VII.MUSTAQIL TA’LIM MAVZULARI
Mustaqil ta’lim tashkil etishning shakli va mazmuni
«Analitik kimyo» fani bo‘yicha talabaning mustaqil ta’limi shu fanni o‘rganish jarayonining tarkibiy qismi bo‘lib, uslubiy va axborot resurslari bilan ta’minlangan.
Talabalar auditoriya mashg‘ulotlarida professor-o‘qituvchilarning ma’ruzasini tinglaydilar, misol va masalalar echadilar. Auditoriyadan tashqarida talaba darslarga tayyorlanadi, adabiyotlarni konspekt qiladi, uy vazifa sifatida berilgan misol va masalalarni echadi. Bundan tashqari ayrim mavzularni kengroq o‘rganish maqsadida qo‘shimcha adabiyotlarni o‘qib referatlar tayyorlaydi hamda mavzu bo‘yicha testlar echadi. Mustaqil ta’lim natijalari reyting tizimi asosida baholanadi.
Uyga vazifalarni bajarish, qo‘shimcha darslik va adabiyotlardan yangi bilimlarni mustaqil o‘rganish, kerakli ma’lumotlarni izlash va ularni topish yo‘llarini aniqlash, internet tarmoqlaridan foydalanib ma’lumotlar to‘plash va ilmiy izlanishlar olib borish, ilmiy to‘garak doirasida yoki mustaqil ravishda ilmiy manbalardan foydalanib ilmiy maqola va ma’ruzalar tayyorlash kabilar talabalarning darsda olgan bilimlarini chuqurlashtiradi, ularning mustaqil fikrlash va ijodiy qobiliyatini rivojlantiradi. Shuning uchun ham mustaqil ta’limsiz o‘quv faoliyati samarali bo‘lishi mumkin emas.
«Analitik kimyo» fanidan mustaqil ish majmuasi fanning barcha mavzularini qamrab olgan va I,II semestrlar uchun quyidagi 36 ta mavzu ko‘rinishida shakllantirilgan.
Talabalar mustaqil ta’limining mazmuni va hajmi
|
Mustaqil ta’lim mavzulari
|
Berilgan topshiriqlar
|
Bajar.
muddat
|
Hajmi
(soatda)
|
|
|
I semestr
|
|
|
|
Kationlarning vodorod sulfidli va ammiak fosfatli tasnifi.
|
Prezentasiya, referat,
multimediya, intrenet malumot, test tuzish.
|
-
|
4
|
|
Li+,Na+,NH4+,K+ aralashmasining taxlil chizmasi va analitik reaksiyalari.
|
Prezentasiya, referat,
multimediya, intrenet malumot
|
-
|
4
|
|
Faolikka doir доир masala.
|
masala echish
|
-
|
4
|
|
IVguruh Sn+2,Sn+4,As+3,As+5 kationlarining analitik reaksiyalari.
|
Prezentasiya, referat,
multimediya, intrenet malumot
|
-
|
4
|
|
V guruh Sb+3,Sb+5 kationlarining tibbiyotda qollanadigan preparatlari va analitik reaksiyalari.
|
Prezentasiya, referat,
multimediya, intrenet malumot
|
-
|
4
|
|
Sb+3, Мg+2,Mn+2,Bi+3 aralashmasining taxlil chizmasi va analitik reaksiyalari.
|
Prezentasiya, referat,
multimediya, intrenet malumot
|
-
|
4
|
|
Gidrolizlanuvchi tuzlar pH ni keltirib chiqarish.
|
Prezentasiya, referat,
multimediya
|
-
|
4
|
|
Bi+3,Cd+2,Hg+2,Cu+2 aralashmasining taxlil chizmasi va analitik reaksiyalari.
|
Prezentasiya, referat,
multimediya, intrenet malumot
|
-
|
4
|
9.
|
Xelat kompleks birikmalarning farmasevtik taxlilda qollanishi va ularni funksional guruhiga kora chinligini aniqlash.
|
Prezentasiya, referat,
multimediya, intrenet malumot, test tuzish.
|
noyabr
|
4/3
|
10.
|
Bor va oltingugurt tutgan farmasevtik preparatlarni sifat taxlili.
|
Prezentasiya, referat,
multimediya, intrenet malumot, test tuzish.
|
-
|
4/3
|
11.
|
Ekstraksion tizimlarning tasnifi.
|
Prezentasiya, referat,
multimediya, intrenet malumot, test tuzish.
|
-
|
4/3
|
12.
|
Ekstraksion jarayonning farmasevtik taxlilda qollanishi .
|
Prezentasiya, referat,
multimediya, intrenet malumot, test tuzish.
|
-
|
4/3
|
13.
|
Ekstraksiyaga dоир masala.
|
masala echish
|
-
|
5/3
|
14.
|
К2NH4PO4,KAISO4,NH4Fe(SO4)2,
CaCO3 va boshqa quruq tuzlarning tizimli taxlil chizmasi va reaksiyalari.
|
Prezentasiya, referat,
multimediya, intrenet malumot
|
-
|
4/3
|
15.
|
Gravimetrik usulda preparat tarkibidagi magniy va bariy miqdorini aniqlash.
|
Prezentasiya, referat,
multimediya, intrenet malumot, test tuzish.
|
-
|
4/3
|
16.
|
Gravimetrik usulda preparat tarkibidagi temir (II) miqdorini aniqlash.
|
Prezentasiya, referat,
multimediya, intrenet malumot, test tuzish.
|
-
|
4/3
|
17.
|
Gravimetriyaga dоир masala.
|
masala yechish
|
-
|
4/3
|
18.
|
BaCI2*2H2O tarkibidagi kristalizasion suvni massa ulushini aniqlash.
|
Prezentasiya, referat,
multimediya, intrenet malumot
|
yanvar
|
5/3
|
|
|
|
|
74 / 62
|
|
|
II semestr
|
|
|
1.
|
Kislota-asos titrlash usulini qollanishi. Formalin va urotropin preparatlarini miqdoriy taxlili.
|
Prezentasiya, referat,
multimediya, intrenet malumot, test tuzish.
|
-
|
4/4
|
2.
|
Kuchsiz asosni kuchli kislota bilan titrlash egriligini keltirib chiqarish va indicator tanlashni asoslash.
|
Prezentasiya, referat,
multimediya, intrenet malumot
|
-
|
4/4
|
3.
