Davlat ramzlari va ularga nisbatan hurmat




Download 3,92 Mb.
Pdf ko'rish
bet70/106
Sana02.08.2024
Hajmi3,92 Mb.
#269074
1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   106
Bog'liq
Pedagogikasi

13.2. Davlat ramzlari va ularga nisbatan hurmat
hissini shakllantirish
Davlatimiz ramzlari — bayroq, gerb, madhiya 0 ‘zbekiston 
xalqlarining shon-sharafi, g‘ururi, tarixiy xotirasi va intilishlarini 
o‘zida mujassamlashtiradi. M ana shu ram zlarni e ’zozlash o ‘zi- 
ning qadr-qimmatini, o‘z mamlakatiga va shaxsan o‘ziga bo‘lgan 
ishonchni mustahkamlash demakdir. 0 ‘z mamlakati bilan faxrla- 
nadigan inson juda ko‘p narsalarga qodirdir. Bu esa oilaning ham, 
o‘z Vatanining ham shon-shuhratini oshiradi.
Davlat ramzlari muayyan millatning etnopsixologik xusu­
siyatlari, qarashlari, orzu-umidlari, intilishlari hamda maqsa- 
dini, hududiy, siyosiy-ijtimoiy birlik mohiyatini ajratishga xizmat 
qiluvchi tasviriy belgilar majmuyidir. Muayyan davlatning bay- 
rog‘i, gerbi hamda madhiyasi davlat ramzlari majmuyini ifo- 
dalaydi.
Davlat ramzlari o‘zlarida chuqur siyosiy va ijtimoiy mazmun 
ifoda etadi. Davlat ramzlarida (bayroq, gerb) tasvirlangan ranglar, 
tasvirlar shu xalq, millat o‘tmishi, qadim an’analari, xalqning 
turmush tarzi, orzu-umidlari, maqsadi, g‘oyalarini ifodalashiga 
xizmat etadi. Davlat madhiyasida esa xalq, millat, davlat va 
jamiyatning yagona maqsadi, birligi, g‘oyalari tarannum etiladi.
Davlat ramzlari davlat mavjudligini ko‘rsatuvchi belgilardan 
sanaladi. Ramzlar shartli belgilar bo‘lib, ular qadim davrlardayoq 
turli xalqlarda u yoki bu hodisa, olam, mavjudot, odamlar tas- 
virini, ularning qarashlarini ifodalagan.
Davlat bayrog‘i, gerbi ham jahon miqyosida mavjud 
bo'lgan
muayyan davlatning o‘z xalqi, millati nomidan faoliyat 
yuritish
imkoniyatiga ega ekanligini anglatadi. Shubois, 1991-yil 
15-fevralda
0 ‘zbekiston Respublikasi Oliy Kengashining 
« 0 ‘zbekiston Dav-
123


lat ramzlari to ‘g‘risida»gi Qarori qabul qilinib, unga muvofiq
1991-yil 15-oktabrda respublika bayrog‘i, 1992-yil 21-iyulda 
esa respublika gerbi qabul qilindi.
Mustaqil 0 ‘zbekiston Respublikasining bayrog‘i uch xil rangda 
bo‘lib, ko‘k, oq, yashil ranglardir. Oq rang qizil rang bilan ho- 
shiyalangan. Respublika bayrog‘ida yurt tarixi, o ‘zbek xalqining 
milliy ruhi va yurt tabiati jam oli aks ettirilgan. Bayroqning chap 
tom oni yuqori qismida yarim oy va 12 yulduz tasviri tushirilgan. 
Moviy rang tiriklik m azm uni aks etgan mangu osmon va obi- 
hayot ramzidir. Timsollar tilida bu yaxshilikni, donishm and- 
likni, shon-shuhrat va sadoqatni bildiradi. 0 ‘rtadagi oq rang esa 
yorug‘ kun va pokiza, oq ko‘ngilli xalqimizning tilagi, qizil 
hoshiyalar esa tomirlarda urayotgan qon kabi tiriklik va hayot 
ramzidir. Yashil rang esa qadim -qadim dan tabiatning yangi- 
lanish belgisi, oy (yangi oy) tasvirining berilishi mustaqillik sha- 
roitida hayot kechirish xalqimiz uchun o ‘ziga xos yangi davr 
ekanligi ifodasidir, yulduzlar sonining 12 taligi yil oylariga, mu- 
chal hisobiga nisbatdir.
Milliy bayrog‘imizning huquqiy maqomi, 0 ‘zbekiston Res­
publikasining Davlat bayrog‘i to ‘g‘risidagi m a’lumotlarni bola­
larga yetkazish mashg‘ulotlarda, tarbiyaviy tadbirlarni o‘tkazish 
chog‘ida amalga oshiriladi.
Bayroq davlat mustaqilligining belgisigina bo‘lmay, u res- 
publikamiz nomini xalqaro maydonda ramziy ifoda etish uchun 
xizmat qiladi. 0 ‘zbekiston Respublikasi fuqarolari, chet ellik meh- 
monlar respublika bayrog‘ini hurmat qilishi shart. Davlat bay- 
rog‘iga nisbatan hurmatsizlik qilgan shaxslar qonun yo‘li bilan 
jazolanadi.
Davlat ramzlarining yana biri, bu — davlat gerbidir. 0 ‘zbe- 
kiston Respublikasi Davlat gerbining qabul qilinishi « 0 ‘zbe- 
kiston Respublikasi Davlat gerbi to ‘g‘risida»gi Qonun g‘oyalari 
ham da xalqimizning ming yillik boy tajribasi asosida amalga 
oshirildi.
0 ‘zbekiston Respublikasi Davlat gerbida tog‘lar, daryolar
bug‘doy boshoqlari (chap tom onda), ochilgan g‘o ‘za shoxla- 
rining (o‘ng tomonda) gulchambar holidagi tasviri aks ettirilgan. 
Gerb o‘rtasidagi serquyosh yurt ramzi bo‘lgan quyosh o‘zining 
zarrin nurlarini sochib turibdi. „Gerbning yuqori qismida respub­
lika mustaqilligining ramzi sifatida sakkizburchak tasvirlangan 
b o ‘lib, uning ichida yarimoy va yulduzlar joylashtirilgandir.
124


