|
Tom konstruksiyasining o‘z og‘irligi (Ferma)
|
| bet | 12/17 | | Sana | 05.06.2024 | | Hajmi | 1,05 Mb. | | #260622 |
Bog'liq Diplom ishi 111111Tom konstruksiyasining o‘z og‘irligi (Ferma) q= k x l= 0.01 x 12= 0.12 kN/m2 |
0,12
|
1.05
|
0,126
| Jami: |
0,54
|
|
0,567
|
Fermaning 1 metriga ta’sir etayotgan yuk
– ustunlar qadami
Qor qatlamidan hosil bo‘ladigan yuk ko‘ndalang ramani hisoblayotganda qor qatlamidan hosil bo‘ladigan yukni fermaning uzunligi bo‘yicha teng tarqalgan taqsimlangan yuk deb qabul qilib olamiz.
№
| YUklar |
Me’yoriy yuk
kN/m2
|
YUk bo‘yicha ishonchlilik koef.
|
Xisobiy yuk
kN/m2
|
1.
| Qor yuki |
0.5
|
1,4
|
0.7
| Jami: |
0.5
|
|
0.7
|
Bu erda:
– erning 1 m2 ga tushgan qorning me’yoriy og‘irligi
– er va tomga tushgan qorning og‘irligini bog‘lovchi koeffitsient
Ferma hisobi
Ferma ustunlar bilan sharnir orqali birikkan, shuning uchun tayanchda moment hosil bo‘lmaydi.
Ferma uzunligi bo‘ylab ta’sir qilayotgan teng tarqalgan yukni tugunga ta’sir etayapti deb, vertikal yukka keltirib olamiz.
Doimiy yukdan:
Vaqtincha qisqa muddatli yukdan:
Fermaga ta’sir qilayotgan jami yuk:
Ferma elementlarida hosil bo‘ladigan hisobiy kuchlar
№
|
Element nomi
|
Elementlar belgisi
|
q=1 dan hosil bo‘lgan kuch
|
Hisobiy kuch, kN
|
CHo‘ziladigan
|
Siqiladigan
|
1
|
YUqori sarrov
|
V-1
|
0
|
0
|
0
|
G-3
|
12,5
|
-47,5
|
D-4
|
12,5
|
-47,5
|
E-6
|
16,7
|
-63,5
|
J-7
|
16,7
|
-63,5
|
Z-9
|
15
|
-57
|
2
|
Pastki sarrov
|
A-2
|
7,9
|
30
|
0
|
A-5
|
15,6
|
59,3
|
A-8
|
16,4
|
62,3
|
3
|
Havonlar
|
1-2
|
9,6
|
|
-36,5
|
2-3
|
5,6
|
21,3
|
|
4-5
|
3,8
|
|
-14,4
|
5-6
|
1,3
|
4,9
|
|
7-8
|
0,34
|
|
-1,3
|
8-9
|
1.9
|
7,2
|
|
4
|
Tirgaklar
|
B-1
|
-0.50
|
0
|
-1,9
|
3-4
|
-1.00
|
-3,8
|
6-7
|
-1.00
|
-3,8
|
Ferma elementlari cho‘zilishga yoki siqilishga ishlaydi.
YUqori sarrov hisobi
Kesim yuzalarini tanlashni eng katta kuch ta’sir etayotgan E-6,J-7 qismdan boshlaymiz. NE-6 = 63.5kN.
Sarrov qismlarining xisobi. Sarrov qismlarining xisobiy uzunligi l0 sifatida tugunlar orasidagi masofa qabul qilinadi. l0=1 sm
Sarrov qismining egiluvchanligi = 80 deb qabul qilamiz. U xolda markaziy siqilgan qismining to‘g‘ri yo‘nalish bo‘yicha egilish koeffitsientini = 0.641 ga teng deb olamiz.
Qismning talab etilgan ko‘ndalang kesim yuzasini xisoblaymiiz.
= 63.5x0.95 /0.641 x 28 x 0.95 = 3.54 sm2 /2= 1.77sm2
Fasonkaning qalinligi xavon va tirgaklardagi kuchlarning miqdoriga qarab, quyidagi jadvaldan qabul qilamiz. N=63.5 kN bo‘lganda t=8 mm qabul qilinadi.
N kN
|
< 260
|
260 – 400
|
410 – 600
|
610 – 1000
|
t mm
|
8
|
10
|
12
|
14
|
Natijaga qarab sortamentdan 2 ta teng tomonli burchak ∟45x4 qabul qilamiz.
A = 3.48 x2 = 6.96 sm2 ix = 1.38 sm iy = 2.16 sm
Sarrov qismining xaqiqiy egiluvchanligini xisoblaymiz.
x = lo / ix=100/1.38 = 72.46< 150
y = lo / iy=100/2.16 = 46.3< 150
Egiluvchanlikning eng katta qiymatiga qarab, koeffitsient ni aniqlaymiz.
x = 73 ga qarab, = 0.698
Sarrov ustivorligini tekshiramiz.
