S tursunboyev jahon teatri




Download 9,43 Mb.
Pdf ko'rish
bet87/134
Sana27.09.2024
Hajmi9,43 Mb.
#272697
1   ...   83   84   85   86   87   88   89   90   ...   134
Bog'liq
Jahon tetri tarixi

NAZORAT SAVOLLARI
1. G . G auptm an ijodi ko‘p qirrali badiiy-estetik xususiyatlarga 
egaligi bilan nem is teatri qatori um um ovro‘po teatri tarixida yangi 
voqelik ekani; G auptm anning ilk pyesalaridayoq («Tong oldida», 
«G ‘ariblar», «To‘quvchilai>) shaxs erkinligi va jam iyat m uam m o- 
larining q o ‘yilishi. «Hayot shomi» dramasida nega Klauzen dar- 
badarlik va o ‘limga m ahkum etilgan shaxs tarzida ifoda etilgan?
2. 
M eyningen teatri sahna san’atiga qanday yangiliklar 
q o ‘shdi? 
M. Reynxardt 
nemis sahnasida 
Shekspir asarlanga 
yangicha yondashuv tamoyillarini tasdiq etgan rejissor ekani; uning 
rejissorlik faoliyatida qanday yangi badiiy-estetik xususiyatlar 
ko'rindi?
199


OLTINCHI BO‘LIM
1 9 1 7 -1 9 4 5 -YILLARDA G‘ARBIY OVRO‘PO
MAMLAKATLARI VA AQSH TEATRI
Adabiyot va san ’at XX asrda turli falsafiy maktab, siyosiy 
g‘oyalar ta ’sirida misli ko'rilm agan yangi va xilma-xil ifoda usullari 
bilan boyidi.
1910-yillarda G erm aniyada tug'ilgan ekspressonizm yo'nalishi 
XX asr san’atiga xos voqelik b o ‘lib, u birinchi jahon urushi davrida 
sarosimaga tushgan ziyolilar kayfiyatining badiiy in ’ikosiga aylandi. 
Bu oqim 1920-yillarning o'rtalarigacha nem is teatri va dramasida 
o 'zini nam oyon etib, nihoya topadi.
Syurrealizm («oliy realizm i) yo'nalishi ham jahon urushi tu- 
fayli yuz bergan mushkul ijtimoiy sharoitda a w a l 
Fransiyada 
paydo bo'lib, so'ng O vro'po miqyosida ildiz ota boshladi. U m um an 
olganda, ko'zdan kechiriluvchi tarixiy davrda san ’at o'tkinchi 
oqim lar ta ’sirida em as, balki asosiy badiiy yo'nalish — dem okratik 
realizm bayrog'i ostida rivojlanib bordi.
30-yillarda dramaturgiya va teatr sohasida keng tarqalgan 
rivoyatnavislik XX asr badiiy izlanishlarining m uhim xususiyatiga ay- 
lanadi. 20-yillar va ayniqsa 30-40-yillarda Yu. O 'N il, T. S. Eliot, 
J. Jirodu, J. Anuy, J. Sartr kabi turli badiiy yo'nalishlarga mansub 
dramaturglar o 'z asarlarida afsonalarga murojaat etib, m a’lum mi- 
fologik sujetlar asosida davr m uam m olarini tadqiq etdilar.

Download 9,43 Mb.
1   ...   83   84   85   86   87   88   89   90   ...   134




Download 9,43 Mb.
Pdf ko'rish