|
Indikator xatoliklariga dоир masalalar.
|
masala echish
|
-
|
4/4
|
4.
|
Na2CO3 tarkibidagi NaOH ni asidomttrik ацидометрик usulida aniqlash.
|
Prezentasiya, referat,
multimediya, intrenet malumot
|
-
|
4/4
|
5.
|
Titrlashni oksidlanish-qaytarilish usulida indikator xatoligi.
|
Prezentasiya, referat,
multimediya, intrenet malumot, test tuzish.
|
|
4/3
|
6.
|
Temir (II) eritmasini K2Cr2O7 eritmasi bilan titrlash egriligini keltirib chiqarish va indikator tanlashni asoslash.
|
Prezentasiya, referat,
multimediya, intrenet malumot
|
-
|
4/3
|
7.
|
Iodometrik titrlash usulida СиSO4, H2O2, formalin miqdoriy taxlili.
|
Prezentasiya, referat,
multimediya, intrenet malumot
|
-
|
4/3
|
8.
|
Redoksimetriyaga dоир masalalar.
|
masala yechish
|
-
|
4/3
|
9.
|
Iodatometrik titrlashni mohiyati, qollanishi.
|
Prezentasiya, referat,
multimediya, intrenet malumot, test tuzish
|
aprel
|
4/4
|
10.
|
Choktirish usulining geksasianoferatometriya va sulfatometriya titrlash usullari.
|
Prezentasiya, referat,
multimediya, intrenet malumot, test tuzish.
|
-
|
4/4
|
11.
|
Choktirish va kompleksonometriyaga dоир masalalar.
|
masala yechish
|
-
|
4/4
|
12.
|
Suvning Ca va Mg qattiqligini aniqlash.
|
Prezentasiya, referat,
multimediya, intrenet malumot
|
-
|
4/4
|
13.
|
Suvsiz muhitda kislota-asos titrlash boyicha farmasevtik preparatlarni miqdoriyni aniqlash.
|
Prezentasiya, referat,
multimediya, intrenet malumot
|
-
|
4/3
|
14.
|
Emmission tahlil. Neflometriya, turbidimetriya.
|
Prezentasiya, referat,
multimediya, intrenet malumot
test tuzish.
|
-
|
4/3
|
15.
|
Mass spektroskopiya, tuzilishi, qollanishi.
|
Prezentasiya, referat, multimediya, intrenet malumot, test tuzish.
|
-
|
4/3
|
16.
|
Yuqori samarali suyuqlik xromatografiyasi, tuzilishi, qollanishi.
|
Prezentasiya, referat,
multimediya, intrenet malumot, test tuzish.
|
-
|
4/3
|
17.
|
Аtom fluoressent spektroskopiya.
|
Prezentasiya, referat,
multimediya, intrenet malumot, test tuzish.
|
-
|
5/3
|
18.
|
YAМR spektroskopiya.
|
Prezentasiya, referat,
multimediya, intrenet malumot, test tuzish.
|
may
|
5/3
|
|
Jami:
