Bəziləri aviasiyanın ilk yaradıcısını




Download 3,83 Mb.
Pdf ko'rish
bet38/89
Sana19.11.2023
Hajmi3,83 Mb.
#101194
TuriMühazirə
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   89
Bog'liq
VNS-mühazirə

Bəziləri aviasiyanın ilk yaradıcısını fransız ixtiraçısı Kliment Aderi sayırlar. Kliment 
Ader 1890 - cı ildə Eol təyyarəsini yığdı və onu buxar mühərriki ilə təchiz etdi. Elə həmin ildə 
Paris yaxınlığında Eol 50 m - ə yaxın məsafə qət etdi. Lakin ınəhz Rayt qardaşlarının daxili 
yanma mühərriki ilə təchiz olunmuş təyyarəsi digər ixtiraçılar üçün konseptual obraz olaraq 
qəbul edildi.
1907 - ci ildə fransız şəhəri İssi - le - Mulinoda təyyarə 
anqarları olan ilk aeroport tikildi. Elə həmin il amerikan 
biznesmeni Qlen Kurtis dünyada ilk aviasiya kompaniyasının 
əsasını qoydu. Aviasiyanın sonrakı inkişafı müxtəlif ölkələr 
və müxtəlif aviakonstruktorların adı ilə bağlıdır.
1913 
- cü ildə rus ixtiraçısı İqor Sikorski tualeti olan ilk 
sərrnşin təyyarəsini («Russkiy Vityaz») yaratdı. O, 
həmin dövrün ən iri təyyarəsi idi, onun qanadlarının 
ucları arasında məsafə 28 m idi. 
1914 
- cü il sərnişin aviasiyasının başlanğıcı hesab olunur.
1915 
1952 - ci ildə Fransada müasir sənıişin avialayneri meydana gəldi. 1968-ci ildə SSRİ-
də dünyada ilk səsdən iti sərnişin təyyarəsi TU 144 istehsal edildi. 1970 - ci ildə ABŞ - 
da dünyada ilk genişfyüzelyajlı Boeing 747 avialayneri buraxıldı . Hal - hazırda əksər 
böyük sərnişin təyyarələri bu laynerə oxşar şəkildə istehsal olıınur. 
Təyyarələrin ilk dəfə hərbi məqsədlərlə istifadə edildiyi ölkə Bolqarıstandır - onun 
təyyarələri 1912 - 1913 - cü illər Birinci Balkan müharəbəsi zamanı osman ordusuna hücumlar 
edir və kəşfiyyat uçuşları aparırdılar.
Praktiki olaraq tətbiq olunan ilk reaktiv təyyarə Heinkel He 178 (Almaniya) ilk uçuşunu 
1939 - cu ildə etdi. İlk qanadlı raket
{F au -1), ilk ballistik raket (F au - 2) və ilk idarə olunan 
raket Bachem Ba 349 da Almaniyada hazırlanmışdı.
XXI əsrin əvvəllərində səs sürətindən aşağı sürətə malik təyyarələrin inkişafında kənardan 
idarə olunan və ya tam avtonom nəqliyyat vasitəsinin yaradılması ənənələri üstünlük ləşkil edir. 
2001 - ci ilin aprelində pilotsuz
RQ -4 Global Nawk təyyarəsi ABŞ - ın Edvards aviabazasından 
Avstraliyaya qədər dayanmadan və yanacaq götürmədən uçdu. Uçuşa 23 saat 23 dəq. vaxt sərf 
olundu . 2003 - cü ilin oktyabrında kompüter vasitəsilə idarə olunan təyyarənin tam avtonom 
transatlantik uçuşu baş verdi. 


Mövzu 11. 
Hava gəmilərinin təsnifatı.
Mülki aviasiyanın material - texniki bazası özündə aşağıdakı əsas elementləri 
birləşdirir: hava gəmiləri, aeroportlar, hava trassaları, aviasiya - texniki bazaları və aviatəmir 
zavodları. 
Hava gəmisi - atmosferdə yerin və ya suyun səthindən əks olunan hava ilə olan qarşılıqlı 
təsirdən fərqli təsir hesabına duran uçan aparatdır. Deməli, raket, turbolyot, ekranoplan 
(ekranolyot dan başqa) və hava yastıqlı gəmilər hava gəmilərinə aid deyildirlər. 
Hava gəmilərinin 12 növünü ayırd edirlər - avtojir, aerostat, vertolyot, vintokrıl, 
dirijabl, mäxolyot, muskulolyot, planer, təyyarə, turbolyot, atomolyot, həmçinin 
fotoelementlər üzərində təyyarə. 

Download 3,83 Mb.
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   89




Download 3,83 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Bəziləri aviasiyanın ilk yaradıcısını

Download 3,83 Mb.
Pdf ko'rish