Raqamli texnologiyalardan foydalangan holda mijozlarga xizmat

56 

Oʻtkazuvchanlik imkoniyati; 

Ekran tomonlari munosabatlari; 

Bitrayt. 
Kadrlar chastotasi – soniyadagi kadrlar soni. Chastotasi qancha 
katta boʻlsa, harakat shuncha silliq va tabiiy boʻladi. Minimal 
koʻrsatkich — 16 kadr/sek. kinematografiyada 24 kadr/sek. PAL va 
SECAM televidenie tizimi 25 kadr/sek. (25 fps ili 25 Gerts), NTSC esa 
30 kadr/sek. Ayrim zomonaviy professional videokameralar 120 
kadr/sek. gacha, maxsuslari esa 1000 kadr.sek boʻladi. 
Oʻtkazuvchanlik imkoniyati videoyozuv ranglari soni har bir 
piksel uchun bitlar bilan oʻlchanadi. (ingl. bits per pixel, bpp). 1 bitda 2 
rang (oq va qora), 2 bitda — 4 rang, 3 bitda — 8 rang, …, 8 bitda — 
256 rang (2
8
= 256), 16 bitda — 65 536 rang (2
16
), 24 bitda — 16 777 
216 rang (2
24
).
Kadrning eni va boʻyi munosabatlari videoyozuv uchun muhum 
parametr hisoblanadi. XIX asr oxirida ekran munosabatlari 4:3 
(kinematografiyada 1,33:1) qilib belgilangan edi. 1950-yillarda 
kengekranli kinematografik tizim munosabatlari 2,75:1 ni, hozirda esa 
1,85:1 ni tashkil etadi. Yuqori tiniqlikdagi televideniye ekrani uchun 
16:9 (1,78:1) standarti qabul qilingan (3.8-rasm). 
Videooqim kengligi (boshqacha aytganda, ―video tezligi‖) bitreyt 
(inglizcha bit rate) deb ataladi. Bu bir soniyada qayta ishlangan 
videoaxborot miqdori (oʻlchami «bit/s», «Mbit/s» — megabit/soniya). 
Videooqim kengligi katta boʻlsa, sifati oshadi. Masalan, VideoCD 
uchun videooqim 1 Mbit/s, DVD uchun 5 Mbit/s. HDTV raqamli 
televideniye uchun kenglik 10 Mbit/s.
3.8-rasm. Kadr eni va boʻyi munosabatlari: a – 2.35:1, b – 
1.85:1, c – 1.33:1 
Videoaxborotlarni yozishda AVI va MPEG formatlardan 
foydalanamiz. AVI formati Microsoft kompaniyasi tomonidan 
videoilovalar uchun yaratilgan. Kengaytmasi .avi. MPEG1-2-3-4 

57 
formati 
xalqaro 
ekspertlar 
guruhi 
tomonidan 
ISO 
(Xalqaro 
standartlashtirish tashkiloti) standart sifatida yaratilgan. Fayllar real 
videotasvirlar (videofilmlar)ni stereofonik tovushlar joʻrligida yozish 
imkoniyatiga ega. Bunday fayllarning hajmi juda katta boʻladi. Bir 
daqiqali videorolik bir necha Mbayt joy egallaydi. Keyingi paytlarda 
MPEG formati eng samarali standart sifatida faydalanilmoqda. U 
ma‘lumotlarni uzatishda ham samarali. Masalan, MPEG-2 formatida 10 
mb/soniya tezilikka erishgan. 
Maxsus viedo muharrirlarda video fayllar tahrirlanadi. Tahrirlash 
jarayoni ketma-ket va oʻzaro bogʻliq 3 ta operatsiyadan iborat: video 
ushlash, montaj va yakuniy zichlash. 

Download 3,34 Mb.