Majburiyatlarni bajaruvchi subyektlar (shaxslar)

230 
ekanligi xususida aniqlik yo‟qligi ko‟rinib turgan bo‟lsa, xususan bu haqda 
kreditor bilan boshqa shaxslar o‟rtasida nizo chiqqanligi munosabati bilan 
kreditorning ijroni qabul qilishdan bo‟yin tovlashi yoki uning tomonidan 
boshqacha yo‟l bilan kechiktirilishi munosabati bilan amalga oshiriladi.
Pul summasini yoki qimmatli qog‟ozlarni notarius yoxud sudning 
depozitga qo‟yishi, majburiyatni bajarishi hisoblanadi.
Depozitga pul yoki qimmatli qog‟ozlar qo‟ygan notarius yoxud sud 
kreditorni bundan xabardor qiladi.
Notarial idoraning depozitga qarzni qo‟yish yo‟li bilan majbu-
riyatning bajarilishiga oid munosabatlar O‟zbekiston Respublikasining 
“Notariat to‟g‟risida”gi Qonuni bilan tartibga solinadi. Mazkur qonunning 
74-moddasida aytilishicha, pul summalari va qimmatli qog‟ozlar depozitga 
qo‟yilganligi haqida notarius kreditorga xabar qiladi va uning talabi 
bo‟yicha unga tegishli bo‟lgan pul summalari va qimmatli qog‟ozlarni 
topshiradi.
Majburiyatning uchinchi shaxs tomonidan bajarilishi FKning
241-moddasida ko‟rsatilgan. Umuman, majburiyatning bajarilishi FKning 
241-moddasida ko‟rsatilganidek, uchinchi shaxs zimmasiga ham 
yuklatilishi mumkin. Qonunda aytilishicha, agar qonun hujjatlarida yoki 
shartnomada nazarda tutilgan bo‟lsa, shuningdek uchinchi shaxs 
taraflardan biri bilan tegishli shartnoma orqali bog‟liq bo‟lsa, 
shartnomadan kelib chiqqan majburiyatning bajarilishi uchinchi shaxs 
zimmasiga yuklatilishi mumkin.
Majburiyatning bajarilishini uchinchi shaxs zimmasiga yuklash 
uchun quyidagi asoslar bo‟lishi kerak: 
1) belgilangan qoidalarda nazarda tutilgan bo‟lishi, chunonchi, yukni 
bir necha transport korxonasi ishtirokida tashishda shartnoma faqat bir 
transport korxonasi (yukni jo‟natish punkti) bilan tuzilsa ham, 
majburiyatni 
bajarishda 
(yukni 
tashishda) 
boshqa 
transport 
korxonalarining ishtiroki transport qonunlarida ko‟rsatilgan bo‟lishi kerak; 
2) ma‟muriy jihatdan bo‟ysunish holatining bo‟lishi, masalan, 
qurilish tresti bilan o‟ziga bo‟ysungan qurilish boshqarmasiga 
majburiyatni bajarishni topshirishi kerak; 
3) majburiyatning bajarilishi uchinchi shaxs zimmasiga yuklanishi 
shartnoma bilan belgilangan bo‟lishi kerak. Chunonchi, ta‟minotchi 
tashkilot 
mahsulotni 
yetkazuvchidan 
olib, 
o‟zi 
iste‟molchilarga 
yubormasdan, bu vazifani (majburiyatni bajarishni) o‟zaro kelishuv 
bo‟yicha mahsulot yetkazib beruvchiga yuklashi ham mumkin.

231 
Bunday hollarda FKning 241-moddasi, 2-bandida ko‟rsatilganidek, 
agar qonun, shartnoma yoki majburiyat mazmunidan majburiyatni 
qarzdorning shaxsan o‟zi bajarishiga majburiligi anglashilmasa, kreditor 
qarzdor uchun uchinchi shaxs tomonidan taklif qilingan ijroni qabul qilishi 
shart.
Biroq majburiyat bajarilmaganligi uchun, basharti qonun hujjatlari 
yoki shartnomada uchinchi shaxsning javobgar bo‟lishi nazarda tutilmagan 
bo‟lsa, shartnomadagi taraf javobgar bo‟ladi.

Download 2,02 Mb.