Ko‘p hollarda, trenirovka mashg‘u!otlarida
sportchilar turli-
tuman taktikani namoyish etadilar, taktik variant va yurishlaming
musobaqa sharoitidagi to'plami ancha kam bo‘ladi va, shu bilan
birga, ular, asosan, monoton yurishlardan tashkil topgan bo‘ladi.
Bu sportchilaming taktik tayyorgarligi darajasini yetarlicha
yuksak emasligidan dalolat beradi.
M a’lum bir taktik variant (yurish) ni qo‘llash sharoitida
maqsadga erishish imkoniyati mazkur usul (variant) ning
samaradorligi (intensivligi) va ratsionalligi bilan xarakterlanadi.
Ratsionallik aniq sportchiga nisbatan taktik variant (yurish)
ni xarakterlaydi. Ma’lumki, masalan, monoton taktik yurishlarga
nisbatan keskin taktik yurishlardan
foydalanish muvaffaqiyat
keltiradi.
Natijalar obyektiv o‘lchanadigan sport turlarida sportchi o‘z
oldiga qanday maqsad qo‘yganligiga qarab taktikaning ikki turi
mavjud:
- o ‘zi uchun eng yuqori natijani ko‘rsatish (shaxsiy rekord)
(«natija»ga ko‘rsatma berish);
- mazkur musobaqada aniq raqiblar ustidan g ‘alaba qozonish
(«g‘alaba»ga ko‘rsatma berish).
Ikkinchi ko‘rsatmada hamma vaziyat va hollarda yaroqli
bo‘ladigan taktikaning ratsional variantlari bo‘lmaydi. Bu yerda
hamma narsa sportchi va raqiblarning
individual xususiyatlariga
bog‘liq b o ‘ladi.
Birinchi ko‘rsatma to‘g‘risida gapirganda, bu yerda eng yuqori
ehtimollik bilan eng yuqori natija ko‘rsatish mumkin bo‘lgan
ratsional variantlar mumkinligini ta’kidlash lozim.
Taktika samaradorligi aniq bir sportchining taktik mahoratini
xarakterlaydi. Taktika individual optimal (ratsional) variantga
qanchalik yaqin bo‘lsa, u shuncha yuqori samarali bo‘iadi.
Taktik variantlar samaradorligini eng oddiy nazorat usuli
alohida texnik-taktik harakatlaming natijaviyligini nazorati bilan
mos tushadi.
160
Ideal hollarda esa har bir taktik usul muvaffaqiyatli bajarilishi
kerak.
Va shuning uchun u yoki bu taktik
variantning natij aviyligi
(muvaffaqiyatliligi) mazkur variantni muvaffaqiyatli qo‘IIash
foizi sifatida aniqlanadi.