1. KOMPLEKSOWA REHABILITACJA
aaa
1.1. Ze słownika rehabilitacyjnego (cz. 17)
DAISY, defekty, domy pomocy społecznej dla niewidomych, duszpasterstwo niewidomych
Stanisław Kotowski
Źródło: Publikacja własna "WiM"
DAISY
DAISY - Digital Accessible Information System, czyli cyfrowy system dostępu do informacji.
Jest to system przygotowywania tekstów, nagrywania przez lektora lub przez program mowy syntetycznej w formacie MP3 oraz połączenie tekstu nagranego z elektronicznym zapisem znakowym, w sposób umożliwiający jego odsłuchiwanie i czytanie jako tekstu znakowego oraz łatwą nawigację po tekście.
W Wikipedii czytamy:
"Format DAISY różni się od innych formatów książek elektronicznych tym, że pozwala na precyzyjne oznaczenie fragmentów publikacji. Takimi elementami są rozdziały, podrozdziały, strony, adnotacje, przypisy. Czytelnik ma pełny dostęp do tych elementów dzięki systemowi nawigacyjnemu.
Format został opracowany w Szwecji w 1994 r., a następnie zmodyfikowany w 1997. Oparty został na otwartych, to znaczy dostępnych dla wszystkich, standardach opublikowanych przez World Wide Web Consortium. Są to języki HTML, XHTML i SMIL. Za ich pomocą zapisuje się wszelkie informacje na temat struktury książki, treści i sposobu synchronizacji tekstu z nagraniem. Same nagrania zapisuje się zazwyczaj w formatach opracowanych przez MPEG, czyli w popularnym Mp3 lub w formacie WAVE.
Książki przygotowane w standardzie DAISY można czytać za pomocą aplikacji instalowanych na komputerze osobistym lub specjalnych urządzeń. Najczęściej nośnikiem takich publikacji jest płyta CD, ale może to być także karta pamięci Compact Flash lub dowolny inny nośnik obsługiwany przez komputer lub inne urządzenie.
Używając klawiszy nawigacyjnych czytelnik może odnajdywać interesujące go fragmenty książki i słuchać ich treści lub czytać na ekranie monitora. Jeżeli korzysta z tekstu wyświetlanego, może go dostosować do swoich potrzeb poprzez zmianę wielkości i kroju czcionek, koloru tła i tekstu tak, by czytanie sprawiało mu jak najmniej problemów. Jeżeli zaś słucha nagrania lektorskiego, może zazwyczaj regulować prędkość i wysokość głosu.
Odpowiednie skonfigurowanie programu lub urządzenia pozwala na dostosowanie sposobu jego działania do indywidualnych potrzeb czytelnika, np. można włączyć lub wyłączyć odczytywanie przypisów, czy numerów stron. Większość odtwarzaczy pozwala na wstawianie przez użytkownika swoich zakładek w wybranych przez niego miejscach, co dodatkowo ułatwia późniejsze używanie książki. Jeżeli zaś ktoś nie potrzebuje tych wszystkich udogodnień, to może korzystać z książek DAISY tak, jak z nagranych na taśmie w sposób sekwencyjny".
Defekty
Defekt - uszkodzenie lub wada narządu albo funkcji organizmu o stałym charakterze. Wyróżniamy:
- defekt fizyczny, czyli uszkodzenie lub wada fizyczna narządu, np. narządu ruchu,
- defekt psychiczny, czyli zaburzenie lub brak funkcji psychicznych, np.: pamięci, inteligencji, mowy,
- defekt sensoryczny - osłabienie lub brak zdolności odbierania wrażeń zmysłowych, np. słabowzroczność, ślepota, niedosłuch, głuchota.
Defekty wzroku - brak lub osłabienie widzenia, które może mieć różny charakter. Przy osłabieniu widzenia centralnego, czyli ostrości wzroku, ograniczone są możliwości widzenia przedmiotów i ich szczegółów, a przy osłabieniu widzenia obwodowego, czyli pola widzenia, utrudniona jest orientacja przestrzenna. Brak widzenia dwuocznego uniemożliwia widzenie przedmiotów jako trójwymiarowych oraz widzenie głębi przestrzeni i odległości.