=63.5x0.95/0.698 x 6.96 x 0.95= 13.1 kN/sm2 ≤ 28 kN/sm2
(28-13.1)/28*100% = 53 %
Pastki sarrov hisobi
Xisobiy eng katta zo‘riqish hosil bo‘lgan A-8 qismi uchun amalga oshiramiz. Xisobiy kuch – NA-8 = 62.3 kN.
Tagsarrov uchun talab etilgan kesim yuzasini aniqlaymiiz.
= 62.3x0.95/28x0.95=2.2 sm2/2 = 1.1 sm2
Natijaga qarab sortamentdan 2 ta teng tomonli ∟45x4 qabul qilamiz.
A = 3.48 x2 = 6.96 sm2 ix = 1.38 sm iy = 2.16 sm
Kesimning ustivorligini tekshiramiz.
= 62.3x0.95 / 6.96 x0.95 = 9 kH/ sm2 ≤ 28 kN/sm2
(28-9)/28*100% = 67.9 %
Tag sarrov kisimlarining egiluvchanligini ruxsat etilgan miqdor n= 400 dan oshib ketmasligi kerak. l = 200 sm.
x = lo / ix =200/1.38 =144.93 < 400
y = lo / iy =200/2.16 = 92.6 < 400
1-2 siqilishga ishlaydigan xavon xisobi
Xavondagi xisobiy kuch N1-2 = 36.5 kN
Xisobiy uzunlik lox = 0.8· l1-2= 0.8122= 97.6 sm.
Xavon egiluvchanligini = 106 deb qabul qilamiz, unda =0.453
Xavonning talab etilgan ko‘ndalan kesim yuzasini aniqlaymiz.
= 36.5x0.95/0.453x28x0.95 = 2.88 sm2/2 = 1.44sm2
Natijaga qarab sortamentdan 2 ta teng tomonli ∟45x4qabul qilamiz.
A = 3.48 x2 = 6.96 sm2 ix = 1.38 sm iy = 2.16 sm
Xavon qismining xaqiqiy egiluvchanligini xisoblaymiz.
x = lo / ix=97.6/1.38=71<150
y = lo / iy=97.6/2.16=45.1<150
Egiluvchanlikning eng katta qiymatiga qarab, koeffitsient ni aniqlaymiz.
x =71 ga qarab, = 0.715 Xavon ustivorligini tekshiramiz.
= 36.5x 0.95/0.44x6.96x0.95= 12 kN/sm2 ≤ 28 kN/sm2
(28-12)/28*100% = 57 %
2-3 cho‘zilishga ishlaydigan xavon xisobi
Xavondagi xisobiy kuch N2-3 = 21.3 kN
Xisobiy uzunlik lox = l1-2= 122 sm.
Xavonning talab etilgan ko‘ndalan kesim yuzasini aniqlaymiz.
= 21.3 x 0.95/ x28 x 0.95 = 0.76 sm2/2 = 0.38 sm2
Natijaga qarab sortamentdan 2 ta teng tomonli ∟45x4 qabul qilamiz.
A = 3.48x2=6.96sm2 ix=1.38 sm iy=2.16sm
Xavon qismining xaqiqiy egiluvchanligini xisoblaymiz.
x = lo / ix=122/1.38 = 88.4 < 400
y = lo / iy=122/2.16= 56.5 < 400
Xavon ustivorligini tekshiramiz.
= 21.3x0.95/6.96 x0.95= 3.06 kN/sm2 ≤ 28 kN/sm2
4-5 siqilishga ishlaydigan xavon xisobi.
Xavondagi xisobiy kuch N4-5= 14.4 kN.
Xisobiy uzunlik lox = l1-2= 0.8·122 = 97.6 sm.
Xavon egiluvchanligini = 120 deb qabul qilamiz, unda = 0.366
Xavonning talab etilgan ko‘ndalan kesim yuzasini aniqlaymiz.
= 14.4x0.95/0.366x28x0.95 = 1.4 sm2/2 = 0.7 sm2
Natijaga qarab sortamentdan 2 ta teng tomonli ∟45x4 qabul qilamiz.
A = 3.48 x2 = 6.96 sm2 ix = 1.38 sm iy = 2.16 sm
Xavonning xaqiqiy egiluvchanligini topamiz.
x = lo / ix=97.6/1.38 = 71 <150
y = lo / iy=97.6/2.16 = 45 <150
Egiluvchanlikning eng katta kiymatiga qarab, koeffitsient ni aniqlaymiz.
x =71 ga qarab, = 0.715
Xavon ustivorligini tekshiramiz.
