• TOMMAZO S ALVIN I (1 8 2 9 -1 9 1 6 -y .)
  • c ERNESTO R O SSI (1 8 2 7 -1 8 9 6 -y .)




    Download 9,43 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet79/134
    Sana27.09.2024
    Hajmi9,43 Mb.
    #272697
    1   ...   75   76   77   78   79   80   81   82   ...   134
    Bog'liq
    Jahon tetri tarixi

    c
    ERNESTO R O SSI (1 8 2 7 -1 8 9 6 -y .)
    Insoniylik ezgu g‘oyalarini tarannu m etgan fojeiy aktyor 
    Ernesto Rossi o ‘z san’atining haqqoniy va rom antik j o ‘shqinligi bi­
    lan shuhrat topdi.' Rossi, aw alo , O tello, M akbet, H am let, Sheylok, 
    R om eo, R ichard III, Korialan rollari bilan yirik Shekspir aktyori 
    sifatida tanildi. Pushkinning kichik tragediyalari ham («Tosh m eh- 
    m on», «Qizg‘anchiq bahodir») Rossining fusunkor tabiatga m onand 
    b o ‘lib chiqdi. *
    ' «Artist bor ehtirosini namoyish eta olsin, — der edi u, — bu- 
    ning uchun u o ‘tkir hissiyotli va idrokli boMishi kerak, lekin o ‘z 
    san’atini, shu ehtiroslarni aql-idrok tizgini doirasida nam oyon 
    etishi kerak», «Rossi his-tuyg‘ularining mantiqiyligi bilan hayrat- 
    lanarli edi, — deydi K. Stanislavskiy, — u rolni o ‘z m ahorati ta ’sir 
    kuchiga ishongan holda vazmin va osoyishta ijro etardi; uni komil 
    ishonch bilan kuzatasiz, zero uning san ’ati haqqoniydir». ,
    5
    Rossi sahna texnikasini takomillashtirishga katta aham iyat be- 
    rardi: diksiya, qilichbozlik, raqs, jism oniy tarbiyaning barcha turlari 
    ustida m untazam ravishda ishlar edi. Bu unga oltmish yoshida ham
    R om eo rolini o'ynash imkonini berdi. «
    Rossining sevimli roli Ham let edi. S an’atkor bu rol ustida bu­
    tun um ri davom ida ish olib borgan.

    Rossining so‘nggi roli A. K. Tolstoyning «Ivan G rozniyning 
    o ‘limi» asaridagi G rozniy roli b o ‘lib, unda san ’atkor mustabid 
    hukm dorning shafqatsizligi va ayni chog‘da yolg'izligi fojiasini 
    nam oyon etdi. «,
    TOMMAZO S ALVIN I (1 8 2 9 -1 9 1 6 -y .)
    T om m azo Salvini XIX asrning ulkan fojeiy aktyorlaridan biri 
    bo 'lib u o ‘z ijodi bilan jahon teatri tarixida alohida davr ochgan.
    Salvini aktyor oilasida tavallud topib, 14 yoshida M odena 
    truppasida aktyorlik maktabini o ‘tay boshlaydi. Salvini san’atida 
    yuksak insonparvarlik ideallari ulug‘lanadi. U o ‘z qahram onlarining 
    his-ehtiroslari, fe’l-atvorlarini teran va haqqoniy ifodalash bilan 
    tom oshabinlarni hayratga soldi. Salvini san’atiga xos realizm ta- 
    moyillari m ahobatli, m ardonavor insoniy obrazlarni um um lashtirish 
    qudrati bilan ko‘zga tashlandi. Salvini olg‘a surgan insonparvarlik
    172


    va qahram onlik ideallari bilan real borliq orasida yaqqol ko'zga 
    tashlanib turuvchi fojiona tafovut aktyor san’atining yanada 
    ko'tarinkilik kasb etishiga olib keladi.
    Shekspir Salvinining eng sevimli dramaturgi bo'lib, u Otello, 
    Hamlet, M akbet, Lir, Koriolan, Rom eo, Yago rollarini o'ynaydi.
    U qalban beg‘ubor, olamga bolalarcha soddalik, umidvorlik bi­
    lan qarovchi zukko qahram on timsolida qahram on yaratish istagini 
    Otello obrazida ro'yobga chiqardi. Otello roli Salvini uchun um r 
    b o ‘yi intiqlik bilan kutiladigan va ijrochining tashqi va ichki 
    imkoniyatlarini to'la-to 'k is nam oyon etadigan birdan bir rol bo'lib 
    chiqdi. Salvini «Otello» asarini olam qabohatini astalik bilan 
    fahmlovchi bolalarcha ishonuvchan kishining fojiasi haqidagi asar 
    tarzida talqin etdi.
    Salvini Otellosining tashqi qiyofasi uning mardonavor va nurli 
    qalbi bilan ajib m ushtaraklik kasb etgan edi. Tashqi maftunkorlik, 
    m ardonavor oddiylik, ifodali ta ’sirchan qiyofa, manzarali turish ho- 
    latlari q o ‘l harakatlari bilan uyg'unlashib ketgan edi.
    Salvini Otellosi yoriga bo'lgan ishonchi barbod bo'lgach, had- 
    siz azob-uqubatga duch keladi. Endi u boshqa odamga «aylanib 
    qolgan edi. Z ahar o 'z ishini qilib, qalbini ostin-ustun qilib bo'lgan 
    edi. U parchalangan qalb ingroqlari-yu, m udhishona o'ychanlikni 
    o 'tab , yaralangan arslon misol o'kirganicha Yagoga tashlanar, 
    o'kirishlari yana va yana avjga chiqar, bunday hayvoniy o'kirishlar 
    dahshatini so'z bilan ifoda etish maholdir», deb yozgan edi tanqid- 
    chilardan A. Grigorev.
    Salvini ulkan tabiiy iste’dod egasi bo'lgani holda o 'ta m chnat- 
    kashligi bilan ham ajralib turgan. Uning fikricha, rol ustida ishlash 
    hech qachon to'xtam ay, uzluksiz davom etishi kerak. U rolni ye- 
    tiltirishda tom oshabinning ta ’sir kuchiga alohida e ’tibor berardi.
    O 'n yillar davomida yaratilib, yuz m artalab o'ynalgan rolga har 
    spektaklda alohida tayyorgarlik ko'rish bu daho aktyor uchun do- 
    imiy 
    qoida 
    hisoblangan. 
    Stanislavskiy 
    Salvinini 
    kechinma 
    san’atining eng m o'tabar nam oyandalari qatoriga kiritgan.

    Download 9,43 Mb.
    1   ...   75   76   77   78   79   80   81   82   ...   134




    Download 9,43 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    c ERNESTO R O SSI (1 8 2 7 -1 8 9 6 -y .)

    Download 9,43 Mb.
    Pdf ko'rish