|
Reja:
1.HFX ni taminlash asoslariBog'liq 5b27936d71643Reja:
1.HFX ni taminlash asoslari.
2.Xafsizlikni taminlash usullari, ta`riflari.
3.HFX ni boshqarishni uslubiy asoslari.
4.Faoliyatni turkumlarga ajratish.
Tayanch so`zlar:
xavf-xatar, xavflar taksonomiyasi, tabiiy, texnik, ekologik, fizik,
biologik, ruhiy, ijtimoiy, maishiy, zaharlar, kislotalar, impul’s, xavflar ruyxati
1.Hayot faoliyat xavfsizligini taminlash asoslari
Xavfsizlik umumiy nazariyasining tuzilishida asoslar va usullar ko`rilayotgan sohadagi
aloqalar to`g’risida to`liq tasavvur qilishda metodologik ahamiyatga ega.
Asos, bu - fikr, g’oya, maqsad (asosiy holat)dir. Usul, bu – eng umumiy qonuniyatlarni
bilish orqali maqsadga erishish yo`lidir.
Xavfsizlikni taminlash asoslari, usullari mantiq hamda dialektikaga xos umumiy
usullarga tegishli bo`lmay, maxsus va ayrim usullardan hisoblanadi. Usullar va asoslar
o`zaro bog’liqdir. Xavfsizlikni taminlash choralari, bu – usullarni va asoslarni amaliy,
tashkiliy, moddiy gavdalantirib amalga oshirishdir.
Asoslar, usullar, choralar xavfsizlikni ta`min etishdagi mantiqiy pog’onadir. Ularni
tanlab olish faoliyatning aniq sharoitlariga, xavfning darajasiga va boshqa mezonlarga
bog’liq.
Xavfsizlikni taminlash yo`llari
ko`p. Ularni belgilariga qarab bir necha sinfga ajratish
mumkin. Masalan, yo`naltiruvchi, texnik, tashkiliy, boshqaruv.
1.
Yo`naltiruvchi belgilari: operatorning faolligi, iqtidori; tizimning tartibsizlanishi
(destruktsiya), operatorni almashtirish, tasniflash, xavflarni yo`qotish, tartiblash,
xavfni kamaytirish.
2.
Texnik belgilari: blokirovkalash, vakuumlash, germetiklash, masofadan
boshqarish, mahkamlash, to`siqlar orqali himoyalash, ojiz zveno qo`llash, siqilgan
havo qo`llash, harakatlarni sekinlashtirish.
3.
Tashkiliy belgilari: vaqt bilan himoyalash, axborot (ma`lumotlar), zahiralash, mos
kelmaslik, me`yorlash, xodimlar tanlash, ergonomiklik.
4. Boshqaruv: moslik, nazorat, qarshi aloqa, javobgarlik, rejalilik, rag’batlantirishlar,
samaradorlik, boshqarish.
|
| |