|
|
|
74 / 62
|
|
Hammasi: farmasiya yo`nalishi
kasbiy talim yo`nalishi
|
|
|
148/124
|
VIII. TEST
1. Kaliy ioni uchun farmakopeya reaksiyasi
A. Natriy geksanitrokobaltat bilan sariq cho‘kma beradi
B. Nessler reaktivi bilan qizil qo‘ng‘ir cho‘kma beradi
С. Sink uranil atsetat bilan sariq kristal cho‘kma xosil qiladi
D. Suv bilan ishqor hosil qiladi
2. Kumush ioni uchun farmakopeya reaksiyasini ko‘rsating
1.a).Natriy xlorid eritmasi bilan oq cho‘kmani hosil bo‘lishi
b).CHo‘kmaning NH4 OHda erishi va HNO3 da cho‘kma hosil bo‘lishi
2. Kaliy xromat eritmasi bilan qizil-qo‘ng‘ir rangli cho‘kmani hosil bo‘lishi
3. Kumush ko‘zgu reaksiyasi
4. Kaliy brom bilan och sariq cho‘kmani hosil bo‘lishi
5. Kaliy iod bilan sariq chukmani hosil bo‘lishi
A. 1,3
B. 1,4
C. 2,6
D. 1,4,5
3. Kurg‘oshin /II/ ioni uchun farmakopeya reaksiyasini ko‘rsating
A. Kaliy iod bilan sariq cho‘kmani hosil bo‘lishi
B. Xlorid kislota bilan oq cho‘kma hosil bo‘lishi
C. Vodorod sulfid bilan qora cho‘kmani hosil bo‘lishi
D. Ishqor bilan oq cho‘kmani hosil bulishi
4. Analitik reaksiya belgilarini ko‘rsating
1. issiqlik ajralish
2. cho‘kma hosil bo‘lish 3.issiqlik yutilishi
4. gaz ajralishi
5. rang o‘zgarishi
A. 2,4,5
B. 1,2
C. 1,3,4
D. 2,3,4
5. Bariy kationini aniqlaydigan reagent
1.Natriy gidroksid 2. Kaliy xlorid 3. Sulfat kislota
4. Kaliy dixromat 5.Alanganing bo‘yalishi
A. 3,4,5
B. 1,3,4
C. 2,3,5
D. 1,4,5
6. Natriy ioniga selektiv bo‘lgan reagentlarni ko‘rsating
1.Kaliy geksanitrokobaltat
2.Kaliy geksogidroksostibat
3.Ammiak eritmasi
4.Sink uranil atsetat
A. 2,4
B. 1,3
C. 2,3
D. 3,4
7. Quruq usulda bajariladigan taxlil
1.Mikrokristallokopik
2.Quruq tuzlarni xovonchada ezish
3.Probirkada cho‘kma xosil qilish 4.Alanga bo‘yalishi 5.Tomchi usuli
A. 2,4
B. 1,2,3
C. 2,3
D. 4,5
8. Ammoniy ionini o‘ziga xos (spetsifik) reaksiyasining reagentini ko‘rsating
A. Ishqor bilan
B. Kobaltonitrit natriy bilan
V. Nessler reaktivi bilan
S. Rux uranil atsetat bilan
9. Kalsiy ionini farmakopeya reaksiyasining reagentini ko‘rsating
A. Oksalat bilan
B. Sulfatlar bilan
V. Fosfatlar bilan
S. Xloridlar bilan
10. Qaysi kation gaz kamerasida aniqlanadi?
A. Ammoniy
B. Kaliy
C. Simob (1)
D. Bariy
11. Berlin kuki xosil bulish reaksiyasi kaysi kationga tegishli
A. Temir 111
B. Temir 11
V. Magniy
S. Rux
12. Tomchi usulida aniqlanadigan ionlarni ko‘rsating
1. Na+2 2. Al3+ 3. Mg+2 4. Ni+2 5. Ca+2
A. 2,4
B. 1,2
C. 3,4
D. 4,5
13. Analitik kimyo fanining maqsadi nimadan iborat
A. Moddalarning sifat va miqdoriy tarkibini o‘rganish
B. Modda tuzilishini o‘rganish
V. Moddaning xossalarini o‘rganish
S. Taxlil usullarini ixtiro etish
14. Analitik kimyo fanining vazifasi nimadan iborat
A. Mavjud usullarni takomillashtirish, yangi taxlil usullarini yaratish
B. Analitik reaksiya turlarini o‘rganish
C. Moddaning xossasinio‘rganish
D. Moddaning qurilishini o‘rganish
15. Cu+2 ionini quyidagi reagentlardan qaysi birida ochiladi
1.NH3H2O 2.NaCl
3. H2SO4.
4. Kupron.
5. K4 [ Fe (CN)6]
A. 1,4,5
B. 1,2,4
C. 2,3,4
D. 3,4,6
16. Trunbul kuki xosil bulish reaksiyasi kaysi kationga tegishli
A. Temir 11
B. Temir 111
C. Magniy
D. Rux
17. Fe+3 ni aniqlaydigan reagentlarni ko‘rsating
1.K4[Fe(CN)6] 2.K3[Fe(CN)6] 3.NH4NCS 4.H2SO4 5.NaOH
A. 1,3
B. 2,4
C. 1,5
D. 3,4
18. Mg+2 ni farmakopeya reaksiyasining reagentini ko‘rsating
A. Natriy gidrofosfat bilan
B. Ishkorlar bilan
C. Ammiak bilan
D. Sulfat k-ta bilan
19. Alyuminiyni ochishda kaysi organik reagentdan foydalaniladi?
A. Alizarin
B. Dimetilglioksim
C. Difenilamin
D. Antipirin
20. Bi+3 ni aniqlash uchun qo‘llaniladigan reagentlarni ko‘rsating?
1. KI
2. H2S
3. SnCl2
4. Tiomochevina 5.NH4OH
A. 1,2,3,4
B. 2,3,4,5
C. 1,3,4,5
D. 3,4,5
21. Quyidagi kationlarga mos alanga rangini ko‘rsating
1.Natriy, 2.Kaliy, 3.Kalsiy, a.Sariq v.Qizil-g‘isht, s.Binafsha
A. 1a.2s.3v
B. 1v.2a.3s.
C. 1s.2v.3a
D. 1a.2v.3s
22. Ekstraksiya usulida Co2+ aniklash uchun kanday organik erituvchidan foydalaniladi?
A. izoamil spirti
B. Efir
C. Atseton
D. Benzol
23. Fe+3,Cu+2,Al+3 ionlari aralashmasini K4[Fe(CN)6] shimdirilgan kogozda ajratilganda kanday ketma-ketlikda rangli doglar xosil buladi.
A. kungir, kuk, kizil(alizarin ta’sir etilgach)
B. kuk, kungir,kizil
C. kuk.kizil, kungir
D. rangsiz,kizil, kuk
24. Ekstragent nima?
A. Organik erituvchi yoki undagi reagent eritmasi
B. Suv katlamidan organik katlamga utkazilgan modda
C. Organik katlamga ekstraksiyalangan modda eritmasi
D. Organik katlamdagi moddani kaytadan suv katlamiga utkazish
25. Suyuklik ekstraksiyasi kullanilgan analitik reaksiyasni kursating
A. Iodid ionini xloroform ishtirokida xlorli suv bilan ochish reaksiyasi
B. Rinman kukini xosil kilib Zn(II) ni ochish reaksiyasi
C. Ishkoriy muxitdagi vodorod pereoksid ta’sirida Cr+3 ni ochish reaksiyasi
D. So (II) ni tiotsionat ioni bilan ochish reaksiyasi
26. Xromatografik taxlil moxiyatiga doir tugri tarifni bering
A. Aralashmadagi moddani turgun va xarakatchan fazalarda turlicha taksimlanishi
B. Aralashmadagi moddalarni ajratish
C. Moddani bir fazodan ikkinchi fazoga utkazish, konsentrlash
D. Kimyoviy taxlil usuli
27. Yupqa qavat xromotografiyasi moxiyatini kursating
A. Aralashma tarkibiy kismlarni elyuent va sorbentga nisbatan moilligini farkiga kura.
B. CHuktiruvchi bilan xosil kilgan chukmalarini eruvchangligi farkiga kura
C. Aralashmadagi moddalarni turlicha sorbsion xususiyatiga kura
D. Modda molekulalarning ulchamiga kura
28. Ekstraksiya usulida kullaniladigan organik reagentlarni kursating
1.Efir
2.Suv
3.SN3SOON
4.Benzol
5.Xloroform
A. 1,4,5
B. 1,2
C. 2,3,4
D. Xammasi
29. Yubqa qabat xromotografiyasini sifat taxlilida ishlatiladigan ulchamni kursating
A. R¦kattaligi= a/v startdan dogmarkazgacha bulgan masofa (startdan frontgacha bulgan masofa)
B. Dogni rangi
C. Dogning yuzasi
D. R¦ kattaligi = a/v startdan frontgacha bulgan masofa startdan dog markazgacha bulgan masofa
30. Cho`ktirish xromatografiyasini tugri ta’rifini kursating
A. CHuktiruvchi shimdirib, kuritilgan xromatografik kogozga ionlar aralashmasi eritmasidan kappilyar yordamida bir tomchi tushirib kogozda xosil bulgan rangli doglar asosida taxlil
B. Aralashmadagi ionlarni ular xosil kiladigan chukmalarni EK kiymatiga kura ajratish
C. Xosil buladigan chukmalar rangiga karab sifat taxlil kilish usuli
D. Xromatografik plastinkada xosil bulgan masofani start front masofasiga nisbatan asosan sifat taxlilni bajarish
31. Aralashmadagi tarkibiy kismlar xosil kiladigan chukmalarni EK kiymatiga kura ajralishiga asoslangan xromatografik usulni kursating.
