hamda arab va fors-tojik so‘zlaridan yasalgan q o ‘shm a so ‘zlar o ‘zbek ter-
niinologiyasida m uayyan salm oqqa ega.
Internet va globallashuv davrida xorijiy tillarning o ‘zbek tili so ‘z boyl-
igjga sezilarli ta ’siri oqibatida term inlar sistem asi yangi tip va modellarda-
gi q o ‘shm a term inlar hisobiga yanada kengaydi.
Q o ‘shm a term inlar tarkibining genetik nuqtayi nazardan tavsifi ulam
ing ikki,
y a ’ni m uayyan tildagi qatlam ga oid so‘z birikm alaridan
yasalgan
q o ‘shm a
term inlar ham da turli tillarga taalluqli so‘z birikm alaridan yuzaga
chiqqan
qo ‘shm a term inlarga guruhlanishidan guvohlik beradi.
Tarkib (kom ponent)lari m uayyan (bir) leksik qatlam ga tegishli so‘zlar-
dan tashkil topgan q o ‘shm a term inlar o ‘z navbatida ikki gum hga taqsim la-
nadi: 1) o ‘zbek tilida qadim dan q o ‘llanishda b o ‘lgan asl o ‘zbekcha, arab
cha va forscha-tojikcha leksem alam ing birikishidan voqelangan q o ‘shma
terminlar; 2) tarkiblari ruscha-baynalm ilal term in
yoxud term in-elem ent-
lardan tashkil topgan, y a ’ni o ‘zlashtirilgan q o ‘shm a term inlar (M advaliyev
2017.60-66).
Birinchi tip term inlar straktur jihatdan tubandagi m odellarga ega:
a) ot+ ot
- texnika,
zoologiya,
botanika, tibbiyot singari sohalar ter
m inologiyasida faol q o ‘llanadi:
tuyaqush, boy о ‘g 'li, baqaterak, shohpar-
da, shamolparrak, ohaktosh, g ‘ozpanja, tishcharxlagich, eshakem,
qo'ltiqtayoq, tirnoqgul, g'ovqoziq
(harb.),
qorovulboshi, tutunparda, safa-
