|
BUDJET MABLAG‘LARIDAN FOYDALANISHNING SAMARADORLILIGI VA TEJAMLILIGI PRINSIPI
|
| bet | 151/485 | | Sana | 10.07.2024 | | Hajmi | 0,64 Mb. | | #267286 |
Bog'liq TOSHALIYEVA S.T. IZOXLI LUG\'AT (2)BUDJET MABLAG‘LARIDAN FOYDALANISHNING SAMARADORLILIGI VA TEJAMLILIGI PRINSIPI Budjet mablag‘laridan foydalanishning samaradorliligi va tejamliligi prinsipining ma’no-mazmuni shundan iboratki, unga muvofiq ravishda vakolatli organlar va budjet mablag‘larini oluvchilar budjetlarni tuzish va ularning ijrosini ta’minlashda, eng avvalo, ko‘zda tutilgan (rejalashtirilgan) maqsadlarga erishishda mablag‘larning eng kamroq hajmidan yoki ma’lum bir hajmdagi budjet mablag‘laridan foydalangan holda, eng yuqori natijaga erishishning zarurligidan kelib chiqmog‘i kerak.
BUDJET MABLAG‘LARINING MANZILLILIGI VA MAQSADLI XARAKTERDALIGI PRINSIPI - budjet mablag‘larini aniq oluvchilar ixtiyoriga budjet mablag‘larining aniq maqsadlarni moliyalashtirilishi yo‘nalishi oldindan belgilangan holda bo‘lib berilishini nazarda tutadi. Budjetda ko‘zda tutilgan mablag‘lar manzilliligini yoki budjetda ko‘zda tutilmagan maqsadlar uchun uning yo‘nalishini o‘zgartirish borasidagi har qanday xatti-harakat mamlakat budjet qonunchiligini buzish hisoblanadi.
BUDJET NAZORATI – 1) moliyaviy nazoratning tarkibiy qismi sifatida mamlakatning barcha darajadagi budjetlarini qonuniy, maqsadli va samarali shakllantirish, taqsimlash va foydalanish, budjet daromadlari tushumini ko‘paytirishning qo‘shimcha manbalarini aniqlash, budjet-soliq intizomini yaxshilashni takshirish bo‘yicha davlat organlari tomonidan olib boriladigan tadbirlar yig‘indisidir. Budjet nazorati budjet ijrosi jarayonida budjet mablag‘laridan maqsadli va manzilli foydalanishda muhim ahamiyatga egadir. Samarali budjet nazorati orqali budjet intizomini mustahkamlanishiga olib kalinadi. 2) asosiy shart-sharoit va qonuniyatlarning o‘zgarmasligi sharoitida, bozordagi joriy holatning o‘zgarishi tufayli sharoitida firma tomonidan daromad va xarajatlar, ishlab chiqarish va sotishga o‘zgartirishlar kiritilishiga asoslangan nazorat;
BUDJET NAZORATINING ELAMANTLARI — bu quyidagilardan iborat:
Nazorat sub’akti;
Nazorat ob’akti;
Nazorat pradmati;
Nazorat prinsipi;
Nazorat (matodikasi) matodi;
Nazorat taxnikasi va taxnologiyasi;
Nazorat jarayoni;
Nazoratni yuritish uchun dastlabki ma’lumotlarni yig‘ish va qayta ishlash;
Nazorat natijasi;
Nazorat natijasi bo‘yicha qaror qabul qilish. Budjet nazorati quyidagi prinsiplarga asoslanadi:
qonuniylik;
oshkoralik;
rajalilik;
mustaqillik;
haqqoniylik.
|
| |
