Raqamli texnologiyalardan foydalangan holda mijozlarga xizmat

52 
formatida doim MPEG Layer-3 ishlatiladi, mp4 formatida esa turli 
kodeklar ishlatilishi mumkin. 
Tovushni siqish kodeklar orqali bajariladi (kodeklar toʻgʻrisida 
ma‘lumotlar 12-mavzuda batafsil keltirilgan). Kodeklar siqish usuli 
boʻyicha 2 katta kategoriyaga boʻlinadi: 
Tovush sifatini yoʻqotmasdan lossless), ularga misol: 
• 
FLAC (Free Lossless Audio Codec) 
• 
APE (Monkey‘s Audio) 
• 
ALAC (Apple Lossless Audio Codec) 
Tovush sifatini yoʻqotib (lossy), ularga misol: 
• 
MP3 
• 
WMA 
• 
OGG 
• 
AAC 
Tovush fayllar formatlari 480 dan ortiq. Ulardan eng koʻp 
ishlatiladiganlari WAV, AAC, MP3 va MIDI hisoblanadi. Quyida shu 
formatlar haqida ma‘lumot keltiriladi.
WAV format. Bu format magnitofon lentasiga yozilgan 
yozuvning toʻliq analogidir, bu yerda farq signal amplituda qiymati 
analog koʻrinishida emas balki raqamli kodlar kema-ketligi koʻrinishida 
yoziladi. WAV kengaytmali fayllar juda katta hajmga ega boʻlib, bir 
daqiqali tovushni yozishga, yuzlab Kbayt joy sarf boʻladi. Masalan, 
6,12 soniyali tovushni yozish uchun 135 876 bayt joy sarf boʻladi. 
WAV-fayllar odatda xonandaning ovozi yoki nutqini yozib olish va 
eshitish uchun foydalaniladi, chunki ular ovozning individul 
xususiyatlarini va xarakterini hisobga olish imkoniyatiga ega. Bugungi 
kunda ixtiyoriy inson ovozini takrorlay oladigan dasturiy vositalar 
ishlab chiqilgan.
MIDI format. Bu format bevosita tovushlarni yozishga 
moʻljallanmagan. Ular komandalar jamlamasidan iborat boʻlib, qaysi 
musiqa asbobi, qaysi nota qanday uzunlikda (va boshqa xarakteristika) 
ijro etilishini ta‘minlaydi. Bunday fayllar real tovushli axborotlarni 
saqlamaydi. Ular qaysi musiqa asbobi qachon va qaysi vaqtda, qaysi 
kanal orqali, qanday balandlikda va boshqa tovush xarakteristikalari 
orqali ijro etilishini koʻrsatadi. Umuman olganda MIDI-fayllar musiqa 
asoboblari sintezatori uchun yoʻriqnomalar jamlamasidan iborat. MIDI-
fayllar notalar singari musiqa asarlarini ijrosini ta‘minlaydi, shunday 
programmalar borki ular yordamida musiqaning nota yozuvlari 

53 
tiklanadi. Bu 
fayllar instrumental 
musiqa, 
musiqiy joʻrlikni 
generatsiyalash va musiqa asarlarini aranjirovkasini yaratishda 
foydalaniladi. Fayldan berilayotgan buyruqlar asosida u yoki bu etalon 
ajratib olinadi, modifikatsiya qilinadi (tembr, tovush balandligi 
oʻzgartiriladi, analogli signalga aylantiriladi va chiqish kuchaytirishiga 
uzatiladi). MIDI-fayllar oddiy musiqiy sintezatorlarda foydalaniladi. 

Download 3,34 Mb.