Gerbning markazida baxt va erksevarlik ramzi bo‘lgan kumush 
rangli XumO/ qushi qanotlarini yozib turgan holda tasvirlangan. 
Gerbning pastki markaziy qismida Davlat bayrog‘i ranglaridagi 
chambar lenta o‘zagida « 0 ‘zbekiston» so‘zi yozilgan. Gerbda ifoda 
etilgan sakkiz qirrali burchak ijtimoiy hayotning barcha jihatlarini 
m a’lum bir g‘oya, kuch birlashtiradi, degan m a’noni anglatishga 
xizmat qiladi. Paxta va bug‘doy boshoqlarining tasviri rizq-u ro‘- 
zimiz nishonasidir.
Davlat gerbining huquqiy maqomi ham maxsus qonun bilan 
qo‘riqlanadi.
Madhiya — har bir davlatning bosh va asosiy qo‘shig‘i hisob­
lanadi. Unda muayyan davlat, unda yashaydigan xalqning ruhiyati, 
o ‘ziga xos tabiati, orzu-umidlari tarannum etiladi.
« 0 ‘zbekiston Respublikasi Davlat madhiyasi»da jonajon 
mamlakatimiz 0 ‘zbekistonning asosiy jihatlari, betakror tabiati 
xalqimizning ajoyib xislatlari, ajdodlarimizning mardona ruhi, 
bag‘rikengligi, mustahkam imon jo ‘shqin misralarda kuylanadi. 
Yurtimizning kelajagiga umid va ishonch uyg‘otadi.
« 0 ‘zbekiston Respublikasi Davlat madhiyasi» Oliy Majlisning
1992-yil 8-dekabrda bo‘lib o‘tgan XI sessiyasida 0 ‘zbekiston Res­
publikasi Davlat madhiyasi sifatida qabul qilindi.
T a’lim muassasalarida fuqarolik tarbiyasini yo‘lga qo‘yish 
jarayonida bolalarga davlat ramzlari va ularning mohiyati bora- 
sidagi m a’lum otlarni berish, ularning ongiga davlat ram zlari- 
ning xalq, millat or-nomusi, sha’ni, qadr-qimmati timsoli ekan- 
ligi to ‘g‘risidagi g‘oyalarni singdirish orqali bolalarda ularga 
nisbatan hurmat tuyg‘usini qaror toptirish kabi vazifalarni'ijobiy 
hal etish maqsadga muvofiq sanaladi. Xususan, 0 ‘zbekiston Res­
publikasi Davlat madhiyasi matni bolalar tom onidan, nafaqat, 
yod olinishi, balki m adhiyada ifoda etilgan fikrlar m azm unini 
chuqur tahlil etilishi borasida shart-sharoitlami yaratib berish 
ta ’lim muassasalari jamoasi, ularning rahbariyati oldidagi asosiy 
vazifalardan biridir.
Inson shaxs sifatida o ‘z sha’ni, or-nomusini qanchalik mu- 
qaddas bilsa, fuqaro sifatida davlat ramzlarini shu qadar mu- 
qaddas bilishi, muhofaza qilish uchun o‘zida mas’ullik tuyg‘u- 
sini qaror toptirishi lozim. Fuqarolik tarbiyasini yo‘lga qo'yish 
jarayonida davlat ramzlariga hurmatsizlik bilan munosabatda 
b o ‘ladigan kimsalarga nisbatan murosasiz bo‘lish lozimligini 
uqtirib borish maqsadga muvofiqdir.

Download 3,92 Mb.
1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   106




Download 3,92 Mb.
Pdf ko'rish