A. Cho`ktirish
B. Taksimlanish
C. Yubqa
D. Gel
32. Sorbent sifatida kanday moddalar olinadi
1.Gaz
2.Silikagel
3.Al2O3
4.Suv
5.Ammiak
A. 2,3
B. 1,2
C. 3,4
D. 4,5
33. Reekstraksiya jarayoni nima
A. Moddani organik fazadan suvli fazaga kayta eksraksiyalash
B. Moddani ekstraksiya usulida ajratish
C. Moddani taksimlanish koeffitsienti buyicha ajratish
D. Moddani chuktirib ajratish
34. Ng+2 Ag+ Bi+3 ionlari aralashmasini KJ shimdirilgan kogozda ajratilganda kanday ketma ketlikda rangli doglar xosil buladi.
A. Sarik, kizil, kora
B. kizil, sarik, kora
C. Sarik, kora, kizil
D. Kora, kizil, sarik
35. Atsetat ionini ochishda ishlatiladigan reagentlarni ko‘rsating
1.Bariy xlorid; 2.Sulfat kislota kons; 3.Etil spirti; 4.Kumush nitrat; 5.Temir (3) xloridi.
A. 2,3,5
B. 1,2,3
C. 2,3,4
D. 3,4,5
36. Nitrat ionini ochishda ishlatiladigan reagentlarni ko‘rsating
1.Antipirin; 2.Rux kukuni va ishqor; 3.Nitroprussid; 4.Difenilamin; 5.Temir(III) sulfatni quruq tuzi va konsentrik sulfat kislota.
A. 1,2,4,5
B. 1,2,3
C. 2,4
D. 1,2
37. Karbonat ionini ochishda ishlatiladigan reagentni ko‘rsating.
1. Ishqor
2. Kislota
3. Bariyli suv
4. Kaliy permanganat
5. Fuksin
A. 2,3
B. 2,4
C. 3,4
D. 2,5
38. Kaysi anionlar kislotali sharoitda eritmada bulmaydi?
1.SO4-2
2.PO4 -4
3.B4O7-2
4.CO3 -2
5.SO3-2
6.S2O3-2
A. 4,5,6
B. 1,3,4
C. 2,5,6
D. 4,5
39. Gaz xosil qiluvchi anionlarni ko‘rsating
1. Borat 2.Sulfat 3.Fosfat 4.Sulfit 5.Karbonat 6. Nitrit
A. 4,5,6
B. 1,3
C. 2,4,5
D. 3,4
40. Cl- ni ochishda ishlatiladigan reagentlarini ko‘rsating
1.AgNO3 2.NaCl 3.NH4OH 4.NaOH 5.HNO3
A. 1,3,5
B. 1,2
C. 3,4,5
D. 5
41. Kislotali sharoitda permanganat ioni malina rangni rangsizlantiruvchi anioni ko‘rsating
A. Sulfit
B. Sulfat
C. Karbonat
D. Xlorid
42. V-titrantning titrini xisoblash formulasini kursating
A. TB=NBEB/1000
B. NB=NcVC/VB
C. mA=NBVBEA/1000
D. TB/A=NBEA/1000
43. Na2CO3 yoki ishkorlar mikdorini kaysi titrimetrik usulda aniklanadi
1)Bevosita tiotsianometriya 2)Argentometriya 3)Merkurometriya
4)Kompleksonometriya 5)Atsidimetriya
A. 5
B. 2,3
C. 1
D. 2,4
44. Kislota mikdorini kaysi titrimetrik usulda aniklanadi
1)Bevosita tiotsianometriya 2)Argentometriya 3)Merkurometriya
4)Kompleksonometriya 5)Alkalimetriya
A. 5
B. 4
C. 2,3,1
D. 2,4
45. Kislota-asosli titrlash indikatorlari:
A. pH kiymatining tor oraligida uz rangini keskin uzgartiruvchi
B. Ekvivalent nuktada rangli kompleks xosil kiluvchi
C. CHukma sirtiga adsorbsiyalanib uz rangini uzgartiruvchi
D. Rangli chukma xosil kiladi
46. Kislota – asos titrlash egrisi
A. Eritma pH qiymatini unga qo`shilgan titrant (kislota, ishkor) xajmidan bogliklik egri chizigi
B. Eritma muvozanat potensialini unga kushilgan (oksidlovchi yoki kaytaruvchi) titrant xajmidan bogliklik egri chizigi
C. Cho`ktiriluvchi ion konsentratsiyasi kursatkichini unga kushilgan chuktiruvchi titrant xajmidan bogliklik egri chizigi
D. Indikator rang uzgarish pH oraligini titrant xajmiga bogliklik egri chizigi
47. Kislota –asos titrlash sakramasi
A. Ekvivalent nukta yakinida eritmaning rN kiymatini keskin uzgarishi
B. Eritma rN kiymatini unga kushilgan titrant (kislota, ishkor) xajmidan bogliklik egri chizigi
C. Eritma muvozanat potensialini unga kushilgan (oksidlovchi yoki kaytaruvchi) titrant xajmidan bogliklik egri chizigi
D. CHuktiriluvchi ion konsentratsiyasi kursatkichini unga kushilgan chuktiruvchi titrant xajmidan bogliklik egri chizigi
48. Permanganatometriya uchun standart modda
A. H2C2O4*2H2O
B. K2Sr2O7
C. NaCl
D. MgSO4*7 H2O
49. Iodometriya uchun standart moda
A. K2Sr2O7
B. NaCl
C. H2C2O4*2H2O
D. MgSO4*7 H2O
50. Eritmadagi molekulyar iodning mikdorini kaysi titrimetrik usulda aniklanadi
A. Bevosita redoksimetrik titrlash
B. Bevosita permanganatometrik titrlash
C. Kompleksonometrik titrlash
D. Bevosita argentometrik titrlash
51. KMnO4 (titrant V)eritmasini H2C2O4 standart (S)bilan standartlab, uning normalligini xisoblash formulasini kursating
A. NB=NcVC/VB
B. TB=NBEB/1000
C. mA=NBVB EB/1000
D. mA=NBVBEA/1000
52. Titrant V - KMnO4eritmasi bilan aniklanuvchi Fe(II)-(A) buyicha muvofiklik titrini xisoblash formulasini kursating
A. TB/A=NBEA/1000
B. TB=NBEB/1000
C. NB=NcVC/VB
D. mA=NBVBEA/1000
53. Titrant V -KMnO4eritmasi bilan aniklanuvchi Fe(II)-(A) ionni bevosita titrlab uning massasini xisoblash formulasini kursating
A. mA=NBVBEA/1000
B. TB=NBEB/1000
C. NB=NcVC/VB
D. TB/A=NBEA/1000
54. Oksidlovchi titrantlar
1)J2 2)Ce(SO4)2 3)Na2S2O3 4)KMnO4 5)H2C2O4
A. 1,2,4
B. 1,2
C. 1,2,3
D. 3,4
55. Qaytaruvchi titrantlar
1)J2 2)Ce(SO4)2 3)Na2S2O3 4)KMnO4 5)H2SO4
A. 3
B. 1,2
C. 1,2,3
D. 3,4
56. Nima uchun permanganatometrik titrlash kuchli kislotali sharoitda utkaziladi
1.Kislotali sharoitda u kuchli oksidlovchi xususiyatini namoen kiladi, E0=1,51v
2.KMnO4 kislotali eritmadagina eriydi
3.Neytral muxitda hosil bulgan maxsulot titrlash kolbasi devorlarini koraytirib kuyadi
4.Kislotali muxitda kaliy permanganat kaytaruvchi ishtirokida marganets(II) rangsiz ionga utadi
5.Neytral yoki kuchsiz ishkoriy muxitda kaliy permanganat kaytarilmaydi.
