52
Yer yuzasi past-balandliklardan iborat. Bunga tog‘lar,
tekislik-
lar, qirlar va chuqurliklarni misol qilishimiz mumkin. Buning asosiy
sababi Yerning ichki va tashqi kuchlaridir.
Tekisliklar
19-MAVZU
YER YUZASIDAGI NOTEKISLIKLAR (RELYEF)
1.
Atrofni kuzating, yer yuzasida
nimalarni ko‘ryapsiz?
2. Nima sababdan yashash hudu-
dingizning yuzasi tekis emas?
Kalit so‘zlar:
tekislik, tog‘, relyef,
ichki kuchlar,
tashqi kuchlar
Tog‘lar
Yer yuzasidagi baland-pastliklarning hosil bo‘lishiga vulqon otilishi,
zilzilalar, Yer po‘stining harakati kabi bir qancha omillar ta’sir ko‘rsa-
tadi. Bular
Yerning ichki kuchlari deb ataladi.
53
Vulqon otilishidan
hosil bo‘lgan tog‘
Zilzila
natijasida
hosil bo‘lgan yer
yorig‘i
Yer po‘stidagi ha-
rakatlar natijasida
tog‘ hosil bo‘lishi
Yer yuzasidagi barcha baland-pastliklar, notekisliklar
relyef deb
ataladi.
Rasmlarni kuzatish orqali vulqon rasmini chizishga urinib ko‘ring.
Yerning ichki qismidan vulqon otilishi
natijasida yer yuzasiga
energiya ajralib chiqadi.
Yer yuzasida turli notekisliklarning hosil bo‘lishiga shamol, yog‘in-
lar va quyosh nuri ham ta’sir ko‘rsatadi. Bular