• 19-MAVZU YER YUZASIDAGI NOTEKISLIKLAR (RELYEF)
  • Yerning ichki kuchlari
    		•

    Shartli belgilar




    Download 36,7 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet24/57
    Sana03.01.2024
    Hajmi36,7 Mb.
    #129745
    1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   57
    Bog'liq
    tabiiy fanlar 3 uzb 2022-
    e9f5007ef2458d73963c9dbf707c273d65f5324f, FALSAFA1, ozon va kislarod aralashmasi, Siroj, Кўзатувчилар 3 та, Математик тасавв шакллантир укув кулланма, Математик тасаввурларни шакллантириш, Вект. алг., ebook while, OTOM, O`zbek tili leksikasining boyish manbalarj, Osiyo. Hakamlik U-18, 21-mavzu adabiyot, YENGIL ATLETIKA TO\'GARAGI KONSPEKTI(1)
    51
    Yer po‘sti – Yerning eng ustki, yupqa va qattiq qobig‘i. U turli
    tog‘ jinslaridan tuzilgan. 
    Mantiya – Yer po‘sti va yadro oralig‘ida joylashgan eng qalin
    qobiq. Mantiyaning ayrim joylari suyuq, katta qismi esa qattiq deb 
    taxmin qilinadi.
    1. Yerning ichki tuzilishini yana nimalarga o‘xshatish mumkin (masa-
    lan, olma va shaftoli)?
    2. Yerning ichki qatlamlari bo‘lmaganda nima sodir bo‘lar edi deb 
    o‘ylaysiz?
    Yerning ichki qismida harorat yuzasidagidan ancha yuqori.
    Yadro – Yerning eng ichki qo-
    big‘i. Uni barcha tomondan man-
    tiya o‘rab turadi. Yadroda harorat 
    juda yuqori. Olimlarning taxmin-
    lariga ko‘ra, Yer yadrosi qattiq va
    juda zich. Bu borada hozirgi kunda 
    ham tadqiqotlar olib borilmoqda. 
    Tuxum va Yerni taqqoslang, qanday 
    o‘xshashlik va farqlar bor?

    52
    Yer yuzasi past-balandliklardan iborat. Bunga tog‘lar, tekislik-
    lar, qirlar va chuqurliklarni misol qilishimiz mumkin. Buning asosiy
    sababi Yerning ichki va tashqi kuchlaridir.
    Tekisliklar
    19-MAVZU
    YER YUZASIDAGI NOTEKISLIKLAR (RELYEF)
    1. Atrofni kuzating, yer yuzasida 
    nimalarni ko‘ryapsiz?
    2. Nima sababdan yashash hudu-
    dingizning yuzasi tekis emas?
    Kalit so‘zlar: 
    tekislik, tog‘, relyef, 
    ichki kuchlar, 
    tashqi kuchlar
    Tog‘lar
    Yer yuzasidagi baland-pastliklarning hosil bo‘lishiga vulqon otilishi, 
    zilzilalar, Yer po‘stining harakati kabi bir qancha omillar ta’sir ko‘rsa-
    tadi. Bular 
    Yerning ichki kuchlari deb ataladi.

    53
    Vulqon otilishidan 
    hosil bo‘lgan tog‘
    Zilzila natijasida 
    hosil bo‘lgan yer 
    yorig‘i
    Yer po‘stidagi ha-
    rakatlar natijasida 
    tog‘ hosil bo‘lishi
    Yer yuzasidagi barcha baland-pastliklar, notekisliklar 
    relyef deb 
    ataladi.
    Rasmlarni kuzatish orqali vulqon rasmini chizishga urinib ko‘ring.
    Yerning ichki qismidan vulqon otilishi natijasida yer yuzasiga
    energiya ajralib chiqadi.
    Yer yuzasida turli notekisliklarning hosil bo‘lishiga shamol, yog‘in-
    lar va quyosh nuri ham ta’sir ko‘rsatadi. Bular 

    Download 36,7 Mb.
    1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   57




    Download 36,7 Mb.
    Pdf ko'rish