Tuproqning kapillyarlik xususiyati

414 
Tuproqning mexanik tarkibi 
– tuproq tarkibini qum, chang 
va loy zarralarining katttaliklariga ko‘ra ifodalanishi.
Tuproqning namligi 
– tuproq tarkibidagi suvlarning 
miqdori.
Tuproqning namlik sig‘imi 
– tuproq o‘z molekular 
tortishish kuchi hisobiga o‘zida tutib tura oladigan namlikning 
miqdori.
Tuproqning solishtirma og‘irligi 
– ma’lum hajmdagi 
tuproq qattiq qismi massasining shunday hajmdagi suvning 
massasiga nisbati. Tuproqning solishtirma og‘irligi uning mineral 
va kimyoviy tarkibiga bog‘liq.
Tuproqning suv o‘tkazuvchanligi 
– namlikka to‘yingan 
tuproq orqali sizib o‘tayotgan suv.
Tuproqning suv-fizik xossalari 
– tuproq qatlamida saqlana-
digan suvning holatini belgilovchi xossalar to‘plami.
Tuproqning to‘liq to‘yingan namligi 
– tuproqdagi barcha 
g‘ovakliklar suv bilan to‘lgan holatida ushbu tuproqdagi suvning 
miqdori.
Tuproqning filtratsiya koeffitsienti 
– tuproq orqali sizib 
o‘tayotgan suvning miqdorini (shimilish tezligini) ifodalovchi 
ko‘rsatkich U m/sutka, m/soat yoki mm/soat kabi birliklarda 
o‘lchanadi.
Tuproqning qattiq qismi 
– tabiiy namlik sharoitida qattiq 
holatda bo‘lgan tuproqdagi barcha turdagi zarralarning yig‘indisi.
Tuproqning g‘ovakligi 
– 1) tuproqning mexanik elementlari 
va agregatlari orasidagi turli o‘lcham va shakldagi, havo yoki suv 
bilan to‘lgan bo‘shliqlar. Ular tuproqning tuzilmasi va teksturasi 
bilan ajralib turadi; 2) tabiiy holatdagi buzilmagan strukturali 
tuproq zarralari orasidagi bo‘shliqlar. Ular tuproq umumiy 
hajmning necha foizini havo tashkil etishini ko‘rsatadi.

415 

Download 13,74 Mb.