Rodzajem defektu jest daltonizm, który polega na nierozróżnianiu kolorów zielonego i czerwonego. Często daltonizm jest mylony ze ślepotą barw. Tymczasem daltonizm jest tylko jedną z odmian ślepoty barw.
Wikipedia o ślepocie barw: "Ślepota barw zwykle jest uwarunkowana genetycznie. Wadliwy gen przekazywany jest za pośrednictwem chromosomu X. Mężczyźni mają tylko jeden taki chromosom, więc są bardziej narażeni na ślepotę barw niż kobiety, które musiałyby odziedziczyć dwa wadliwe geny. Ślepota barw może również wystąpić jako efekt uboczny zażywania leków oraz być skutkiem mechanicznego uszkodzenia oka".
Domy pomocy społecznej dla niewidomych i słabowidzących
Są to placówki opiekuńcze, w których przebywają osoby potrzebujące stałej opieki, które nie mają rodzin zdolnych i chętnych do udzielania im niezbędnej pomocy.
Niewidomi i słabowidzący w niektórych sytuacjach życiowych zmuszeni są zamieszkiwać w domach pomocy społecznej. Mogą to być domy specjalne dla niewidomych lub przeznaczone dla potrzebujących, bez względu na rodzaj niepełnosprawności.
Te pierwsze są najczęściej dostosowane do potrzeb osób z dysfunkcją wzroku.
W Polsce istnieje siedem domów pomocy społecznej dla niewidomych, w tym trzy prowadzone przez PZN.
W całości lub w znacznej mierze dla niewidomych i słabowidzących przeznaczone są:
1) Dom Pomocy Społecznej dla Niewidomych PZN w Chorzowie,
2) Dom Pomocy Społecznej PZN w Kielcach,
3) Dom Pomocy Społecznej PZN w Olsztynie,
4) Dom Pomocy Społecznej w Jarogniewicach - prowadzony przez samorząd,
5) Dom Rodzinny dla Niewidomych Mężczyzn im. E. Czackiej w Niepołomicach - prowadzony przez Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi w Laskach,
6) Dom Pomocy Społecznej w Podobowicach - prowadzony przez samorząd,
7) Zakład Opiekuńczo-Rehabilitacyjny dla Niewidomych Kobiet w Żułowie - prowadzony przez Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi w Laskach.
Domy te są dostosowane do potrzeb osób z uszkodzonym wzrokiem, które z różnych względów, najczęściej zdrowotnych i podeszły wiek nie są zdolne do samodzielnego życia. Są one wyposażone w urządzenia typowe dla domów pomocy społecznej: kaplica, jadalnia, gabinety lekarskie, dyżurki pielęgniarek, sale rekreacyjne itd. Oprócz tego powinny dysponować urządzeniami i wyposażeniem niezbędnym osobom niewidomym i słabowidzącym. Są to przede wszystkim: biblioteka książek brajlowskich i książek mówionych, gabinet okulistyczny oraz pracownie rehabilitacyjne.
Na drzwiach wszystkich pomieszczeń powinny być napisy brajlowskie, wypukłe numery pomieszczeń, kolorowe szlaki i poręcze przyścienne wzdłuż ciągów komunikacyjnych, odpowiednie oświetlenie, żółte pasy na pierwszym i ostatnim stopniu schodów, uchwyty w pomieszczeniach higieniczno-sanitarnych, windy podające słowne informacje i oznakowane brajlem.
Domy pomocy społecznej dla niewidomych wyposażone są sprzęt rehabilitacyjny używany przez osoby z uszkodzonym wzrokiem.
Prowadzona jest działalność:
- kulturalno-oświatowa,
- turystyczno-rekreacyjna,
- rehabilitacja lecznicza,
- działalność terapeutyczna.
Do prowadzenia tej działalności zatrudniona jest kadra rehabilitacyjna i medyczna.
Niewidomi i słabowidzący przebywają również w domach pomocy społecznej, które nie są dla nich przeznaczone i nie są dostosowane do ich potrzeb. W tych specjalistycznych jednak mają dogodniejsze warunki pobytu.