A. 1,4
B. 2,3,4
C. 2,3
D. 1,5
57. Titrlash sakramasi 0,95 V 1,48 V bulgan holat uchun kanday indikatorlarni kullash mumkin
1.Difenilamin E0=0,76 V 3.Ferroin E0=1,06
2.Nitroferroin E0=1,25 4.Difenilbenzidin E0=0,76
5. Difenilaminosulfonat E0=0,84
A. 2,3
B. 2,5
C. 4,5
D. 1,3
58. Redoks indikatorlari rang uzgartirish sababi:
A. Sistemani oksidlanish -kaytarilish potensial kiymati uzgarishining tor oraligida
uz rangini uzgartiradi.
B. Erkin xolda bir rangli, kompleks kurinishda esa boshka rangli buladi.
C. Ular titrant bilan boshka rangli chukma xosil kiladi.
D. Ular aniklanuvchi ionga adsorbsiyalanib, uz rangini uzgartiradi
59. Oksidlovchi va kaytaruvchini gramm ekvivalenti kanday topiladi:
A. Reaksiyada bergan eki olgan elektronlar soni buyicha.
B. Reaksiyada ishtirok etgan protonlar soni buyicha.
C. Reaksiyada ishtirok etgan gidroksillar soni buyicha.
D. Reaksiyada ishtirok etgan suvni molekula soni buyicha.
60. T J2/ Na2S2O3 ni xisoblash formulasini kursating
A. T=NJ2* ENa2S2O3/1000
B. T=N Na2S2O3*E J2/1000
C. T=NJ2*1000/ENa2S2O3
D. T=NJ2*E J2/1000
61. Nima uchun KMnO4 eritmasini standartlashda oksalat kislotasini titrlangunga kadar isitish kerak buladi
A. Oksalat ionidagi uglerodlar aro kovalent bogini kuzgatish va permanganat ionining faolligini oshirish uchun
B. Titrlash jarayonidagi reaksiyani tezlatish uchun
C. Titrlanuvchi moddaning faolligini oshirish uchun
D. Titrantning faolligini oshirish uchun
62. Nima uchun kaliy permanganatdan standart eritma tayerlanmaydi
A. Kuchli oksidlovchi bulgani uchun suvdagi kaytaruvchilar ta’sirida konsentratsiyasini uzgartiradi
B. Kaliy permanganat kuchli kaytaruvchi va suv tarkibidagi oksidlovchilar ta’sirida
uzining konsentratsiyasini uzgartiradi
C. Kuchli kaytaruvchi va uzining gramm ekvivalentini uzgartiradi
D. Undan anik tortim buyicha standart eritma tayyorlash mumkin
63. Nitritometriyadagi standart moddani kursating
1. Na2 C2O4
2 NaNO2
3. K2Cr2O7
4. KBrO3
5.Na2S2O3 *5H2O
A. 2
B. 1,4
C. 3
D. 5
64. Yodxlorimetrik titrlashiga mos keladigan titrantni kursating
A. JCl
B. KBrO3
C. J2 va Na2S2O3
D. KMnO4
65. Qaysi birikmalarni miqdorini permanganatometriyada to‘g‘ri titrlash usulida
aniklash mumkin?
