256
Ko‘rgazma pavilonlarining o‘lchami, odatda, katta bo‘lmaydi, eksponatlar
saqlanadigan xonalar maydoni namoyish etilayotgan
material xususiyatlariga
bog‘liq tarzda belgilanadi. Ko‘rgazmalar ekspozitsiyaning doimiy o‘zgarib turishi
bilan muzeylardan farqlanadi. Ko‘rgazma ekspozitsiyasini ko‘rishga bo‘lgan
talablar muzeyning ekspozitsiya va ko‘rgazma zallariga qo‘yilgan
talablar kabi
belgilangan. Ko‘rgazmalardagi xo‘jalik xonalari bloki muzeylardagiga qaraganda
ko‘proq rivojlangan, bu blok tarkibiga ekspozitsiya montajini bajarish uchun yirik
ustaxonalar (masalan: duradgorlik, chilangarlik) kiradi.
Fazoviy tuzilmasi bo‘yicha ko‘rgazma zallarining
quyidagi turlarini ajratish
mumkin:
- markazlashgan binolar, ular rejaning ixchamligi va funksional jihatdan erkin
universal bo‘shliqqa ega bo‘lgani bilan ajralib turadilar;
-
markazlashmagan binolar, ular ko‘rgazmaning mavzu bo‘yicha bo‘limlarga
tabaqalovchialohida bloklardan iborat bo‘ladi.
Ko‘rgazmalarning hajmiy-rejali yechimi ko‘rgazma tematikasi o‘zgarishiga
qarab pavilon va ekspozitsiyalar tezkor o‘zgartirilishini, barcha pavilonlar,
jumladan alohida tanlangan pavilonlar maydoni yangi
yoki almashtirilayotgan
eksponatlar o‘lchamiga bog‘liq ravishda o‘zgartirilishini ta’minlashi lozim.
Ko‘rgazmalarda, odatda, tashrif buyuruvchilarning qarama-qarshi oqimlari
to‘qnashishini istisno qiluvchi harakatlanish jadvali joriy etiladi. Pavilon balandligi
belgilanmaydi, xizmat ko‘rsatuvchi xonalar balandligi – 3,3 metrgacha bo‘lishi
mumkin. Ko‘rgazma biron yo‘nalishdagi yutuq va
natijalarni namoyish etish
vositasi sifatida turli sohaga oid yangiliklarni taqdim etadi. Pavilon ham ko‘rgazma
eksponati sifatida talqin etilishi mumkin – bunda ko‘rgazmaning ichki va tashqi
qiyofasi yechimini yagona me’moriy asar yaratishga o‘xshatsa bo‘ladi.
