Maktabgacha ta’lim pedagogikasining




Download 3,92 Mb.
Pdf ko'rish
bet3/106
Sana02.08.2024
Hajmi3,92 Mb.
#269074
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   106
Bog'liq
Pedagogikasi

1.2. Maktabgacha ta’lim pedagogikasining
boshqa fanlar bilan bog‘liqligi
Maktabgacha ta ’lim pedagogikasi jamiyat va insonni o ‘rga- 
nuvchi fanlar bilan chambarchas bog‘langan. Pedagogika ijtimoiy 
hodisa sifatida tarbiyani o‘rganar ekan, sotsiologiya, anatomiya, 
fiziologiya, psixologiya, falsafa bilan chambarchas bog‘liqdir. 
Chunki mazkur fanlar asosida tarbiyaning maqsadi va vazifalarini 
o‘rganish metodologiyasi belgilanadi. Tarbiyaning paydo bo‘lishi 
va rivojlanishi ijtimoiy hodisa ekanligi, jamiyat hayotida va kishi 
shaxsining rivojlanishida tarbiyaning rolini baholashga yordam 
beradi. Didaktik masalalarni ishlab chiqishda pedagogika bilish 
nazariyasiga suyanadi, axloqiy tarbiya masalalarini o‘rgatishda pe­
dagogika etikaning axloq to ‘g‘risidagi ta ’limotiga, estetik tarbiya­
ning maqsadini, yo‘llarini, metodlarini belgilashda etika faniga 
asoslanadi. Etika axloqni nazariy jihatdan asoslab, yosh avlodni, 
uning axloqiy tarbiyasi muammolarini, inson shaxsini shakllanti- 
rishda axloqiy g‘oyalar rolini tushunishni chuqurlashtiradi.
Estetika insonlaming voqelikka, san’atga estetik munosabatlari 
rivojlanishining umumiy qonuniyatlarini o‘rganadi, nafosat tarbiya- 
sining ilmiy asosi bo‘lib xizmat qiladi. Fiziologiya pedagogikaning 
tabiiy-ilmiy bazasi bo‘lib, u birinchi navbatda inson oliy nerv fao- 
liyatining rivojlanishi, nerv sistemasining xususiyatlari, sezgi organ- 
lari, tayanch-harakat apparati, yurak-tomir va nafas olish sistema- 
lari va shu kabilaming rivojlanishi haqidagi ma’lumotlarga tayanadi. 
Hozirgi zamon fiziologiyasi eng muhim pedagogik muammolami 
to ‘g‘ri hal etishda: bola rivojlanishiga, uning qobiliyatlarini shakl- 
lantirishga muhit, irsiyat va tarbiyaning ta’siri va shu singarilarni 
belgilashda pedagogikaga yordam beradi. О‘sib borayotgan orga- 
nizm tuzilishi va harakat qilish qonuniyatlarining asosiy tamo- 
yillarini ochib beruvchi yosh fiziologiyasi ta’lim-tarbiya berish 
masalalarini ishlab chiqish uchun katta ahamiyatga ega. Bu xusu- 
siyatlarni bilmay turib, tarbiyalanuvchilarning u yoki bu mashg‘u-
7


lotlari shakllarini to‘g‘ri belgilab bo'lmaydi. Fiziologiyaning oliy 
nerv faoliyati, nerv sistemasining tipologik xususiyatlari to ‘g‘- 
risidagi xulosalari pedagogikaga o‘quv-tarbiya jarayoni metodikasini 
ishlab chiqishda, bolalar faoliyatlari uchun yaxshiroq sharoitlar 
yaratishda yordam beradi.
Pedagogika bola tarbiyasida uning yosh va psixologik xususiyatlarini 
hisobga olib boradi. Shu bois pedagogika uchun pedagogik psixo- 
logiyaning bola xususiyatlari, ularda o‘tadigan psixik jarayonlarining 
qonuniyatlari haqidagi ma’lumotlar muhimdir. Shunga ko‘ra pe­
dagogikaning psixologiya fani bilan bog‘liqligi an’anaviy tus olgan.
Hozirgi zamon pedagogikasi ko‘p tarmoqli fan bo‘lib, awalo, 
u tarbiya ijtimoiy hodisa ekanligi jihatidan pedagogika tarixi bilan 
bog‘lanadi. Pedagogika boshqa fanlar bilan bog‘lanish tizimida 
etnografiya, xalq pedagogikasi kabi alohida o‘rin tutadi.

Download 3,92 Mb.
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   106




Download 3,92 Mb.
Pdf ko'rish