= 14.4x0.95/0.715x6.96x0.95 = 3 kN/sm2 ≤ 28 kN/sm2
(28-3)/28*100% = 89 %
5-6 cho‘zilishga ishlaydigan xavon xisobi
Xavondagi xisobiy kuch N5-6 =4.9 kN
Xisobiy uzunlik lox = l1-2= 122 sm.
Xavonning talab etilgan ko‘ndalan kesim yuzasini aniqlaymiz.
= 4.9 x 0.95/ x 28 x 0.95 = 0.175sm2/2 = 0,086 sm2
Natijaga qarab sortamentdan 2 ta teng tomonli ∟45x4 qabul qilamiz.
A= 3,48x2=6,96 sm2 ix= 1.38 sm iy= 2.16 sm
Xavonning xaqiqiy egiluvchanligini topamiz.
x = lo / ix=122/1.38 = 71 > 150
y = lo / iy=122/2.16 = 45>150
SHart bajarilmadi. Hisobiy yuza kichik bo‘lganligi sababli ustuvorlikka tekshirilmaydi. Tirgak elementlari uchun burchaklik sortamentidan 2∟45x4, A= 3,48x2=6.96 sm2 kesim yuzani qabul qilamiz.
7-8 siqilishga ishlaydigan xavon xisobi.
Xavondagi xisobiy kuch N7-8= 1.3 kN.
Xisobiy uzunlik lox = l1-2= 0.8·122 = 97,6 sm.
Xavon egiluvchanligini = 150 deb qabul qilamiz, unda =0.239
Xavonning talab etilgan ko‘ndalan kesim yuzasini aniqlaymiz.
= 1.3x0.95/0.239x28x0.95 = 0.19 sm2/2 = 0,085 sm2
Natijaga qarab sortamentdan 2 ta teng tomonli ∟45x4 qabul qilamiz.
A= 3,48x2=6,96 sm2 ix= 1.38 sm iy= 2.16 sm
Xavonning xaqiqiy egiluvchanligini topamiz.
x = lo / ix=97,6/1.38 = 71 > 150
y = lo / iy=97,6/2.16 = 45 <150
SHart bajarilmadi. Hisobiy yuza kichik bo‘lganligi sababli ustuvorlikka tekshirilmaydi. Tirgak elementlari uchun burchaklik sortamentidan 2∟45x4, A= 3,48x2=6.96 sm2 kesim yuzani qabul qilamiz.
8-9 siqilishga ishlaydigan xavon xisobi.
Xavondagi xisobiy kuch N8-9= 7.2 kN.
Xisobiy uzunlik lox = l1-2= 0.8·122 = 97.6 sm.
Xavon egiluvchanligini = 150 deb qabul qilamiz, unda =0.239
Xavonning talab etilgan ko‘ndalan kesim yuzasini aniqlaymiz.
= 7.2x0.95/0.239x28x0.95 = 1.08 sm2/2 = 0.54sm2
Natijaga qarab sortamentdan 2 ta teng tomonli ∟45x4 qabul qilamiz.
A = 3.48 x2 = 6.96 sm2 ix = 1.38 sm iy = 2.16 sm
Xavonning xaqiqiy egiluvchanligini topamiz.
x = lo / ix=97,6/1.38 = 71< 150
y = lo / iy=97,6/2.16 = 45 <150
SHart bajarilmadi. Hisobiy yuza kichik bo‘lganligi sababli ustuvorlikka tekshirilmaydi. Tirgak elementlari uchun burchaklik sortamentidan 2∟45x4, A= 3,48x2=6.96 sm2 kesim yuzani qabul qilamiz.
Tirgak xisobi
Fermaning tirgak elementlari siqilishga ishlaydigan elementlar hisoblanadi. SHu sababdan tirgak hisobi siqilishga ishlaydigan elementlar hisobi bo‘yicha amalga oshiriladi. Xisobiy kuch – N3-4= 3.8 kN
Tirgak egiluvchanligini = 150 deb qabul qilamiz, unda =0.239
Tirgak uzunligi l3-4= 81.6 sm. Xisobiy uzunlik lox = l3-4= 81.6 sm
Talab etilgan ko‘ndalan kesim yuzasini aniqlaymiz.
=3.8x0.95/0.239x28x0.95=0.568 sm2/2 = 0.284 sm2
Natijaga qarab sortamentdan 2ta teng tomonli ∟45x4 qabul qilamiz.
A= 3,48x2=6,96 sm2 ix= 1.38 sm iy= 2.16 sm
Tirgakning xaqiqiy egiluvchanligini topamiz.
x = lo / ix=81.6/1.38 = 59.1 < 150
y = lo / iy=81.6/2.16 = 37.7 <150
SHart bajarilmadi. Hisobiy yuza kichik bo‘lganligi sababli ustuvorlikka tekshirilmaydi. Tirgak elementlari uchun burchaklik sortamentidan 2∟45x4, A= 3,48x2=6.96 sm2 kesim yuzani qabul qilamiz.
|
| |
