|
Tadqiqotning respublika fan va texnologiyalari rivojlanishining asosiyBog'liq 75942b50-2005-41b2-9033-b0030cae0457Tadqiqotning respublika fan va texnologiyalari rivojlanishining asosiy
ustuvor yoʻnalishlariga mosligi.
Mazkur tadqiqot respublika fan va texnologiyalar
rivojlanishining V. «Qishloq xoʻjaligi, biotexnologiya, ekologiya va atrof-muhit
muhofazasi» ustuvor yoʻnalishiga muvofiq bajarilgan.
Muammoning
oʻrganilganlik
darajasi.
Dunyo
suv
havzalari
ixtiofaunasining bugungi kundagi zamonaviy tur tarkibini aniqlash, sistematik
holatini o
ʻ
rganish, baliq turlarining morfologiyasi, biologiyasi, ekologiyasi va
evolyutsiyasini ochib berish borasida taniqli xorijlik olimlar: J.S.
Nelson va boshq.
(2016), M. Kottelat (1997, 2006, 2012, 2013), M. Kottelat & J. Freyhof (2007), Q.
Bone
va
R. Moore
(2008), G.S. Helfman
va boshq. (2009), H.M. Tyus (2012),
B.W.
Coad
(2015), A. Darshan
va boshq. (2019) tomonidan tadqiqot ishlari olib borilgan.
MDH mamlakatlarida, jumladan, Markaziy Osiyo, Rossiya va unga qoʻshni
boʻlgan hududlarda baliq turlarining taksonomiyasi, tarqalishi, identifikatsiyasi,
tavsifi, morfologik, biologik va ekologik xususiyatlari hamda baliq turlarini
muhofaza qilishga doir qator ilmiy ishlar K. Kessler (1872, 1874, 1877), G.V.
Nikolskiy (1938, 1940, 1974), L.S. Berg (1948, 1949), F.A.Turdakov (1963), V.P.
Mitrofanov va boshq. (1988), A.M. Prokofev (2001, 2009, 2010, 2017) va boshqa
olimlarning ilmiy tadqiqotlarida oʻz aksini topgan.
O
ʻ
zbekistonda suv havzalari ixtiofaunasining shakllanishi, turlar xilma-xilligi,
morfologik va ekologik xususiyatlari, iqtisodiy ahamiyati boʻyicha tadqiqotlar G.K.
Kamilov (1973), A.A. Amanov (1985), M.A. Abdullaev va D.U. Urchinov (1989),
T.V. Salixov (1990), B. Haqberdiyev (1994), U.T. Mirzayev (1994), E.E. Xurshut
(2006), B.G. Kamilov (2019), M.A. Yuldashov (2019), M.Sh. Atamuratova (2021),
B. Sheraliev va Z.Peng (2021), A. Quvatov (2022), Y. Qayumova (2022), N.
Shamsiyev (2023) va boshqa olimlar tomonidan keltirilgan.
Biroq, yuqorida keltirilgan ilmiy tadqiqot ishlari Surxondaryo suv
havzalaridagi baliq turlarining bugungi zamonaviy holatini toʻliq ochib bera
olmagan. Asosiy tadqiqot ishlari turlarni morfologik identifikatsiyalash asosida olib
borilgan. Shuningdek, avvalgi tadqiqotlarning aksariyati oʻtgan asrning oʻrtalaridan
90-yillargacha olib borilgan boʻlib, hozirgi baliq faunasining zamonaviy ixtiologik
qiyofasini, tur tarkibini hamda taksonomik holatini toʻliq ifodalay olmaydi. Shunga
koʻra, Surxondaryo suv havzalarida tarqalgan baliqlarning tur tarkibi, taksonomik
holati, ularning suv havzalari boʻylab taqsimlanishi, morfologik xususiyatlari hamda
ularning muhofazaga muhtoj turlarini aniqlash boʻyicha chora-tadbirlarni ishlab
chiqib amaliyotga joriy etish muhim ilmiy-amaliy ahamiyatga ega.
|
| |
