Raqamli texnologiyalardan foydalangan holda mijozlarga xizmat

32 
Metkalar klassifikatsiyasi: 
• 
Quvvat manbasiga koʻra; 
• 
Ishlash radio chastotasiga koʻra; 
• 
Xotira turiga koʻra; 
• 
Qoʻllanilishiga koʻra. 
Quvvat manbasiga koʻra turlari:
2.2-jadval 
Metka turi 
Passiv 
Yarim passiv 
Aktiv 
Quvvat manbai 
Skaner vaqtida 
Battereya 
Battereya 
Aloqa 
Faqat javob 
Faqat javob 
Javob/Ishlash 
Maks. masofa 
10m 
>100m 
>100m 
Qiyosiy bahosi 
Past 
Yuqori 
Yuqori 
Qoʻllanilishi 
Kontaktsiz 
kartalar 
Elektron 
bojxona 
tizimlari 
Katta hajmdagi 
jismlar va 
hayvonlar nazorati 
Chastotasiga koʻra: 
2.3-jadval 
Chastota turi 
Chastotasi 
Passiv oʻqish masofasi 
Quyi chastota (LF) 
120-140 KHz 
10-20 sm 
Yuqori chastota (HF) 
13.56 MHZ 
10-20 sm 
Ultra-yuqori chastota 
(UHF) 
868-928 MHz 
3 m 
Mikrotoʻlqin 
2.45 & 5.8 GHz 
3 m 
Ultra keng polosali (UWB) 
3.1-10.6 GHz 
10 m 
Metka xususiyatlari: 
2.4-jadval 
Klass 
Nomi 
Xotira turi 
Quvvat 
manbai 
Funksiyalari 
A 
Oʻgʻirlikni 
oldini olish 
Yoʻq 
Passiv 
Videokuzatuv 
uchun 
B 
Faqat oʻqiluvchi 
EMK 
Faqat oʻqish 
(Read-Only) 
Passiv 
Identifikatsiya 
uchun 
C 
EMK 
Oʻqish/Yozish Passiv 
Ma‘lumotlar 
xisobotlari 
D 
Sensorli 
metkalar 
Oʻqish/Yozish 
Yarim 
passiv 
Sensorlar 

33 
RFID skanerlar 
RFID skaner metkaga ma‘lumot yozish va oʻqish qurilmalari 
boʻlib, metkalarni toʻlqin yordamida quvvatlash xususiyatiga ega. 
Ularning asosan 2 xil turi mavjud: 
• 
Statsionar 
• 
Mobil 
2.26-rasm. RFID skanerlar. 
AKMlarda quyidagi RFID qurilmalaridan foydalaniladi: 
1. 
Identifikatsiya darvozasi 
Kitobxonalar uchun oʻtish joyi 120 sm – bu ijtimoiy va ommaviy 
binolarga tashrif buyuruvchilar uchun ruxsat etilgan minimal oʻtish 
joyi. Kutubxonaning oʻquv zalidagi oʻtish joyi kengligi 1,2 m dan kam 
boʻlmasligi kerak. Hujjatlarni koʻchirilishi va oʻgʻirlanigshi nazoratini 
ta‘minlaydi. 
2.27-rasm. Identifikatsion darvoza. 
Oʻz 
faoliyatini 
«ochiq fond» tartibida tashkil etgan 
kutubxonalarda fondni himoya qilish uchun maxsus RFID eshik 
oʻrnatilishi kifoya (2.27-rasm). Bu eshik, kutubxonadan ruxsatsiz olib 

34 
chiqilayotgan har bir kitobga nisbatan tovush yoki nurli signal berish 
orqali e‘tibor qaratadi. Eshik kutubxonaning avtomatizatsiyalashgan 
tizimgaga ulangan holda kompyuter ekranida kimning qanday kitob 
olib chiqayotganligi aks etadi. Bunday holda fondni oʻgʻrilashga qarshi 
standart metkalar bilan ta‘minlashga hamda bunday metkalarni 
faolsizlantiruvchi va faollashtiruvchi qurilmalarga ham hojat qolmaydi. 
Radiochastotali metka xotirasidagi sektor oʻgʻirlashga qarshi funksiyani 
ham bajaradi. 
Amalga oshiriladigan jarayonlar: 

Kitobxonning karochkasini koʻrib chiqish; 

Hujjatlarni berish/qaytarib olish; 

Kitob berish muddatini uzaytirish; 

Hujjatlar roʻyxati va kvitansiyalar muhri. 
Kitobxonlik biletlari: Shtrix-kod, RFID, MIFARE va EM-Marine. 
Terminallarning ishchi yuzasi balandlik boʻyicha oʻzgarishi 
barcha yoshdagi kitobxonlar, ayniqsa imkoniyati cheklanganlar uchun 
xizmat koʻrsatishga imkon beradi. 
2.28-rasm. Xizmat koʻrsatish terminali. 
2. 

Download 3,34 Mb.