1.H2O2 2.FeSO4 3.Fe2(SO4)3 4.Na2 SO4 5.NaNO3
A. 1,2
B. 1,2,3
C. 2,4,5
D. 1,2,5
66. Bromlanish reaksiyasida natriy salitsilatning gramm ekvivalenti qanday buladi
A. M/6
B. M/2
C. M/3
D. M/4
67. K2Cr2O7 eritmasining normal konsentratsiyasi:
A. anik tortim bo‘yicha tayyorlangan eritmaning normal konsentratsiyasinii xisoblash formulasi asosida
B. Na2S2O3 *5H2O bo‘yicha mahsulotni titrlash usulida
C. Na2S2O3 *5H2O bo‘yicha to‘gri titrlab
D. J2 bo‘yicha to‘g‘ri titrlab
68. Redoks indikatorlar:
A. Eritmning muvozanat potensialining tor oralagida uz rangini uzgartiruvchi moda
B. Rangli chukma xosil kiladi
C. CHukma sirtiga adsorbsiyalanib uz rangini uzgartiruvchi
D. Ekvivalent nuktada rangli kompleks xosil kiluvchi
69. Oksidlanish – kaytarilish titrlash egrisi
A. Eritma muvozanat potensialini unga kushilgan (oksidlovchi yoki kaytaruvchi) titrant xajmidan bogliklik egri chizigi
B. Eritma rN kiymatini unga kushilgan titrant (kislota, ishkor) xajmidan bogliklik egri chizigi
C. CHuktiriluvchi ion konsentratsiyasi kursatkichini unga kushilgan chuktiruvchi titrant xajmidan bogliklik egri chizigi
D. Indikator rang uzgarish rN oraligini titrant xajmiga bogliklik egri chizigi
70. Tiosulfat (V) eritmasini K2Cr2O7(S) bilan bavosita standartlab, normalligini xisoblash formulasi
A. NB=NcVC/VB
B. NB=VB\ NcVC
C. NB= NcVB \VS
D. NB=Nc-VS/VB
71. Argentometriya uchun standart modda
A. NaCl
B. K2Sr2O7
C. H2C2O4 ·2H2O
D. MgSO4 ·7 H2O
72. Kompleksonometriya uchun standart modda
A. MgSO4 ·7 H2O
B. K2Sr2O7
V. NaCl
S. H2C2O4 ·2H2O
73. Eritmadagi osh tuzining mikdorini aniklash kaysi titrimetrik usulda aniklanadi
A. Bevosita argentometrik titrlash
B. Bevosita permanganatometrik titrlash
C. Bevosita redoksimetrik titrlash
D. Maxsulotni redoksimetrik titrlash
74. Suvning kattikligi yoki eritmadagi Ca2+va Mg2+ ionlarining mikdori kaysi titrimetrik usulda aniklanadi
1) Bevosita tiotsianometriya 2) Argentometriya 3) Merkurometriya
4) Kompleksonometriya 5) Atsidimetriya
A. 4
B. 1,5
C. 2,4
D. 3,5
75. Eritmadagi magniy ionlari mikdori kaysi usulda aniklanadi
1) Bevosita tiotsianometriya 2) Argentometriya 3) Merkurometriya
4) Kompleksonometriya 5) Atsidimetriya
A. 4
B. 1,5
C. 2,4
D. 2,3
76. Suv kattikligining o‘lchov birligi
A. mg · ekv/dm3
B. mg/dm3
C. g/sm3
D. g/dm3
77. Suv kattikligiga sabab buluvchi kationlar
1.NH4+ 2.K+ 3.Ca2+ 4.Na+ 5.Mg2+
A. 3,5
B. 3,4
C. 2,3
D. 1,2
78. Kompleksonometrik titrlashning indikatori:
A. Erioxrom kora
B. Temir ammoniyli achchiktosh (kislotali muxit)
C. K2CrO4ni 5%eritmasi (0,5ml)
D. Kraxmal
79. Tiotsianometrik titrlashning indikatori:
A. Temir ammoniyli achchiktosh (kislotali muxit)
B. K2CrO4ni 5%eritmasi (0,5ml)
C. Erioxrom kora
D. Kraxmal
80. Eritmadagi kumush ionlari mikdori kaysi usulda aniklanadi
1)Bevosita tiotsianometriya 2)Argentometriya 3)Merkurometriya 4)Kompleksonometriya 5)Atsidimetriya
A. 1
B. 2,4
C. 2,3
D. 4
81. Eritmadagi galogenid ionlarining mikdori kaysi titrimetrik usulda aniklanadi
1) Bevosita tiotsianometriya 2) Argentometriya 3) Merkurometriya
4) Kompleksonometriya 5) Atsidimetriya
A. 2,3
B. 1
C. 2,4
D. 4,5
82. Merkurometrik titrlashni titrantini kursating
A. Hg2(NO3)2
B. AgNO3
C. NH4NCS
D. Na2SO4
83. Argentometrik titrlashning titranti
A. AgNO3
B. NH4NCS
C. Hg2(NO3)2
D. Na2SO4
84. Tiotsianatometrik titrlashning titranti
A. NH4NCS
B. AgNO3
C. Hg2(NO3)2
D. Na2SO4
85. Sulfatometrik titrlashning titranti
A. Na2SO4 yoki N2SO4
B. Hg2(NO3)2
C. NH4NCS
D. AgNO3
86. Kompleksonometrik titrlashning titranti
A. Trilon B
B. Hg2(NO3)2
C. NH4NCS
D. AgNO3
87. Komplekson bu:
A. Metall ioni bilan juda barkaror ,suvda eruvchan ,rangsiz xelat birikma xosil kiluvchi aminopolikarbon kislota
B. Barkaror kompleks xosil kiluvchi moddalar
C. Kompleks xosil kiluvchi indikator
D. Xelat birikma xosil kiluvchi indikator
88. Metalloxrom indikator:
A. Ekvivalent nuktada rangli kompleks xosil kiluvchi
B. Rangli chukma xosil kiladi
C. CHukma sirtiga adsorbsiyalanib uz rangini uzgartiruvchi
D. pH kiymatining tor oraligidauz rangini keskin uzgartiruvchi
89. Fayans (adsorbsion) indikatori:
A. CHukma sirtiga adsorbsiyalanib uz rangini uzgartiruvchi
B. Rangli chukma xosil kiladi
C. Ekvivalent nuktada rangli kompleks xosil kiluvchi
D. pH kiymatining tor oraligidauz rangini keskin uzgartiruvchi
90. Argentometrik titrlash egrisi
A. CHuktiriluvchi ion konsentratsiyasi kursatkichini unga kushilgan chuktiruvchi titrant xajmidan bogliklik egri chizigi
B. Eritma rN kiymatini unga kushilgan titrant (kislota, ishkor) xajmidan bogliklik egri chizigi
C. Eritma muvozanat potensialini unga kushilgan (oksidlovchi yoki kaytaruvchi) titrant xajmidan bogliklik egri chizigi
D. Indikator rang uzgarish rN oraligini titrant xajmiga bogliklik egri chizigi
91. Mis ionining mikdorini fotokolorimetrik aniklashda solishtirma eritma sifatida kanday moddalar aralashmasi ishlatiladi?
