• Tuproqlarning dala sharoitidagi chegaraviy namlik sig‘imlari
  • -95% iga teng bo‘lgan namlik




    Download 13,74 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet19/197
    Sana21.05.2024
    Hajmi13,74 Mb.
    #247359
    1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   197
    Bog'liq
    2rvAPcPsrRZZdBe1KYZc6NQtkhIVSPBObuzOsPV5

    70-95% iga teng bo‘lgan namlik 
    eng maqbul 
    namlik
    Ekinlarning sug‘orish me’yorlarini belgilashda tuproqning 
    dala chegaraviy namlik sig‘imi (DChNS) eng asosiy ko‘rsatkich 
    sanaladi. Tuproqning dala chegaraviy namlik sig‘imi – tuproq-
    ning dala (tabiiy) sharoitida maksimal miqdordagi namlikni 
    pastki qatlamlarga o‘tqazib yubormay o‘zida tutib tura olish 
    qobiliyatini ko‘rsatadi.
    Tuproqlarning dala chegaraviy namlik sig‘imlari 1.7-
    jadvalda aks ettirilgan. 
    Jadval ma’lumotlaridan ko‘rinadiki, tuproqning mexanik 
    tarkibi qanchalik og‘ir bo‘lsa, uning namlik sig‘imi shunchalik 
    yuqori bo‘ladi. Masalan, soz tuproqlar uchun DChNS 24% ga 
    teng bo‘lsa, qumloq tuproqlarda 15% ni tashkil etadi.
     


    37 
    1.7-jadval.
     
    Tuproqlarning dala sharoitidagi chegaraviy namlik sig‘imlari
     
     
     
    Tuproq 
    turi
    Maksimal 
    gigrosko-
    pik namlik 
    sig‘imi 
    (MGNS)
     
    Maksimal 
    molekular 
    namlik 
    sig‘imi 
    (MMNS)
    Tuproqning dala chegaraviy 
    namlik sig‘imi
    To‘la nam-
    lik sig‘imi 
    (PV),
    hajmga 
    nisbatan,
    %
     
    hajmga 
    nisba- 
    tan, %
    g‘ovak-
    likka 
    nisbatan, 
    %
    massaga 
    nisba-
    tan, %
    Soz
    8-12
    21-24
    45-55
    75-85
    21-26
    45-65
    Og‘ir 
    qumoq
    6-8
    18-21
    45-55
    65-75
    40-55
    O‘rtacha 
    qumoq
    5-6
    14-18
    35-45
    55-65
    19-21
    40-52
    Yengil 
    qumoq
    3-5
    7-14
    30-35
    50-60
    13-19
    38-50
    Qumloq
    1,5-3,0
    3-7
    20-30
    40-50
    35-45
    Qum
    0,5-1,5
    2-3
    10-20
    25-40
    30-38
     
    Ekinni sug‘orish vaqtida tuproqlarning namliklari keltirilgan 
    ko‘rsatkichlardan ortib ketsa, keragidan ortiq suv berilgan 
    hisoblanadi va suv tuproqning pastki qatlamlariga behuda 
    o‘tkazib yuborilgan

    Download 13,74 Mb.
    1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   197




    Download 13,74 Mb.
    Pdf ko'rish