mayin esuvchi, sistolik shovqinni eshitish mumkin. Ushbu shovqin yurak qismi
bo‘ylab irradiatsiya qilmaydi va u aniqlangan vaqtga kelib nodoimiy xususiyatga
ega bo‘lishi mumkin.
Fonokardiogrammani tekshirishda sistolik shovqin I tonga yaqin
qo‘shiladigan, davomiyligi bo‘yicha sistolaning 1/2 dan 2/3 qismigacha
egallaydigan va yuqori chastotali diapazonda yaxshi eshitiladigan shovqin sifatida
yoziladi. Keyingi kuzatuv va davolashda endokard zararlanishi alomatlari yo‘q
bo‘lib
ketishi mumkin, lekin ko‘p hollarda ular barqarorlashadi va yurak
cho‘qqisida esuvchi shovqin ifodalanishining ortishi kuzatiladi. Bir necha haftadan
keyin bunday bolalarda revmatik etiologiyaga ega mitral klapan yetishmovchiligi
simptomokompleksi shakllanadi.
Aorta klapani shikastlangan holatda ko‘krak suyagidan chap tomonda
uchinchi qovurg‘a oralig‘ida juda past protodiastolik shovqin paydo bo‘lishi
asosida valvulit tashxisi qo‘yiladi. Uning dinamikasi ham ijobiy bo‘lib,
bunda
aorta yetishmovchiligi asta yo‘q bo‘lib ketishi yoki ortib borishi va keyinchalik
shakllanishi mumkin. Bakterial (septik) endokardit rivojlanishining boshlang‘ich
davri turli simptomatikaga ega bo‘lishi mumkin. U sekin, cho‘ziluvchan
xususiyatga ega bo‘lganda davomli subfebrilitetlar va bola ahvolining jiddiy
yomonlashuvi, bolaning kuchsizlik, bo‘g‘im va mushaklardagi og‘riqlar yuzasidan
shikoyat qilishlari kuzatiladi. Terining rangi o‘chadi, tuproq rangi, kul rang tusiga
kiradi, ba’azan boldirida toshma yuzaga keladi. Kasallik keskin rivojlanayotgan
boshlang‘ich davrda remmitirlovchi yoki intermitirlovchi turdagi kuchli bezgaklar,
jiddiy intoksikatsiya, periferik qon yaqqol o‘zgarishi kuzatiladi.
Dastlabki
bosqichda klinik manzaraning har qanday variantida infeksion endokardit ushbu
kasallik uchun xos bo‘lgan shaklda, ikkita klinik simptomokomplekslar bo‘yicha
o‘zini namoyon qilishi mumkin. Ulardan birinchisi – mitral, aortal yoki trikuspidal
klapan qismi ustida valvulit uchun xos bo‘lgan auskultativ manzara paydo
bo‘lishidir. Shu bilan birga, revmatik endokarditdan farqli o‘laroq, klapanlar jalb
qilinganligi alomatlari ba’zan juda tez – kasallikning
ilk kunlaridayoq paydo
bo‘lishi mumkin, va klapanlar shikastlanganligi darajasi birdaniga yaqqol
ifodalangan bo‘lishi mumkin. Bu jihat bakterial endokarditda klapanda yara-
nekrotik jarayoni kechayotganligiga bog‘liq bo‘lishi mumkin, va qator holatlarda u
klapan tavaqasi tez vaqtda perforatsiyalanib, parchalanib ketishiga olib keladi.
Bundan
tashqari, tavaqa ulseratsiyasi zonasida ko‘p sonli bakteriyalarga ega
bo‘lgan yallig‘lanuvchi «vegetatsiyalar» rivojlanib ketishi ro‘y beradi. Ushbu
vegetatsiyalarning bir qismi klapandan ajralishi va qon oqimi bilan butun organizm
bo‘ylab tarqatilishi mumkin. Shunda bakterial endokardit klinik manzarasining
ikkinchi o‘ziga xos komponenti yuzaga keladi – tromboembolik
holatlar paydo
bo‘ladi. Ular teri trombovaskuliti, buyrak, qorataloq infarktlari, markaziy asab
tizimi, suyaklar tizimi tomirlarining zararlanishidan iborat bo‘lishi mumkin.
Ba’zida tromboembolik holatlar endokardial shovqin paydo bo‘lishidan
oldin
yuzaga keladi. Ularning o‘ziga xosligi qon aylanuvchi bir doira chegarasida
tarqalishi bilan izohlanadi. Jumladan, mitral va aorta klapanlari endokarditga
chalinganda barcha tromboembolik murakkablashuvlari qon aylanuvchi katta doira
bilan cheklangan va hech qachon o‘pkada aniqlanmaydi.
Trikuspidal klapan
zararlanganda tromboemboliyalar faqat o‘pkaning o‘zida mavjud bo‘ladi.
Kasallikning natijasida klapanlar illatlari shakllanadi.