A. Suv va ammiak
B. Distillangan suv
C. Mis eritmasi va suv
D. Kislota yoki ishkor
92. Optik taxlil usuli nimaga asoslangan?
A. Aniklanuvchi modda tomonidan yutilgan yoki sochilgan nur mikdorini ulchashga
B. Elektrodlar orasida potensiallar farkini ulchashga
C. Anik konsentratsiyali titrant xajmini ulchashga
D. Moddani kuydirib koldigini tortishga
93. Uskunaviy taxlilning afzalliklari
1.YUqori aniqlik 2.Tezkorlik 3.Soddalik 4.Indikatorsizligi 5.Murakkabligi
A. 1,2,4
B. 1,2,5
C. 2,5
D. 1,2,3
94. To‘lqin uzunliklariga ko‘ra ultrabinafsha (UB) nurlar soxasini ko‘rsating
A. 200-400
B. 300-500
C. 400-750
D. 500- 1000nm
95. Fotometrik usulda nur suzgich kanday tanlanadi?
1.Eritmaning rangiga kura jadval asosida:
2.Kyuveta kalinligiga kura
3.Eritmaga eng kup yutiladigan nur rangiga kura:
4.Fotoelement turiga kura.
A. 1,3
B. 1
C. 3
D. 2,3
96. Taxlilni optik usulari qaysi qonunga asoslangan
A Buger-Lambert-Ber qonuniga
B. Faradey
C. Gess
D. Nyuton
97. Spektrofotometriya usulida kanday moddalar mikdorini aniklash mumkin?
1.Rangli tinik eritmalar
2.Tinik ragsiz eritmalar
3.Ok loyka eritmalar
4.Rangli loyka eritmalar
5.Yuqoridagilarning xammasi
A. 1,2
B. 1,4
C. 5
D. 3,4
98. Optik taxlil usullarini tanlang.
1.Konduktometriya
2. Fotokolorimetriya
3.Spektofotomeriya
4.Ion almashinish xromatografiyasi
5.Potensiometrik titrlash.
A. 2,3
B. 1,5
C. 4
D. 5
99. Fotokolorimetriya usulida mis ionini aniklash uchun kanday rangli nur suzgichdan foydalaniladi?
A. Sarik
B. Xavo rang
C. Kizil
D. Ko‘kish yashil
100. Yoruglik yutilishining Lambert – Buger –Ber konuniga asosan eritmaning optik zichligi va konsentratsiyasi orasida kanday boglanish bor?
A. Eritma konsentratsiyasi – S ortib borishi bilan eritmaning optik zichligi – A xam ortadi
B. S – ortishi bilan A – kamayadi
C. S – ortishi bilan A – uzgarmaydi
D. S va A orasida boglanish yuk
IX. GLOSSARIY
Nomi
|
O`zbek tilidagi sharhi
|
Rus tilidagi sharhi
|
Ingliz tilidagi sharhi
|
Analitik reaksiya
|
Muayyaan ionni ochishda tashki samara beruvchi reaksiya
|
реакции, сопровождающиеся внешним аналитическим эффектом, позволяющим получить информацию о наличии элемента
|
reactions accompanied by external analytical effect that allows to obtain information about the presence of the element
|
Reagent
|
aralashmadagi ion (eki moda ) ni ochib beruvchi reaktiv
|
реакции, сопровождающиеся внешним аналитическим эффектом, позволяющим получить информацию о наличии элемента
|
reactions accompanied by external analytical effect that allows to obtain information about the presence of the element
|
Maxsus reaksiya
|
murakkab aralashmadagi fakat bitta ionga(moddaga) gina tashki samara beruvchi reaksiya
|
аналитические реакции, внешний эффект которых характерен только для одного иона (молекулы) в сложной смеси
|
analytical reactions which only the external effect is characteristic for one ion (molecules) in the complex mixture of
|
Selektiv reaksiya
|
ayrim ionlarga xos tashki samara beruvchi reaksiya
|
аналитические реакции, внешний эффект которых характерен и избирателен для небольшого числа ионов
|
Analytical reactions externality which is selective and is characterized by a small number of ions
|
Gurux reaksiyasi
|
ionlar guruxiga bir xil tashki samara beruvchi reaksiya (reagent)
|
аналитические реакции, внешний эффект которых характерен для группы ионов, соответствующие им реагенты называют групповыми реагентами
|
Analytical reactions external effect which is characteristic of the group of ions, the corresponding reagents called group reagents
|
Analitik reaksiya sezgirligi
|
aniklanuvchi ionni ochilishi mumkin bulgan minimal mikdori
|
характеризуется возможностью обнаружения с ее помощью минимального содержания открываемого иона в растворе и выражается четырьмя взаимосвязанными параметрами.
|
characterized by the ability to detect with the help of the minimum content of the opened ion in solution and is expressed by four interdependent parameters.
|
Ochish minimumi
|
chegaraviy suyultirilgan eritmaning minimal xajmidan ochilshi mumkin bo‘lgan moda(ionning) mikrogramm(mkg) massasi
|
минимальное количество mmin (или концентрация Сmin ) компонента, которое может быть обнаружено с достаточно высокой заданной вероятностью.
|
minimum quantity mmin (Cmin or concentration) of the component, which can be detected with a sufficiently high given probability.
