|
Dəf oluna bilən ən böyük yamaclıq bucağıBog'liq NV-konstruksiyası-və-nəzəriyyəsiDəf oluna bilən ən böyük yamaclıq bucağı – yamaclarda avtomobillərin hərəkət
şəraiti paraqrafında izah olunmuşdur.
Dəf oluna bilən ən böyük yoxuşluq bucağı –
mühərrikin gücü, aparan təkərlərin ilişmə şəraiti və qabaq təkərlərin yerdən ayrılması ilə
məhdudlaşır. Bu bucaq avtomobilin arxa oxu ətrafında aşma imkanını müəyyən edir. Adi
tərtibatlı avtomobillərdə bu bucaq maksimal qalxma bucağından böyükdür və buna görə
də avtomobilin arxa oxu ətrafında aşması praktiki olaraq mümkün deyil. Yalnız xüsusi
təyinatlı avtomobillərdə, kütlə mərkəzi çox yüksəkdə yerləşərsə dəyanətliyin aydınlaşdı-
rılmasının əhəmiyyəti var. Aparan təkərlərdə maksimal dartıcı qüvvə əsasən aparan
təkərlərlə dayaq müstəvisi arasındakı ilişmə şərti ilə məhdudlaşır. Bəzi sürətli
avtoqatarlarda isə o burucu momentin qiyməti ilə məhdudlaşır və bu halda
max
max
D
i
şərtinə görə tapıla bilər.Bərk örtüklü yollarda (
= 0,6...0,7) avtomobillərin dəf edə
biləcəyi maksimal yoxuşluq bucağı:
natamam ötürməli avtoqatarlarda – 11 ...13
○
;
natamam ötürməli tək avtomobillərdə – 20...25
○
;
tam ötürməli avtoqatarlarda – 15...20
○
;
tam ötürməli tək avtomobillərdə – 27...35
○
.
Normativ sənədlərə görə avtomobil qatarları bərk örtüklü yollarda 18%-li mailliyi
(10,2
○
), tək avtomobillər isə 25%-li mailliyi (14
○
) dəf etməlidir.Eniş onunla qorxuludur
ki, enişdə avtomobil qabaq oxa nəzərən aşa bilər. Adi tərtibatlı avtomobillərdə aşma
əsasən 45
○
-dən böyük bucaqlı enişlərdə baş verə bilir. Enişdə avtomobil maneəyə
toxunarsa ətalət qüvvəsi yaranar və onun istiqaməti hərəkət istiqaməti ilə üst-üstə
düşərək çevirici momenti artırar. Buna görə də avtomobilin aşma ehtimalı artar. Analoji
hadisə enişdə qəflətən tormozlama halında baş verir. Avtomobilin enişdə aşma
ehtimalını azaltmaq üçün hərəkət sürətini azaltmaq lazımdır. Hesablamalar göstərir ki,
adi tərtibatlı avtomobillərin 30
○
-yə qədər maillikli enişdə hərəkət sürəti 10 km/saat-dan
artıq olmamalıdır, əks halda avtomobilin kinetik enerjisi çox olar və kütlə mərkəzini
qaldırmağa kifayət edər.
|
| |
