|
Ozuqa vitaminli preparatlari ishlab chiqarishBog'liq Biologiya ma\'ruza 2022Ozuqa vitaminli preparatlari ishlab chiqarish
Ozuqa mahsulotlarini sifatini, ularni biologik xususiyatlarini ko‘tarish uchun muhim omillardan biri
bo‘lib, ularni tarkibidagi vitaminlarni miqdori va xilma-xilligi xizmat qiladi. Vitaminlar turli xil kimyoviy
tuzilishga ega bo‘lib, organizmni xayotiy faoliyatini faol ushlab turishga xizmat qiladi. Vitaminlarni
biologik faolligi, ularni faol guruh sifatida fermentlarni kataliz markazlari tarkibiga kirishi bilan bog‘liq.
SHuning uchun ham vitaminlar miqdori kamayganda, tegishli fermentlarni faolligi pasayadi, oqibatda
biokimyoviy jarayonlar susayib, ishdan chiqa boshlaydi. Bu esa vitaminlar etishmasligi bilan bog‘liq
bo‘lgan har xil kasalliklarga olib keladi.
Ma’lumki, inson va hayvon organizmi o‘zlariga kerakli bo‘lgan vitaminlarni sintez qilaolmaydilar,
ammo o‘simliklar esa bunday noyob xususiyat egasidirlar. Ular tabiatda topilgan barcha vitaminlarni
(vitamin V12 dan tashqari) sintez qilish xususiyatiga egadirlar. Mikroorganizmlar ham ko‘pgina
vitaminlarni sintez qilaoladilar. Ko‘rinib turibdiki, o‘simlik va mikrob mahsulotlari inson va hayvon uchun
almashtirib bo‘lmaydigan vitamin manbai bo‘lib xizmat qilar ekan.
Organizmni vitaminga bo‘lgan muhtojligi ikki yo‘l bilan qondiriladi: ovqat va organizmdagi
mikroorganizmlarni vitamin sintez qilish xususiyatlari orqali. Bir kamerali oshqozonli organizmlar uchun,
vitaminlar bilan ta’minlashni asosiy yo‘li oziq-ovqat tarkibida iste’mol qilish yoki sof holdagi vitaminlarni
yoki ularni old mahsulotlarini (organizmda vitaminga mikroflora moddalar) qabul qilishdir,chunki bunday
organizmlarda mikroflora unchalik rivojlanmagan bo‘ladi, shu tufayli vitaminlar sintezi deyarli amalga
oshmaydi. Kovush qaytaradigan hayvonlarni oshqozon oldi qismida mikrofloraga boy bo‘lganligi uchun
vitaminlarga bo‘lgan muhtojlikni ular orqali qondirib turadi. Qishloq xo‘jalik hayvonlarini ozuqasi asosan
o‘simliklardan tayyorlanishi, ularnitarkibidagi vitaminlar (B12)o‘simliklarda sintez bo‘lmaganligini
e’tiborga olib, hayvon ozuqasiga qo‘shimcha qilib, mikroorganizmlardan ajratilgan servitamin mahsulotlar
aralashtirib turiladi.
|
| |