Duszpasterstwo niewidomych
Poniżej zamieszczam podrozdział mojej książki "Przewodnik po problematyce osób niewidomych i słabowidzących" pt.: "Uczestnictwo w życiu religijnym". W podrozdziale tym znajdą Czytelnicy zwięzłe informacje dotyczące Krajowego Duszpasterstwa Niewidomych.
Wierzący niewidomi i słabowidzący uczestniczą w życiu religijnym lokalnych wspólnot, parafii. To jednak nie zaspokaja potrzeb wielu osób. Dlatego w Polsce działa Krajowe Duszpasterstwo Niewidomych.
Życie religijne ułatwia akceptację niepełnosprawności i zaspokaja ważne potrzeby natury psychicznej. Działalność religijna organizowana dla osób z uszkodzonym wzrokiem, oprócz przekazywania treści czysto duchowych, stwarza warunki integracji środowiskowej, kontaktów ze znajomymi z terenu całego kraju oraz umożliwia zaspokajanie potrzeb poznawczych.
Krajowe Duszpasterstwo Niewidomych ma siedzibę w Warszawie przy kościele św. Marcina. Istnieją też duszpasterstwa diecezjalne.
Duszpasterstwo niewidomych prowadzi kilka rodzajów działalności. Warto przedstawić je chociażby pokrótce, gdyż mają one wielkie znaczenie dla wielu wierzących.
* Organizuje ogólnokrajowe i diecezjalne pielgrzymki. Mają one charakter nie tylko religijny. Ich programy przewidują również zwiedzanie obiektów sakralnych, pomników przyrody, historycznych budowli itp. W krajowych pielgrzymkach uczestniczy do trzech tysięcy osób. Diecezjalne są, oczywiście, mniej liczne. Jedne i drugie są atrakcyjną formą pogłębiania wiedzy i przeżyć religijnych oraz przyczyniają się do rehabilitacji psychicznej i społecznej ich uczestników. Pełnią też bardzo ważną rolę popularyzacyjną, gdyż w ich organizację włączane są lokalne wspólnoty wiernych.
* Organizuje pielgrzymki do sanktuariów włoskich, hiszpańskich, francuskich i do Ziemi Świętej. Pielgrzymki te z natury rzeczy są nieliczne, lecz bardzo wartościowe z punktu widzenia zaspokajania potrzeb religijnych i potrzeb poznawczych.
* Organizuje rekolekcje. Krajowe rekolekcje niewidomych odbywają się w Laskach Warszawskich. Uczestniczy w nich po kilkadziesiąt osób. W rekolekcjach diecezjalnych może uczestniczyć większa liczba osób niewidomych i słabowidzących.
* Organizuje turnusy rehabilitacyjne dla rodzin osób niewidomych i turnusy dla osób samotnych. Turnusy te organizowane są w atrakcyjnych miejscowościach: w Szczyrku, w Rabce, w Sobieszewie nad morzem.
* Opiekuje się samotnymi, chorymi i opuszczonymi niewidomymi. Udziela im pociechy religijnej oraz pomocy rehabilitacyjnej i wsparcia materialnego. Pomoc ta ma wielkie znaczenie dla jej odbiorców.
* Organizuje dla niewidomych, członków ich rodzin i ich przyjaciół comiesięczne Eucharystie połączone ze spotkaniami integracyjnymi. Ważne jest to, że niewidomi i słabowidzący włączani są w przygotowywanie liturgii. Umożliwia to bardziej aktywne uczestnictwo i sprawia, że przeżycia religijne stają się silniejsze.
* Prowadzi dobrze zaopatrzoną bibliotekę literatury religijnej, książek tradycyjnych oraz w zapisie cyfrowym. Możliwość korzystania z tej literatury znacznie poszerza zakres przeżyć i wiedzę religijną.
Opisane i nieopisane formy działalności duszpasterstwa są cennym wkładem Kościoła w życie duchowe niewidomych i słabowidzących oraz w ich rehabilitację psychiczną i społeczną.
AAA
1.2. Zapiski biograficzne (cz. 3)
| 