shakllari ajratiladi. Ancha kam uchraydigan yurak dukillashida R tishlari saqlanadi
va «arra tishlari» -qayd qilish lentasining butun uzunligini intervalsiz to‘ldiradi.
Bolalarda yurak dukillashi tezligi bir daqiqada 450 va hatto 500 qisqarishlarga teng
bo‘lishi mumkin. Qorinchalar qisqarishi soni bo‘yicha Xilpillovchi aritmiyaning
taxiaritmik va bradiaritmik shaklini ajratishadi. Sinus tuguni disfunksiyasi
sindromi (STD) yoki sinus tuguni zaifligi sindromi (STZS),
turli tabiatga va turli
elektrokardiografik holatlarga ega bo‘lishi mumkin. M.A. Shkolnikova va
hammualliflari (1997) bunday holatlarning quyidagi klinik-EKG-variantlarini
ajratib ko‘rsatishadi.
Yurakning o‘ng bo‘lmachasi gipertrofiyasi – II, III, aVF tarmoqlarida R
tishining amplitudasi va o‘tkirligi ortadi. V 1,2 tarmoqlarida yuqori, ba’zan ikki
fazali. Yurakning chap bo‘lmachasi gipertrofiyasi – I, II, aVL yoki aVR va V5–6
tarmoqlarida
R tishi amplitudasi ortadi, kengayadi va parchalanadi.
Yurakning o‘ng qorinchasi gipertrofiyasi – V1 tarmog‘ida R ustun bo‘ladi.
V5-6 tarmoqlarida – chuqur S. O‘tish zonasi o‘ng tomon ko‘chadi. V1 da ichki
og‘ish 0,04 s dan ortiq. Ushbu alomatlar erta yoshdagi bolalarda o‘ng qorincha
gipertrofiyasini aniqlashga doim ham yordam bermaydi. Yurakning chap
qorinchasi gipertrofiyasi – standart va chap ko‘krak tarmoqlarida QRS voltaji
yuqori bo‘ladi. V 5–6 tarmog‘ida ichki og‘ish vaqti 0,045 s dan ortiq. O‘tish zonasi
o‘ng tomonga ko‘chgan.
Ortiqcha yuklanish gipertrofiyadan hali gipertrofiyaga
chalinmagan yurak
ishining keskin intensivlashuvini aks ettirishi bilan farq qiladi. Sistolik va diastolik
ortiqcha yuklanishni farqlashadi. Sistolik ortiqcha yuklanish – repolyarizatsiya
kechikadi, S-T intervali ko‘chadi va T tishi musbat bo‘ladi.
Diastolik ortiqcha yuklanish – ichki og‘ish paydo bo‘lishi vaqti uzayadi.
Ushbu o‘zgarishlar V5–6 , I, aVL yoki aVR tarmoqlarida aniqlansa – ular chap
qorinchaga mansub bo‘ladi, agar V1,2 , III, aVR tarmoqlarida aniqlansa – o‘ng
qorinchaga mansub bo‘ladi.
Yangi tug‘ilgan chaqaloqlarda yurak zararlanishining yallig‘lanmaydigan
shakllari.
Arterial yo‘lakni respiratorli distress-sindromi bilan persistirlashning
birikmasi. Yurak yetishmovchiligi, ayniqsa, tug‘ilganida vazni yetarli bo‘lmagan
bolalarda, nafas olishdagi buzilishlar bilan bir vaqtda namoyon bo‘lishi mumkin.
Respiratorli distress-sindrom fonida ochiq arterial yo‘lakni
persistirlash uchun
sharoitlar yaratiladi. Nafas olish funksiyasi bo‘yicha ahvol biroz yaxshilangandan
keyin bola hayotining 4–5-chi kunida suyuqlik ushlanib qolishi, jigar o‘lchamlari
kattalashishi, eng avvalo diastolik bosim pasayishi hisobiga pulsli arterial bosim
ortishi, o‘pka rentgenogrammasida sezilarli kuchaygan tomir rasmi paydo
bo‘lishini kuzatish mumkin. Yurak qismidan yuqoridagi auskultatsiyada ko‘krak
suyagi poyida diastolikka o‘tadigan sistolik shovqin eshitiladi.
Ultratovushli
tadqiqot ma’lumotlariga ko‘ra, chap yurak bo‘lmachasi va aorta ildizining
diametrlarini taqqoslash mutlaq patognomonik alomat hisoblanadi. Agar ushbu
nisbat 1,3 dan ortiq bo‘lsa, arterial yo‘lakochiqligi yuzasidan qo‘yilgan tashxis
shubhasiz to‘g‘ridir.
Persistirlovchi fetal sirkulyatsiyasi sindromi. Ayrim vaziyatlarda hatto o‘ta
yetilgan, o‘z vaqtida tug‘ilgan bolada o‘pka bilan nafas olish adaptatsiyasi va
shakllanishi davrida qon aylanishining kichik
doirasida qarshilik normal, ya’ni
yetarlicha keskin va jiddiy pasayishi ro‘y bermaydi. Ehtimol, bu qon aylanishining
kichik doirasini bilvosita ifodalaydigan prostaglandinlar sintezi yoki ularga
nisbatan sezuvchanlik buzilganligidan dalolat berishi mumkin. Ko‘p hollarda bu
qon aylanadigan kichik doiraning displastik ahvoli yoki uning tomirlari
rivojlanishidagi nuqsonlar bilan bog‘liq bo‘ladi. Klinik jihatdan bola tug‘ilgan
vaqtdan boshlab mavjud bo‘ladigan yoki bola tug‘ilganidan keyin ilk soatlar
o‘tgandan so‘ng yuzaga keladigan yaqqol ifodalangan sianoz o‘ziga e’tibor
qaratadi. Sianozga taxipnoe va muntazam dispnoe hamroh bo‘lib, ko‘krak
suyagi
quyi qismining ustida kechki sistolik shovqin eshitiladi. Arterial bosim o‘zgarishi
ko‘pincha kuzatilmaydi, yurak yetishmovchiligi alomatlari faqat nafas olish
teshlashishi orqali namoyon bo‘ladi. Rentgenogrammalarda yurakning normal
o‘lchamlari va qon aylanishining kichik doirasining to‘lishi kamayish tomon
bo‘layotgan tendensiyasi aks etadi. Exokardiografiya yurakning o‘ng
qorinchasining qisqarish qobiliyati pasayishini tasdiqlaydi. Ko‘k turdagi Tug‘ma
yurak nuqsoniining differensial diagnostikasi (tashxisi) ba’zan
yurakni
kateterizatsiyalash va angiokardiografiyasini o‘tkazishni talab qilishi mumkin.
