17
orasidagi aloqalarning susayishiga, markaziy rayonlar funksiyasining pasayishiga
va hokazolarga olib keldi. So‘nggi yillarda shahar imoratlarini qayta qurishda eski
imoratlarni buzishning, tarixiy binolarni asrab qolishning
yangi konsepsiyalari
ishlab chiqildi.
Biz shaharlardagi juda ko‘p turar joy hududlarini qayta qurishimiz kerak, bu
esa muammolar echimiga yondashish prinsiplarini qayta ko‘rib chiqishni talab
etadi, shu jarayon mobaynida binolarning loyihaviy va me’moriy kompozitsion
echimlari yangilanishi kerak.
Industrial qurilish usullarining yangi qurilish va konstruktiv sxemalari,
qurilish texnikasining intensiv rivojlanishida kuzatiladi.
Mamlakatimizning bozor iqtisodiyotiga o‘tishi munosabati bilan keyingi
yillarda konstruktiv va badiiy-tasviriy ko‘rsatkichlar bo‘yicha ko‘p miqdorda yangi
materiallar paydo bo‘ldi.
Qurilish ishlarining umumiy hajmida pardozlash eng sermehnat ish bo‘lib,
jami mehnat sarfining 20-25 % ini, shu jumladan bo‘yoqchilik va gulqog‘oz
yopishtirish ishlari 10% dan ko‘prog‘ini tashkil etadi.
Mazkur ishlarning
sermehnatliligini kamaytirish qurilishni industrlashtirish imkoniyatini beradi.
Industrlashning o‘ziga xos xususiyati shundan iboratki, bunda zavodda to‘liq
tayyorlangan yig‘ma konstruksiyalar (devorbop va pardevorbop buyumlar,
qavatlararo yopma plitalar, zina marshlari) dan foydalaniladi. YAngi turdagi
pardozlash materiallaridan–gipskarton, qoplama plastiklardan foydalanilganda ham
mehnat sarfi ancha kamayadi.
Qurilish hajmini tobora ko‘paytirish
bilan birga, jami qurilish ishlari, shu
jumladan bo‘yoqchilik ishlari sifatini yaxshilash muhim vazifalardan hisoblanadi.
Bo‘yoqchilik ishlari binolar va inshootlarning chidamliligini oshirish, ularning
tashqi ko‘rinishini ko‘rkam qilish, xonalarda me’yoriy sanitariya-gigiena
sharoitlari yaratish maqsadida konstruksiyalar sirtini bo‘yashdan iborat.
Devorlarga gulqog‘oz yopishtirsh ham bo‘yoqchilik
ishlari jumlasiga kiradi, bu
ishlarni odatda bo‘yoqchilar bajaradi. Barcha turdagi bo‘yoqchilik ishlari
18
xavfsizlik texnikasi qoidalari va yong‘inning oldini olish tadbirlariga qat’iy rioya
qilgan holda bajariladi.
Binolarning chidamliligiga, me’morlik nuqtainazaridan ko‘rkamliligiga,
tashqi va ichki pardozning sifatiga qo‘yiladigan talablar yildan-yilga oshib
bormoqda. Uzoq muddatga chidaydigan pishiq parda hosil qiladigan yangi, tejamli,
samarali pardozlash materiallari, chunonchi, yangi sintetik aliflar, lok va bo‘yoqlar,
xususan suv-emulsiyali va kremniy organik bo‘yoqlar ana shu talablarni qondiradi.
Bu materiallardan foydalanilganda binolarni pardozlashga ketadigan vaqt qisqaradi
hamda bo‘yoqchilik ishlarining sifati oshadi. Bo‘yoqchilik
ishlarida pigment va
to‘ldirgichlar, gruntovkalar, shpaklyovkalar, bog‘lovchi moddalar, bo‘yoqchi
tarkiblar, loklar, eritgichlar va turli yordamchi materiallardan foydalaniladi.
Qurilish ishlari ko‘lamining kengligi va bu ishlar sifatiga nisbatan
qo‘yilayotgan Yuqori talablar bo‘yoqchilik va devorlarga gulqog‘oz
yopishtirish
ishlarining hozirgacha qo‘llanib kelinayotgan usullari hamda vositalarini tubdan
o‘zgartirib yubordi. Pardozlash ishlarining hamma asosiy operatsiyalari
mexanizatsiyalashtirildi.
