|
SHovqindan himoyalanish usullari va vositalari
|
| bet | 68/128 | | Sana | 13.05.2024 | | Hajmi | 3,22 Mb. | | #230053 |
Bog'liq ХФХ маърузалар матниSHovqindan himoyalanish usullari va vositalari.
SHovqinga qarshi kurash ishlab chiqarish korxonalarining loyihalarini ishlab chiqilayotganda, hamda ishlab chiqarishning tartibot jarayonlari tanlanayotgan davrdan boshlanadi. Ushbu tadbirlarga quyidagilar kiradi: SHovqinni manbalarda kamaytirish, shovqin yo’lini to’siqlar yordamida pasaytirish. Mehnat tartiboti jarayonlarini va uskunalarni mukammallash-tirish, korxonalarni me’moriy rejalashtirish hamda binolarni akustik jihozlashlar kiradi.
Har qanday dastgohda bo’ylama yoki aylanma harakat natijasida aerodinamik, mexanik va elektromagnit shovqinlari mavjud. Bu xildagi shovqinlarni 5-10 dBl ga pasaytirish uchun tishlik o’tkazgichlardagi oraliq, tirqishlarni barham topishi, imkoni borcha plastmassa detallarni ayniqsa o’z vaqtida sifatli ta’mirlash hamda harakatdagi qismlarni moylash kifoyadir.
Aerodinamik va elektromagnit shovqinlarni to’sish va yutish xususiyatiga ega bo’lgan ekran va maxsus qoplamalar ishlatiladi.
Sershovqin hamda zararli binolar alohida mintaqaga joylashtirilgan holda loyihalashtirilishi va ularga yaqin binolar yoki korxonalarni sanitariya me’yorlari talabiga muvofiq masofaga joylashtiriladi.
Ishlab chiqarish binolarini va yordamchi binolarni va yordamchi binolarni loyihalarini tuzayotganda kam shovqinli xonalarni iloji borcha sershovqin dastgohlar o’rnatilgan xonalardan uzoqroq joylashtiriladi. Sershovqin binolarda ishlaydigan ishchilarni shovqindan himoya qilish uchun akustik ekranlar yoki tovush yutgich qopqoqlar, masofada turib boshqarish, bino devorlarini va shiftini tovush yutgich materiallar bilan pardozlash, tovushdan himoyalangan dam olish xonalarini tashkil qilish, tebranma yoki aylanma harakat qiluvchi qismlari mavjud dastgohlarni yumshatgich moslamalari (amortizatorlar) bo’lgan – poydevorlarga o’rnatilishi va boshqalar zarur tadbirlardan hisoblanadi.
Korxonalarda shovqinga qarshi shaxsiy muxofaza aslahalari sifatida vkladish, naushniklar va shlemlardan foydalaniladi.
Vkladishlar. Bu paxtadan qilingan, quloq teshigiga o’rnatishga mo’ljallangan vositadir. Uning samaradorligini oshirish maqsadida ba’zi bir parafinga o’xshash moddalar shimdiriladi, Bundan tashqari, qattiq moddalardan, masalan rezina, ebonit kabilardan yasalgan vkladishlardan ham foydalaniladi, lekin ularning samaradorligi oz, ya’ni 5-20 dB gacha tovushni kamaytira oladi.
Naushniklar. Sanoat korxonalarida VCNIIOT naushniklaridan keng foydalaniladi. Naushniklar kuloqni yaxshi bekitadi va prujinalar yordamida ushlab turiladi. Naushniklar past chastotadagi shovqinlardan yaxshi muhofaza qiladi.Uning samaradorligi 7-38 dB atrofida bo’ladi.
SHlemlar. Haddan tashqari katta shovqin sharoitida (120 dB dan ortiq) shovqindan himoyalanish maqsadida qo’llaniladi
SHovqinga qarshi naushniklar:
1-plasmassa qobiq; 2- shisha mato; 3- shibbalovchi taglik; 4 - olinadigan chexol plyonkali.
SHaxsiy himoya vositalari quyidagi xususiyatlarga ega bo’lishi shart:
-shovqinni sanitariya me’yori darajasi miqdorigacha kamaytirilishi kerak;
-gaplashganda so’zlarning mohiyatini pasaytirmasligi zarur;
-quloq suprasiga kuchli bosim berib og’riq chiqarmasligi kerak;
-xavf-xatardan ogohlantiruvchi tovushli daraklarni bo’g’masligi lozim va estetika talablariga javob berishlari shart.
SHovqinni ixotalash. SHovqinni asosiy qismi havo orqali tarqalishini hisobga olgan holda, uning yo’liga biror to’siq qo’yilsa, ma’lum miqdorda bosimi kamayadi.
|
| |
