V-BO’LİM. MEKTEPTEN HA’M KLASSTAN TIS JUMISLAR

Download 1,58 Mb. Pdf ko'rish
bet	112/140
Sana	18.05.2024
Hajmi	1,58 Mb.
	#241765

1 ... 108 109 110 111 112 113 114 115 ... 140

Bog'liq
Vaxabov X, Gaypova R, Tursinov M. Geografiyanı oqıtıw metodikası

V-BO’LİM. MEKTEPTEN HA’M KLASSTAN TIS JUMISLAR

XVI-BAP OQIW SAYaXATLARI
16. 1 Oqıw sayaxatlarının’ maqseti h’a’m wazıypaları
Oqıw sayaxatlarının’ ulıwma bilim beriwshi mekteplerde ta’lim-ta’rbiyalıq
a’h’miyeti u’lken esaplanadı. Oqıw sayaxatları mekteplerde ba’h’a’rde h’a’m gu’zde
o’tkiziledi. Oqıw sayaxatları tiykarınan ta’biyatqa h’a’m o’ndirislik ka’rxanalarg’a
sho’lkemlestiriledi.
Oqıw sayaxatlarının’ maqseti mektepte alıng’an teoriyalıq bilim h’a’m
ko’nlikpelerdi ja’nede bekkemlew, mektepten h’a’m klasstan tıs jumıslarda baqlawlar
alıp barıw ko’nlikpelerin qa’liplestiriw.
Usı maqsetlerden kelip shıqqan h’alda oqıw sayaxatlarının’ tiykarg’ı wazıypaları
to’mendegilerden ibarat:
1. Orında reje alıw h’a’m kartalar menen islew boyınsha alıng’an bilimlerdi
ja’nede teren’lestiriw, dala sharayatında topografiyalıq h’a’m kartografiyalıq jumıslardı
alıp barıw ko’nlikpelerin qa’liplestiriw.
2. Orınnın’ relefin u’yreniw, relef h’aqqındag’ı bilimler h’a’m ko’nlikpelerdi
ja’nede teren’lestiriw.
3. Orınnın’ geografiyalıq ornın u’yreniw metodikası menen tanıstırıw.
4. Hawa–rayın baqlaw ko’nlikpelerin qa’liplestiriw.
5. Orınnın’ topıraq h’a’m o’simlik qatlamın u’yreniw h’a’m tiykarg’ı topıraq
h’a’m o’simlik tu’rlerin anıqlaw ko’nlikpelerin qa’liplestiriw.
6. Haywanat du’nyasın u’yreniw ko’nlikpelerin qa’liplestiriw.
7.
O’ndirislik ka’rxanalardın’ ko’rsetkishlerin u’yreniw ko’nlikpesin
qa’liplestiriw.
Demek, usı wazıypanı orınlaw dawamında oqıwshılar alg’an geografiyalıq
bilimleri h’a’m ko’nlikpeleri ja’ne de teren’lesedi, olar ta’biyattı h’a’m ta’biyiy
geografiyalıq protsesslerdi u’yreniw h’a’m baqlaw ta’jiriybeleri h’a’m ko’nlikpelerine
iye boladı. Bul bolsa, keyingi klasslarda geografiyalıq bilimlerdi o’zlestiriwge u’lken
imkaniyat jaratadı.
Oqıw sayaxatları to’mendegi tu’rlerge bo’linedi:

Ta’biyiy geografiyalıq oqıw sayaxatları;

Ekonomikalıq geografiyalıq oqıw sayaxatları;

U’lketanıw oqıw sayaxatları;

Arnawlı oqıw sayaxatları;
Oqıw sayaxatları tu’ri h’a’m o’tkiziliw ornın geografiya oqıtıwshısı tanlaydı.

163
Ta’biyiy geografiyalıq oqıw sayaxatlarının’ tiykarg’ı maqseti oqıwshılardın’
mektepte alg’an bilim h’a’m ko’nlikpelerin ja’nede bekkemlew. Ta’biyiy geografiyalıq
baqlawlar alıp barıw ta’jiriybesine iye bolıw esaplanadı.
Ekonomikalıq geografiyalıq oqıw sayaxatları dawamında oqıwshılar o’ndiris
protsessi h’a’m o’ndiristin’ texnikalıq ko’rsetkishleri h’aqqında bilim h’a’m
ko’nlikpeleri ken’eytiriledi.
U’lke tanıw boyınsha oqıw sayaxatları dawamında oqıwshılar u’lkenin’ ta’biyatı,
baylıqları, xojalıg’ı, ma’deniy-tariyxıy esteliklerin u’yrenedi h’a’m tiyisli
mag’lıwmatlar toplanadı.
Arnawlı geografiyalıq sayaxatlar oqıtıwshının’ da’stu’rine muwapıq alıp barıladı.
Olar ko’binese orınnın’ geologiyası, paydalı qazılmaları, topırag’ı, o’simligi h’a’m
h’aywanat du’nyası h’aqqında ko’nlikpelerdi u’yreniwge arnalg’an boladı.

Download 1,58 Mb.

1 ... 108 109 110 111 112 113 114 115 ... 140

Download 1,58 Mb.

Pdf ko'rish