Og‘/aki-ko‘rgazmali yondashuv




Download 6,99 Mb.
Pdf ko'rish
bet14/89
Sana22.02.2024
Hajmi6,99 Mb.
#160530
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   89
Bog'liq
Pedagogik texnologiyalar va pedagogik mahorat. Omonov H.T, Xo\'jayev N.X, Madyarova S.A, Eshchonov

Og‘/aki-ko‘rgazmali yondashuv. U a n ’anaviy bo'lib, asosan 
o ‘qituvchining axborot berishi, o'quvchi-talabalarning bilimni qabul 
qilishi, to'plashi va xotirasida saqlashi bilan belgilanadi. «Bilim» tu- 
shunchasi xotirada saqlanadigan axborot ma'nosida tushuniladi. Bun­
day bilimlar, ularni qo'llay olish ko'nikm alari (im tihonda shu ax- 
borotga doir berilgan savolga bergan javobiga qarab) orqali tekshirib 
ko'riladi. Bu tizimdagi bilimlar — asosan esda saqlab qolish natijasi,


rasmiy m a’lumotdir, ko'pincha, yuzaki bo'lishi ham mumkin. U lar 
xolira (ubida saqlangan bo'ladi yoki boshqa so'z bilan aytganda, faqat 
imga qaratilgan to'g'ridan-to'g'ri savol qo'yilganda esga olinadi. Qay- 
(a esga olisli darajasidagi bilim uzoq vaqt xotirada saqlanmaydi. Ta­
laba savol berilganda uni eslashi, b a’zan esa um um an eslay olmasiigi 
ham mumkin.
O g'zaki-ko'rgazm ali yondashuv respublikamiz o'quv yurtlari- 
da keng tarqalgan. M a’lum ot berish tizim ida tayyor bilimlarni 
«o'qituvchi-talabalarga», ularning ehtiyoji va faollik darajasiga bog'liq 
bo'lmagan holda, bevosita berishi m um kin bo'lgan imkoniyatdan 
kelib chiqadi. Demak, shunga ko'ra o'qituvchining asosiy vazifasi — 
zaniriy axborotni m a’lum qilishi va uni xotirada mustahkamlash ustida 
ishlashdir.
V.Guzeevning ta ’kidlashicha, a n ’anaviy metodikaga xos bo'lgan 
xususiyat dastur talablarida ifodalanuvchi ta ’lim m aqsadlarini 
«o'zlashtirish» tushunchasi qobig‘iga o ‘ralgan qandaydir noaniq 
tasavvur bilan tavsiflanadi. Bunda ta ’lim jarayonida ko'proq muvaf- 
laqiyatga erishgan o'qituvchilam ing ish tajribalarini umumlashti- 
tish asosida ta ’lim jarayonlari tashkil etiladi. H ar bir aniq vaziyat 
uchun ilg'or o'qituvchi (pedagog)larning pedagogik faoliyati na- 
mumisi qidiriladi, am mo ta ’lim tizimida faoliyat yuritayotgan bir 
( | i i i i h
iilnnlar va am aliyolchilar alohida metodikalarning davri o ‘tib 
k('lKimh)i.i va liar qanday ilg'or pcdagoglar tajribalarini umumlash- 
1
11ish li/iinli va maqsadga yo'naltirilgan, samarali ta'lim ni qurish 
imkonim hcimasli^ini jitldiy ta'kidlashmoqda.
Kcspublikada amalga oshirilayotgan ta’lim sohasidagi bir qator 
ijobiy ishlar, lan-texnikaning jadal sur’atlar bilan o'sishi, bugungi 
kunila raqobatbardosh yuqori malakali kadrlar tayyorlash, shaxsni 
rivojlantirish, uning m a’lumot olish darajasini yuqori tarzda ta ’m in- 
lashga nisbatan jamiyat ehtiyojlari bilan o ‘qitish uslublari o'rtasida 
ziddiyatlar tug'ilishiga olib keladi. Shuning uchun ta ’lim jarayonida 
boshqa yondashuvlami ham qo'llash muhim ahamiyat kasb etadi.
Tadqiqiy-ijodiy yondashuv. T a’limning maqsadi talabada biror 
muammoni yechish qobiliyatini o ‘stirish, yangi bilim va tajribani 
mustaqil ravishda o'zlashtirish, harakatning yangi zamonaviy usul- 
larini topish va tashabbus ko'rsatishni nazarda tutadi.
Tadqiqiy-ijodiy yondashuvda pedagog talabaning o ‘quv faoli­
yatiga rag'batlantiruvchi usulda rahbarlik qiladi, shaxsiy tashabbusi-


ni qo'llab-quvvatlab, u bilan hamkorlik qiladi ham da uning fikr va 
qiziqishlarini doimo nazarda tutadi. Pedagogning talaba shaxsiga 
bo‘lgan munosabati, ularga muhabbati va jon koyitishi, yuksak ishon- 
chi, o ‘zaro ham korlikning vujudga kelishi, muloqot m adaniyati- 
ning yuqori darajada bo'lishi, tahsil olish jarayonida talabalam i 
to 'g ‘rid an-to‘g ‘ri m ajburlashdan voz kechish va, aksincha, ijobiy 
rag‘batlantirishning ustunligi tufayli ko‘zlangan maqsadga erishish
talabalar faoliyatida uchraydigan kamchiliklarga chidamli b o ‘lish, 
ularni bartaraf etishning eng samarali y o ilarin i qo'llashda n am o­
yon bo‘ladi. Ushbu yondashuv bo'yicha pedagogik texnologiya vari- 
antlari ishlab chiqilgan. Tadqiqiy-ijodiy yondashuvning ta ’lim tizi- 
mida o 'z o 'rn i bor va u o 'z joyida qo‘llanishi lozim.

Download 6,99 Mb.
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   89




Download 6,99 Mb.
Pdf ko'rish