|
CHegaraviy konsentratsiya
|
analitik reaksiyada ochilishi mumkin bo‘lgan ionni gr/sm3 birlikdagi minimal konsentratsiyasi
|
наименьшая концентрация предельно разбавленного раствора при которой вещество (ион) может быть обнаружено данной реакцией
|
smallest maximum concentration of a dilute solution in which the agent (ion) may be detected by this reaction
|
Suyultirish chegarasi
|
tarkibida 1g aniklanuvchi ion tutgan chegaraviy suyultirilgan eritmaning (sm3/g birlikdagi) xajmi
|
объем раствора предельно низкой концентрацией, в котором содержится 1г обнаруживаемого вещества
|
volume of the solution is extremely low concentration, which contains the detectable substance 1g
|
Minimal xajm
|
ion (eki moddani) muayyan reaksiya bilan ochilishi mumkin bo‘lgan chegaraviy suyultirilgan eritmaning analitik reaksiyalar uchun olingan eng kichik (minimal) xajmi
|
предельно разбавленного раствора (Vмин), необходимый для обнаружения открываемого иона (вещества) данной реакцией
|
extremely dilute solution (Vmin) required to detect the opened ion (substance) of the reaction
|
Tizimli taxlil
|
gurux reagenti ta’sirida aralashmadagi ionlarni analitik guruxlarga ajratishga asoslangan
|
основан на разделении ионов по аналитическим группам с помощью групповых реагентов. Определение проводят внутри каждой группы отдельно в определенной последовательности
|
separation based on analytical ion groups using reagents group. Determination conducted within each group separately in sequence
|
Kasrli taxlil
|
taxlil etuvchi eritmaning ayrim ulushlaridan ionlarni maxsus yoki selektiv reagenti bilan bevosita aniklash
|
основан на обнаружении иона непосредственно из отдельной порции анализируемой смеси специфическими или селективными реагентами
|
It based on the detection of ions directly from separate portions of the mixture being analyzed selective or specific reagents
|
Standart eritma
|
standartlashda ishlatiladigan anik konsentratsiyali eritma
|
раствор установочного вещества, стандарта, точной концентрации, используемый для стандартизации установления точной концентрации раствора титранта
|
solution adjusting agents, standard, accurate concentration is used to establish an accurate standardization rast¬vora titrant concentration
|
Ekvivalent nuqta
|
titrant va titrlanuvchi moda eritmalarini ekvimolyar nisbatlarda reaksiyaga kirishgan xolat
|
момент титрования, при котором реагировали равноценные (эквивалентные) количества титранта и титруемого вещества
|
titration point at which we react equivalent (equivalent) and titrated amounts of titrant substances
|
Indikator
|
pH (yoki Em) qiymatlarini tor oraligida o‘z rangini o‘zgartiruvchi organik modda
|
вещество, изменяющее свою окраску в узком интервале рН (или равновесного окислительно-восстановительного потенциала) вблизи точки эквивалентности, указывая на конец титрования
|
a substance that changes its color in a narrow pH range (or equilibrium redox potential) near the point of equivalence, pointing to the end of titration
|
Titrlashning oxirgi nuqtasi
|
titrlash jarayonida indikator rangi o‘zgargan nuqta
|
величина рН, при которой происходит резкое изменение окраски индикатора, соответствующее величине показателя титрования рТJnd
|
the pH at which there is a sharp change in color of the indicator, a corresponding index value titration rTJnd
|
Titrlash sakramasi
|
ekvivalent nuqtada eritmani o‘lchanib borayotgan o‘lchamining keskin o‘zgarishi
|
резкое изменение рН или Еравн. титруемого раствора вблизи точки эквивалентности
|
a sharp change in pH or Eravn. titrated stretch thief near the equivalence point
|
Bevosita titrlash
|
titrant va titrlanuvchi moddalarni to‘g‘ridan-to‘g‘ri , vositasiz tasirlanishiga asoslangan
|
титрант непосредственно взаимодействует с анализируемым веществом.
|
titrant directly interacts with the analyte
|
Bilvosita titrlash
|
aniqlanuvchi moddaning o‘zi emas balki unga ekvivalent miqdorida xosil bo‘lgan maxsulot yoki aniqlanuvchi moddaga aniq miqdorda ortiqcha qo‘shilgan birinchi titrant qoldig‘ini ikkinchi titrant bilan titrlanadi
|
титрант взаимодействует с заместителем -эквивалентным количеством продукта реакции, образовавшегося при реакции первого реагента с анализируемым веществом.
|
titrant interacts with substituent -equivalent amount of reaction product formed during the reaction of the first reactant with the analyte.
|
Kolorimetriya
|
standart kyuvetalardagi turli konsentratsiyali bir hil modda eritmalar rangini solishtirish
|
визуальное сравнение окраски растворов в стандартных кюветах.
|
visual color comparison to standard solutions of cuvettes.
|
Fotoelektrokolorimetriya
|
rangli eritmaga kurinadigan soha (400-700 nm) nurlarini yutilishi miqdorini o‘lchash
|
измерение поглощения лучей видимого диапазона(400-700 nm) в цветных растворах
|
measurement of the absorption of visible ray range (400-700 nm) in colored solutions
|
Spektrofotometriya
|
aniqlanuvchi modda eritmasiga ul’trabinafsha va ko‘rinadigan soha nurlarini yutilish spektrini o‘lchash
|
измерение спектра поглощения лучей ультрафиолетового и видимого диапазона раствором анализируемого вещества
|
measuring the absorption spectrum of ultraviolet rays and visible range of the analyte solution
measurement of the absorption spectrum of long-wave infrared rays.
|
Infraqizil spektroskopiya
|
1-2 mikron to‘lqin uzunligidagi infraqizil nurlarni aniqlanuvchi moddaga yutilish spektri o‘lchanadi
|
измерение спектра поглощения длинноволновых лучей инфракрасного диапазона.
|
measurement of the angle of refraction of the polychromatic beam at its transition from one phase to another
|
Refraktometriya
|
optik qatlam prizmalari orasiga tomizilgan aniqlanuvchi modda eritmasidan o‘tgan polixromatik nurni sinish burchagi aniqlanadi.
|
измерение угла преломления полихроматического луча при переходе его из одной фазы в другую
|
measurement of the angle of refraction of the polychromatic beam at its transition from one phase to another
|
Konduktometriya
|
eritmaga tushirilgan bir xil elektrodlar orasidagi qarshilik o‘lchanadi.
|
измерение удельной электропроводности раствора электролита.
|
measuring the conductivity of the electrolyte solution.
|
Potensiometriya
|
standart va solishtirma elektrodlar orasidagi potensial farqi o‘lchanadi
|
Измерение разности потенциалов между разнородными электродами
|
Measuring the potential difference between dissimilar electrodes
|
Polyarografiya
|
tomchi simob katodi va elektrolizyor tubidagi simob-anodi orasidagi kuchlanish o‘lchanadi
|
изучение вольтамперной характеристики анализируемого раствора между однородными электродами
|
studying the current-voltage characteristics of the sample solution between the electrodes uniform
|
Kulonometriya
|
elektroliz natijasida ajralgan modda massasi aniqlanadi.
|
измерение количества электричества, затраченного на электрохимическое превращение анализируемого вещества
|
measuring the amount of electricity expended in the electrochemical conversion of the analyte
are based on selective absorption of solid
|
Xromatografiya
|
aralashma tarkibiy qismlarini g`ovak, qattiq sorbentlar yoki ularga shimdirilgan suyuq sorbentlarga tanlanib yutilishi adsorbtsiyasiga asoslangan
|
основаны на избирательном поглощении компонентов смеси твердыми (или жидкими сорбентами, нанесенными на твердый носитель) веществами-адсорбентами.
|
components of the mixture (or liquid sorbent, coated on a solid support), adsorbents substances.
|
|
