baholash jarayoni absolut ko‘rsatkichlami baholash shkalasi
yordamida nisbiy ko‘rsatkichlarga o‘tkazishni ifodalaydi.
4.2.1. Standart shkalalar
Ushbu shkalalami bunday
atalishiga sabab shunda-ki, ularda
masshtab sifatida standart (o‘rtacha kvadratik) og‘ishlar
xizmat
qiladi.
Z - shkala
eng oddiy standart shkala hisoblanadi.
Ushbu
shkalada turli natijalarga beriladigan ochkolar normallashtirilgan
og‘ish qiymatiga teng deb olinadi (eslatib o ‘tamiz: o‘rtacha
arifmetik qiymatdan chetlashgan va standart og‘ish birliklarida
ifodalangan og‘ishga normallashtirilgan og‘ish deb aytiladi).
Undagi o‘rtacha arifmetik qiymat
nol ochko deb baholanadi,
o‘rtacha arifmetik qiymatdan past natijalar manfiy qiymatli
ochkolar bilan, undan yuqorilari esa
musbat qiymatli ochkolar
bilan baholanadi, baholash natijalarining aksariyat ko‘pchiligi -
3,0 dan + 3,0 gacha oraliqda joylashadi.
Manfiy qiymatlar mavjudligi uchun ham bu shkala noqulay va
undan amaliyotda kam foydalaniladi. Baholash shkalasini tanlash,
natijalar o ‘sishini qaysi zonada rag‘batlantirish lozimligiga
bog‘liq.
Standart shkalalar orasida
eng keng ommalashgani
T -
shkala. Bu yerda o‘rtacha arifmetik qiymat 50 ga, standart esa
10
ga
tenglashtiriladi, ya’ni baho quyidagi formula bo‘yicha
hisoblanadi:
T = 50 + 10-^— ^ = 50 + 10 Z
(41)
