Gidrotozalash va gidrooltingugurtsizlashtirish

Download 15,32 Mb. Pdf ko'rish
bet	178/307
Sana	04.01.2024
Hajmi	15,32 Mb.
	#130098

1 ... 174 175 176 177 178 179 180 181 ... 307

Bog'liq
Neft va gazni qayta ishlash texnologiyasi 1-qism

8.8. Gidrotozalash va gidrooltingugurtsizlashtirish
Yoqilg‗i distillyatlarini gidrotozalash va gidro oltingugurtsizlashtirish
jarayonining asosiy maqsadi keraksiz komponentlar oltingugurt, azot, kislorod,
metallorganik birikmalar va smola moddalari, chegarasiz birikmalardan
tozalangandan keyin eng oxirgi mahsulotni sifatini oshirish hisoblanadi.

8.3-rasm. Dizel yoqilg‗isini gidrotozalash etadigan L-24-7
qurilmasining bitta blokini texnologiksxemasi
1 - trubali pechlar; 2 - reaktorlar; 3 - issiqliq olmoshinksh apparatlari; 4 -sovutgichlar;
5 - yuqork bosimda ishlapdigan selarator; 6 - past bosimsa ishlaydigan ajratgich; 7 -
tindiruvchi kolonna; 9 - sig‗kmlar; 10 - kompressorlar; 11 - nasoslar; 12 - haqp.ovchi
kolonna; 13 - riboyler; berlar. p.ulktir chmziklar bilan gazlarkkng xarakati yunalishi
keltirilgan.
Benzin fraksiyalarini gidrotozalash va gidro oltingugurtsizlashtirish
katalitik riforming qurilmasi uchun xomashyoni tayyorlash maqsadida olib
boriladi. Bunday oldindan ishlov berish riforming jarayoni muhim

355
ko‗rsatgichlarini yaxshilash uchun imkoniyat beradi: xomashyoni chuqur
aromatlash, olinadigan benzinni oktan sonini oshirish hamda katalizatorni
ishlatish muddatini oshirish [1].
Kerosinli va dizel fraksiyalarini gidrotozalashda g‗ovakliklargacha
tarkibini oltingugurtdan kamaytirish va tovar yoqilg‗i distillyatlarni yoqilishi va
termik barqarorligi tavsiflarini yaxshilash maqsadida olib boriladi. Shu bilan
birgalikda yoqilg‗ilarni korrozion zararini pasaytirish va uni saqlashda
cho‗kmalarni paydo bo‗lishi kamaytiradi.
Gidrotozalashga beriladigan benzin fraksiyalari har xil haroratda
qaynashining chegaralarini uni uzoqroq qayta ishlashga bog‗ligi: 85-180 va
105-180°Сда fraksiyadan – plotforming yo‗li orqali yuqori sifatli benzin olinadi,
60-85, 85-105, 105-140 va 130-165
о
Сda fraksiyadan benzol, toluol va ksilol
konsentratlari olinadi. Fraksiyalarni gidrotozalashda olinadigan asosiy
mahsulotlar barqaror gidrogenizat bo‗lib - uning chiqishi 90-99% (massasiga
nisbatan) hisoblanadi, gidrogenizatda oltingugurtning miqdori 0,002%
(massasiga
nisbatan)
oshib
ketmaydi.
Kerosin distillyatlarini gidrotozalashni namunaviy xomashyosi 130-240
va 140-230°Сdagi neftni to‗g‗ri haydash fraksiyalari hisoblanadi. Lekin ba‘zi bir
turdagi yoqilg‗ilarni olishda yuqori chegaraviy qaynash harorati 315°Сgacha
yetadi. Kerosin fraksiyasini gidrotozalash jarayonining maqsadli mahsuloti
hisoblanadi, uning chiqishi 96—97% (massasiga nisbatan)ni tashkil qiladi.
Bundan tashqari past oktanli benzin fraksiyalari, uglevodorod gazlari va
vodorod sul‘fid katta bo‗lmagan miqdorda olinadi.
Gidrotozalash jarayonini qo‗llanilishini muhim sohalaridan biri kerakli
distillyatli oltingugurtli neftlardan kam oltingugurtli dizel yoqilg‗isini ishlab
chiqarish hisoblanadi. Boshlang‗ich distillyat sifatida qaynash harorati 180-330,
180-360 va 240-360
о
Сda bo‗lgan (haydash metodi standartli) oddiy kerosin-
gazoyl‘ fraksiyalaridan foydalaniladi. Barqaror dizel yoqilg‗isini chiqishi
oltingugurtni miqdori 0,2% (massasiga nisbatan) katta emas, chiqishi 97%
(massasiga nisbatan) tashkil qiladi. Jarayonning boshqa qo‗shimcha

356
mahsulotlari past oktanli benzin, uglevodorod gazi, vodorod sul‘fid va vodorod
tarkibli gaz hisoblanadi.
Gidrotozalash jarayoniga kam bo‗lmagan holatda ikkilamchi paydo
bo‗ladigan distillyatlar (kokslanish gazoyli, katalitik kreking, visbreking va
bosh.) mahkum qilinadi yoki distillyatlarni to‗g‗ri haydash aralashmalari
qo‗llaniladi.
Vodorodtarkibli gazdan foydalanish qoida bo‗yicha katalitik riforming
qurilmasida bo‗ladi, unda vodorodning tarkibi 60 dan 95 % gacha (hajmiga
nisbatan) bo‗ladi.

Download 15,32 Mb.

1 ... 174 175 176 177 178 179 180 181 ... 307

Download 15,32 Mb.

Pdf ko'rish