• DAYAQ-İLİŞMƏ KEÇİCİLİYİ
  • Nisbi nəmlik
  • Dəf oluna bilən xəndəyin eni və şaquli maneənin hün-




    Download 4,76 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet87/102
    Sana09.12.2023
    Hajmi4,76 Mb.
    #114579
    TuriMühazirə
    1   ...   83   84   85   86   87   88   89   90   ...   102
    Bog'liq
    NV-konstruksiyası-və-nəzəriyyəsi

    Dəf oluna bilən xəndəyin eni və şaquli maneənin hün-
    dürlüyü. Xəndəyin keçilmə imkanı körpülərin sayı, yerləşməsi və kütlə mərkəzinin baza 
    üzrə mövqeyindən asılıdır. İkioxlu və üçoxlu avtomobillər üçün keçilə bilən xəndəyin eni 
    təkərlərin ölçüsündən asılıdır. Təcrübələr göstərir ki, belə avtomobillər – eni təkərin 


    radiusundan 1...1,3 dəfəyə qədər böyük olan xəndəkləri keçə bilir. Natamam ötürməli 
    avtomobillər üçün dəf oluna bilən maneənin maksimal hündürlüyü təkərin radiusunun 
    0,3...0,5 hissəsini, tam ötürməli avtomobillərdə isə 0,5...0,8 hissəsini təşkil edir. 
    DAYAQ-İLİŞMƏ KEÇİCİLİYİ 
    Dayaq-ilişmə keçiciliyi süxurun aparma qabiliyyətindən istifadə olunma səmərəliyindən 
    asılı olub, əsasən hərəkət etdiricinin konstruksiyası və avtomobilin transmissiyası ilə 
    müəyyən edilir. Tərkibinə görə mineral və üzvi tərkibli süxurlar mövcuddur. Mineral 
    süxurlar bir neçə kateqoriyaya bölünür. Belə bölünmənin əsasını iki fraksiya hissəciklə-
    rin: gil və qum hissəciklərinin ölçü və nisbəti müəyyən edir. Gil və qum fraksiyalarının 
    nisbi çəkisindən asılı olaraq mineral süxurlar gil (gil hissələrinin çəkisi kütlənin 30%-dən 
    çox olduqda), yarımgil (10...30 %), yarımqum (3...10 %) və qum (3%-dən az) süxur-
    larına bölünür.Üzvi cisimlərdən yaranmış süxurlar xüsusi əhəmiyyətə malikdir. Bunlara 
    müxtəlif növlü torflu-bataqlıqlı və lilli süxurları göstərmək olar. Bu süxurlar yaranma 
    mənbəyinə və nəmliyinə görə bir-birindən fərqlənir.Süxurların mexaniki xüsusiyyəti 
    onların nəmliyindən asılı olur. Əlaqəli süxurların cüzi nəmlənməsi zamanı su nazik pərdə 
    şəklində hissəciklər arasındakı çox kiçik ara boşluqlarını doldurur. Bu halda su az hərə-
    kətli olub çətin buxarlanır və süxurun əlaqəliyini artırır. Suyun miqdarı artdıqca 
    hissəciklər arasındakı su pərdəsi qalınlaşır və o süxurun daha böyük ara boşluqlarını 
    doldurur. Hər bir süxur üçün xarakterik olan nəmlik həddi keçilərsə onun bəzi 
    xüsusiyyətləri kəskin dəyişir. Buna görə də əlaqəli süxurların nəmlik dərəcəsi nisbi 
    nəmliklə () qiymətləndirilir. Nisbi nəmlik süxurun tərkibində olan suyun quru kütləyə 
    nisbəti kimi tapılır: 
    0
    0
    /
    )
    (
    m
    m
    m
    W


    ,
    Burada 
    m – süxurun təbii şəkildə kütləsi; m
    0
    – qurudulmuş süxurun kütləsidir. Nəmlik 
    dərəcəsinə görə süxur 3 vəziyyətdə ola bilər: bərk, plastik və axıntılı. Hərəkət üçün ən 
    ağır vəziyyət – III haldır. Qumlu süxurların xüsusiyyəti onların nəmliyindən az asılıdır.Bu 
    süxurların vəziyyəti onların sıxlığı ilə müəyyən edilir.Nəqliyyat vasitəsinin hərəkət 
    etdiricisinin süxura təsiri nəticəsində onda deformasiya baş verir. Deformasiyanın ölçü 
    və xarakteri xarici və daxili qüvvələrin təsiri ilə müəyyənləşir. Xarici təsir kəsildikdən 
    sonra süxurun hissəcikləri öz əvvəlki vəziyyətinə qayıdırsa, belə deformasiya 

    Download 4,76 Mb.
    1   ...   83   84   85   86   87   88   89   90   ...   102




    Download 4,76 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Dəf oluna bilən xəndəyin eni və şaquli maneənin hün-

    Download 4,76 Mb.
    Pdf ko'rish