rivojlanishini aks ettiradi. Mazkur uchlikni ta’lim jarayoniga barobar tadbik; 
kilish modullashgan texnologiyami kullashni osonlashtiradi. Modullashgan texnologiyaning 
afzalliklaridan biri — ta’lim mazmunini tartibga solishdan iborat bulib, bunda mavjud 
axborotdan shundaylarinigina kat’iylik va xunt bilan tanlab olish kerakki, ular davlat ta’lim 
standartlari doirasida ukuvchilar faoliyatini etarli darajada muvaffakiyatli amalga oshirish 
imkonini berishi lozim. 
Modulli texnologiyaning moxiyati ta’lim jarayonini modullar asosida loyixalashtirishdan 
iboratdir (ukuv predmeti va uning bulimlari mazmunini tartibga solish, ta’limning muayyan 
boskichidan boshlab yaxlit faoliyatni mantikan tugallangan kismlarga ajratish). Sungra 
ajratilgan xar bir modul buyicha shu modulning uzigagina taallukli bulgan faoliyat mazmuni va 
ta’sir doirasi belgilanadi. Modelli texnologiya maksadini ruyobga chikarish uchun faoliyat 
boskichma — boskich amalga oshiriladi. Ushbu jarayonda sodir etilayotgan xar bir xarakat
(kuyilayotgan kadam) ukuv unsuri (ukuv elementi) sifatida karaladi. 
Ukuv unsuri uz ichiga kuydagilarni kamrab oladi: faoliyatning anik unsurlarini 
urgatish bilan boglik bulgan nazariy va amaliy axborotlar, ta’lim uchun zarur bulgan
faoliyatni ta’minlovchi materiallar xakidagi ma’lumotlar, maksadlar identifikatsiyasi, 
ya’ni, ukuvchilarni xarakatlantiruvchi maksadlar, ukuv materiallari, ukuv sharoitini nazorat 
kilish instrumentlari, chunonchi, ukuvchilarning kuzlangan natijalarga erishishlari uchun zarur 
bulgan shart —sharoitlar, testlar, maksad etaloni va boshkalar. 
Ta’lim texnologiyasining umumiy maksadi kuyidagi darajalar asosida oydinlashadi: 


1)
ta’lim muassasasining maksadi xamda ukituvchining metodik faoliyati mazmunini 
aniklashtirish; 
2)
ukuv predmeti (bulim)ning maksadi, ukituvchining metodik faoliyati mazmunini 
aniklashtirish; 
3)
ushbu modul (ukuv unsuri)ning maksadi va uning ukuvchilar faoliyatidagi aloxida 
modulga xam, uning tashxis kilinadigan oxirgi natijalariga xam utkaziladi. 
R e j al a s h t i r i s h n i n g a n ’ a n a vi y me t o d l a r i d a n ta’lim texnologiyasiga utish keng 
kulamdagi ishlarni amalga oshirishni takozo kiladi. Jumladan, metodik majmualar yaratish, 
ta’lim jarayonini didaktik, metodik va tashkiliy jixatdan ta’minlash nazarda tutiladi. Modul 
texnologiyasini ishlab chikish tartibi kuyidagi ketma — ketlikdan iborat boskichlarni uz 
ichiga oladi (6 — shakl): 
6 –shakl. Modul texnologiyasining asosiy tamoyinlari 
Pedagogik texnologiyani ishlab chikishning analitik boskichida «Kadrlar tayyorlash milliy dasturi» 
va Kadrlar tayyorlash milliy modeli, ukuv predmetlari buyicha davlat ta’lim standartlari, ularda ilgari 
surilgan royalar asosida chikariladigan xulosalar, yosh avlodning barkamol shaxe etib shaklantirishga 
yunaltirilgan ta’lim mazmunini, shuningdek, tegishli mashkulotning umumiy, anik mak.sadiga erishish 
uchun ta’limning tashkiliy shaklini tanlash xisobga olinadi. 
Pedagogik texnologiyani amaliyotga tadbik. etishning kontseptual boskichida ta’lim kontseptsiyalari, 
ta’lim tizimi boskichlarida nazarda tutilgan asosiy goyalar, umumiy xulosalar xisobga olinadi. Modulning 
tarkibiy tuzilishi umumiy urta ta’lim, akademik litsey, kasb-xunar kolleji, bakalavriyat, magistratura, 
umuman, sotsiumning tarkibi sifatida ifodalanadi. Bu ayniksa, boskichli ta’lim tizimining aloxida unsurlari 
uchun xarakterlidir. 
Pedagogik texnologiyani amaliyotga tadbik etishning maksadli boskichida ta’lim muassasasi 
(umumiy urta maktab, akademik litsey, kasb —xunar kolleji, institut yoki universitet) ning uzok 
muddatga muljallangan maksadi, ta’lim soxalari va shu blokdagi aloxida olingan ukuv predmeti 
tarkibidagi anik, bir blokning ifodalanishi xisobga olinadi. 
Pedagogik texnologiyani amalda kullashning mazmunli boskichida ta’lim soxalari, shuningdek, shu 
blok tizimidagi ukuv predmetlari mazmunini tanlash tamoyillari va mezonlari aniklanadi. Bloklar 
xamda ular tarkibidagi aloxida unsurlarning, ya’ni, anik ukuv indentifikatsiyasi ukuv predmetlari 
mazmunini tashkil etadigan yirik mavzularda aks etishi kerak. 
maksadli 
Jarayonli 
Mazmunli 
Modul 
texnologiyasi 
analitik 
kontseptual 


Pedagogik texnologiyani amalda kullashning jarayonli boskichida ukituvchining vazifalari, 
shuningdek, ukuvchilarning ukuv faliyatini bajarishga yunaltirilgan ta’lim turi, ta’lim metodlari 
namoyon buladi. Bu jarayonda ukituvchi va ukuvchi urtasidagi uzaro munosabatlarning demokratik 
tamoyil, samarali usul, tashkiliy shakl va ta’lim vositalarining tanlanishiga aloxida urgu beriladi. 

Download 0,52 Mb.
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   37




Download 0,52 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Rivojlantiruvchi ta’lim texnologiyasining etakchi tamoyillari

Download 0,52 Mb.
Pdf ko'rish