Tuproq turini oddiy usulda aniqlash

21 
Dunyo miqyosida tuproq turlarini xalqaro terminologiyasi 
qabul qilingan (ingliz tilida) bo‘lib, uning o‘zbek tilidagi talqini 
1.3-jadvalda aks ettirilgan.
1.3-jadval.
 
Tuproqlarning xalqaro qabul qilingan terminologiyasi
 
O‘zbekcha
 
Ruscha
 
Inglizcha
 
Loy
Glina
Clay
Og‘ir loy
Glina tyajelaya
Clay loam
O‘rtacha loy
Glina srednyaya
Silty clay
Yengil loy
Glina legkaya
Sandy clay
Soz tuproq
Suglinok
Loam
O‘rtacha soz tuproq
Suglinok sredniy
Silt loam
Yengil soz tuproq
Suglinok legkiy
Sandy loam
Og‘ir qumoq
Supes tyajelaya
Silty clay loam
Yengil qumoq
Supes legkaya
Sandy Clay Loam
Qumli tuproq
Peschannaya pochva
Loamy sand
 
Tuproq turini aniqlash uchun Amerika Qo‘shma Shtatlari 
Qishloq xo‘jaligi vazirligi tavsiya qilingan uchburchak 
diagrammadan foydalanish mumkin.
Mazkur uchburchak diagrammaning chap tomonida tuproq 
tarkibidagi loy zarralari, o‘ng tomonida mayda chang zarralari, 
uchburchakning quyi tomonida qum zarralari foiz ko‘rinishlarida 
joylashtirilgan (1.3-rasm). 
Laboratoriya 
tahlillari 
natijalari 
asosida, 
zarrachalar 
foizlarining uchburchak diagrammada kesishgan nuqtasiga ko‘ra 
muayyan tuproqning turini oson aniqlash mumkin.

22 
 
1.3-rasm Tuproqning 
tarkibini 
aniqlashning 
uchburchak 
diagrammasi.
Misol uchun tahlillar natijalariga ko‘ra, tuproq tarkibidagi 
loy zarralari 30%, qum zarralari 40% bo‘lib, ular o‘zaro 
qo‘shilganda og‘ir loy yuzaga keladi. Mazkur zarralarning 
digrammada joylashgan kesishgan nuqtasi qizil rang bilan 
belgilangan. Demak, o‘rganilayotgan tuproq tarkibida loy bo‘lgan 
qumoq tuproq deb baholanadi.

Download 13,74 Mb.