21
zarba beradi. Zarba kuchi oyoqni birdan to‘g‘rilash, tana og‘irligi va tanani
zarba tomon egish hisobiga oshiriladi. To‘pni tepadan o‘yinga kiritib berish
zarbasining kuchi shuningdek, o‘yinchining oldindan yugurib kelishi va qo‘l
siltash kuchi hisobga ham oshirilishi mumkin.
1 -rasm. a to‘pni pastdan o‘yinga
kiritish,
b to‘pni yuqoridan o‘yinga kiritish.
To‘pni uzatish usuli o‘yinchilar o‘rtasidagi hamkorlikni ta’minlaydi.
Qo‘llarning boshlang‘ich holati va bukilishiga qarab yuqoridan yoki pastdan
to‘p uzatilayotganligini aniqlash mumkin.
To‘pni yuqoridan uzatish usulidan ko‘proq to‘r oldidan hujumkor zarba
berish maqsadida foydalaniladi. Bu usul o‘yinchidan o‘z vaqtida va aniq chiqib
borishni talab etadi va to‘p uzatish uchun qulay joyni, holatni tanlay bilish zarur
bo‘ladi. Bunda oyoqlar tizzadan bukilgan va elka kengligida qo‘llar bukilgan
va oldinga uzatilgan, bug‘inlar orqaga olingan bo‘ladi. To‘p uzatishda katta
ko‘rsatgich va o‘rta barmoqlar muhim ahamiyat kasb etadi. Barmoqlarning
egiluvchan harakati to‘pni to‘g‘ri yo‘naltirish imkonini beradi. O‘yinchi to‘p
uzatish xarakteri o‘z harakatlarini doimiy ravishda o‘zgartirib turishi lozim.
Agar, masalan, to‘p uzatish katta masofaga amalga oshirilsa, tana va oyoqlar
jonliroq to‘g‘rilanishi talab etiladi. Sakraganda to‘p
uzatish hujumni
22
tezlashtirish va raqib blokini dog‘da qoldirish maqsadida amalga oshiriladi. Uni
joyida yoki qisqa masofadan yugurib kelib bajarganda qo‘llar faol yozilish
kerak. Hujumkor zarba – zarbaning asosiy usuli hisoblanadi. Ushbu zarba
kombinatsiyani tugallash vaqti ochko yutish yoki to‘pni o‘yinga
kiritish
huquqini qo‘lga kiritish maqsadida amalga oshriladi. Hujumkor zarbaning ikki
turi mavjud: to‘g‘ridan va yonlama hujumkor zarabalarga bo‘linadi.
To‘g‘ridan hujumkor zarba hujumkor zarbaning asosiy usuli hisoblanadi
(2-rasm). Ushbu zarbaning har qanday yo‘nalishida va maksimal kuch bilan
bajarish mumkin. Mazkur zarbani berish quyidagi bosqichlardan iborat:
yugurib kelish, sakrash, zarba beruvchi harakat va yerga tushish. Ko‘p hollarda
ushbu zarba ikki-uch qadam tashlagan holda bajariladi. Oxirgi qadam katta
tashlanishi lozim. Sakrash vaqtida
harakatlar mutanosibligi, ayniqsa, yerdan
siltanish chog‘ida muhim. Zarba tanani badan burish va qo‘lni oldiniga
harakatlantirish bilan beriladi. Zarba kuchi to‘pni
yuqoridan berkituvchi
qo‘lning yakuniy harakatiga bog‘liq. Zarba to‘pga pastdan oldinga qarab
beriladi.
