Hayot faoliyat xavfsizligini taminlashni moliyalashtirish

Download 3,02 Mb. Pdf ko'rish
bet	21/124
Sana	06.10.2024
Hajmi	3,02 Mb.
	#273717

1 ... 17 18 19 20 21 22 23 24 ... 124

Bog'liq
5b27936d71643

4. Hayot faoliyat xavfsizligini taminlashni moliyalashtirish
Tabiat resurslaridan intensiv foydalanish va atrof muhitini ifloslantirish, ilmiy-
texnikaviy yangiliklarni jamoat ishlab chiqarish faoliyatining barcha sohalariga
tomonlariga keng joriy etish, bozor munosabatlarining shaklllanishi har xil tabiiy (suv
bosishi, er ko`chishi, tabiatdagi yong’inlar, er qimirlashlar va boshqalar), biologik
(epidemiya, epizootiyalar), texnogen (yong’inlar, portlashlar, binolarning qo`lashi,
radioaktiv moddalarning tarqalishi, hayotni taminlash sistemalaridagi avariyalar),
ekologik
(atmosferani
anomal
ifloslanishi,
tuproqni
sho`rlanishi,
erlarni
yalong’ochlanishi), antropogen (odamlarni xato ishlari oqibatida) va boshqalar bilan
birga kuzatilmoqda.
Ular og’ir iqtisodiy oqibatlarga (sanoat, qurilish, transport, yashash va kommunal
xo`jalik sferalarida, qishloq xo`jaligida) olib kelmoqda. Bu o`z navbatida xavflardan
insonni himoyalashni nafaqat samarali tadbirlarni ishlab chiqish va amalga oshirishni
shu bilan birga hayot faoliyat xavfsizligini taminlashga ma`lum darajada mablag’ sarf
etilishini taqoza etadi.
Fan texnikaning revolyutsiyasi davrida ishlab chiqarishda erishilgan taraqqiyot har
doim va xozir ham ishlab chiqarish muhitida hayot faoliyati xavfsizligiga salbiy ta`sir
etuvchi zararli xavfli omillar darajasini oshishi orqali kuzatilgan.
Mamlakatimiz hududida ko`plab yirik ishlab chiqarish korxonalari faoliyat
ko`rsatmokda. Ularning ayrimlari atrof muhit va axoli uchun potentsiyal xavf
hisoblanadi. Bu korxonalarning ba`zilaridagi texnologiyalarning nazorat va tartib
intizomni past darajasi ishlab chiqarish ko`rsatkichiga ham salbiy ta`sirini ko`rsatadi.
Bular natijasida bu korxonalarga investetsiyalarni jalb etish, ishlab chiqarish
vositalarini yangilashda muammolar yuzaga kelib va iqtisodiy holat yanada
nochorlashadi. Bu kamchiliklarning hammasi ishchilar mehnat sharoitlarining
yaxshilanmasligiga, ularni hayot faoliyatiga xavf soladigan ishlab chiqarish muhitini
ijobiy tomonga o`zgarmasligiga sabab bo`ladi. Bular ishchilar o`rtasida ishlab
chiqarish jarohatlanishlarini, kasbiy kasalliklarini ko`paytiradi.
Ishlab chiqarish korxonalarida qayd qilingan kamchiliklarni mavjudligi ularda avariya
holatlarini keltirib chiqaradi. Bunda ishchilarni kasbiy mahoratlarini pastligi ham
sabab bo`ladi. Statik ma`lumotlarning qayd etishicha ishlab chiqarishdagi avariyalarni
50 % dan ortig’i texnik xodimlarning noto`g’ri harakati natijasida sodir bo`ladi.

28
Bu avariyalarni oqibatlarini tugatish korxona va davlat iqtisodiga katta zarar keltiradi.
Masalan, Rossiya federatsiyasida yuz beradigan har xil texnogen avariyalarni iqtisodiy
oqibatlarini tugatishga davlat yalpi mahsulotining 1…2 % mablag’i sarflanar va uning
ko`rsatgichini 4…5 % ga o`sish xavfi mavjud ekan. Bu mablag’ soglikni saqlash va
atrof muhitni muhofazasiga ajratilagan umumiy mablag’dan yuqoriligi qayd etilgan.

Download 3,02 Mb.

1 ... 17 18 19 20 21 22 23 24 ... 124

Download 3,02 Mb.

Pdf ko'rish