• Octave Chanute
  • Vertikal qalxan uçan aparatın
    		•

    T texniki kolleci




    Download 3,83 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet36/89
    Sana19.11.2023
    Hajmi3,83 Mb.
    #101194
    TuriMühazirə
    1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   89
    Bog'liq
    VNS-mühazirə

    Planerlər. Göydə qanad açıb quş kimi uçmäq ideyası insanlarda çoxdan var idi. Emanuil 
    Svedenborq (1688 1772) ilk planerin eskizini 1714 -cü ildə yaratdı. Əvvəlcə hava axmlarınm 
    qaldırıcı qüvvəsindən istifadə edərək saatlarla havada pərvazlanıb uçan cihazın - planerin 
    konstruksiyası yaradıldı. Bu işi 1853 cü ildə ser Corc Keyli gördü. Lakin insanı aparmağa gücii 
    çatan və havada motorsuz hərəkət etmə bacarığı olan qanadlı hava cihazı tam mənada yalnız 
    XIX əsrin sonunda yaradıldı.
    Planerizmin pionerlərindən biri
    Otto Lilihenthal (1848 1896 illər) idi. O, qardaşı Qustav 
    ilə 1867 - ci ildə uçan cihaz yaratmaq istiqamətində işləməyə başladı və 1891 ci ildə ilk planer 
    hazırladı. 
    Elə bu illərdə ABŞ da Gon Monqomeri də planer düzəltdi və onu hava şarından buraxdı. 
    Bir qədər sonra. 1896 - cı ildə amerikan ixtiraçısı Octave Chanute yüngül və dəyanətli idarə 
    olunan planer düzəltdi. Bu planerin konstruksiyası o qədər yaxşı alınmışdı ki, 2000 uçuş 
    ərzində o, heç bir qəzaya uğramadı. 1902 -ci ildə Orville və Wilbur Wright qardaşlan qanadları və 
    quyruq hissəsinin nizamlanması hesabına planeri daha da təkmilləşdirdilər. Ümumi halda 
    planer bizim bu gün alışdığımız təyyarə formasmı aldı. 

    Planer havadan ağır motorsuz, uçuşu hava axınlarının qanadlarda 
    yaratdığı aerodinamik qaldırıcı qüvvə hesabına baş verən, uçan aparatdı. Bir 
    sıra hallarda uçan aparatm aparan konstruksiyasını da planer adlandırırlar 
    (məsələn, təyyarənin planeri).
    Vertikal qalxan uçan aparatın ideyası Leonardo da Vinçinin 1475 ci 
    ildə çəkdiyi cizgilərdə verilmişdi. Lakin o maşın müasir anlamda vertolyot deyildi. 1853 - 1860 
    - cı illərdə Fransada Ponton d'Amekur uçan maşın - «aeronefa»nın layihəsini işlədi. Aeronefa bir 
    vertikal oxda oturdulmuş bir-birinin əksinə fırlanan iki vintin köməyi ilə qalxmalı idi. 

    Download 3,83 Mb.
    1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   89




    Download 3,83 Mb.
    Pdf ko'rish