|
U. M. Matmusayev, M. Q. Qulmetov, T. A. Ochilov, T. A. Toytrova, J. R. Muxtarov metrologiya, stand artlashBog'liq Metrologiya, standartlash va sertifikatlash asoslariT ayan ch iboralar:
«Laboratoriyaviy o ’lchash»-aniq bo’ladi va o ’lchashning xatoligi aniqlanadi va
hisobga olinadi; «Texnik o ’lchash»-bu o ’lchashda asbob xatosini aniqlamaydi, ammo
asboblar tasdiqlangan xatolik chegarasida ishlatiladi; bir karrali o ’lchash-bir
m arotaba bajarilgan o ’lchash; k o ’p karrali o ’lchash-bir karrali o ’lchashning «п»
barobar takrorlanishi; statik o ’lchash-o’lchash vaqti davomida kattalik o ’zgarmaydi
deb qabul qilingan kattalikni o ’lchash; dinam ik o ’lchash-o’lchamlari o ’zgaruvchan
kattalikni o ’lchash, ya'ni o ’lchanayotgan kattalik vaqt davomida o ’zgarib turadi;
bevosita o ’lchash-olinayotgan kattalikning qiymati bevosita o ’lchash y o ’li bilan
olinadi; bilvosita o ’lchash-izlanayotgan kattalik bilan funktsional bog’langan boshqa
kattaliklarni bevosita o ’lchash orqali aniqlash. taqqoslash usuli-o’lchov birligi
taqqoslash usuli bo’lib, ma'lum kattalikni o ’lchash uchun o ’lchov kattaligi mavjud;
nolga keltirib o ’lchash-o’lchanayotgan kattalik taqqoslash asbobini nolga keltirish
bilan aniqlanadi; differentsial usul-bu usul ayirmali usul deb aytiladi; kontaktli
o ’lchash usuli-asbobning sezgir elem enti o ’lchash ob'ektiga (jismga) tegizib o ’lchash
usuli; kontaktsiz o ’lchash-o’lchash asbobining sezgir elementi ob'ektga tegizmasdan
o ’lchash.
E slab qolish u chu n atam alar:
Statik, dinamik, o ’lchash, o ’lchashlar, nisbiy o ’lchash, bevosita o ’lchash,
o ’lchashlar majmui, o ’lchash ob'ekti, o ’lchash sohasi, o ’lchash turi, kattalik,
taqqoslash usuli, nolga keltirib o ’lchash, differentsial usul, kontaktli va kontaktsiz
usul, daraja, aksioma.
58
1.10-§. O ’lch ash v o sita la ri va u larn in g m etro lo g ik
xusu siyati
T o ’q im a c h ilik
va yengil sanoat sohasidagi sinash asboblarining asosiy
|
| |
